Khiếu nại dai dẳng về yêu cầu tái định cư: Rắc rối phát sinh từ... chữ nghĩa!
Hiểu chưa thấu, vận dụng chưa đúng quy định của pháp luật, một hộ dân bị thiệt thòi quyền lợi phải khiếu nại dai dẳng.
Sự bất nhất của cơ quan chức năng
Hộ ông Lê Ngọc Bình (khối phố Xuân Hòa, phường Cẩm Phô, TP.Hội An) bị thu hồi 201m2 đất ở để thực hiện dự án Xây dựng nhà ở khu dân cư khối Lâm Sa - Tu Lễ - Xuân Hòa. Đến nay, hộ ông chưa thống nhất nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC) và bàn giao mặt bằng để triển khai dự án.
Theo ông Bình, UBND TP.Hội An không bố trí một lô đất TĐC cho vợ chồng con gái của ông (bà Lê Thị Tường Vy - ông Lý Bồi Út) là không đúng quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 11a Quyết định số 43 ngày 22/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Nam (được sửa đổi, bổ sung tại Quyết định số 02 ngày 15/1/2016 và Quyết định số 19 ngày 5/9/2017 của UBND tỉnh).
Trong đơn khiếu nại, ông Bình yêu cầu bố trí một lô đất TĐC cho bà Vy - ông Út và nộp tiền sử dụng đất không thông qua đấu giá (bố trí đất TĐC theo diện lô phụ).
Trong quá trình giải quyết đơn khiếu nại của hộ ông Lê Ngọc Bình, tại Báo cáo số 272 ngày 30/7/2021, Phòng TN-MT TP.Hội An kiến nghị Chủ tịch UBND TP.Hội An công nhận đơn khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình.
Sau đó, UBND TP.Hội An có nhiều văn bản chỉ đạo Phòng TN-MT cùng UBND phường Cẩm Phô và các cơ quan liên quan xác minh vợ chồng bà Lê Thị Tường Vy - Lý Bồi Út có thực tế sinh sống với hộ ông Lê Ngọc Bình trên thửa đất bị thu hồi hay không.
Qua kiểm tra, xác minh, Phòng TN-MT thành phố có 3 báo cáo với nội dung giữ nguyên quan điểm tham mưu Chủ tịch UBND TP.Hội An công nhận đơn khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình như kết quả xác minh, đề xuất tại Báo cáo số 272 ngày 30/7/2021.
Tuy nhiên, ngày 29/3/2024, Phòng TN-MT thành phố có Báo cáo số 203 về kết quả xác minh khiếu nại và kiến nghị Chủ tịch UBND TP.Hội An giải quyết không công nhận đơn khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình. Ngày 13/6/2024, Chủ tịch UBND TP.Hội An ban hành Quyết định số 773 không công nhận khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình.
Giải trình về kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu, ông Nguyễn Minh Lý - Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An thừa nhận, có sự “phân vân” ở cách hiểu, vận dụng quy định pháp luật đối với trường hợp này.
Tại khoản 2, Điều 6 Nghị định 47/2014 của Chính phủ chỉ nói “cùng chung sống”, còn tại Quyết định số 43 ngày 22/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Nam (bổ sung Điều 11a tại Quyết định 19 ngày 5/7/2017 của UBND tỉnh) thì thêm vào cụm từ “thực tế cùng chung sống”.
Theo kết quả xác minh, do vợ chồng bà Vy - ông Út “thực tế” không cùng chung sống với hộ ông Lê Ngọc Bình nên không đảm bảo điều kiện để bố trí đất TĐC.
Cũng theo ông Lý, năm 2018, thành phố xét TĐC, đến năm 2020 mới ban hành quyết định thu hồi, bồi thường. Những thông tin điều tra thực tế sinh sống của vợ chồng bà Vy - ông Út sau thời điểm có quyết định thu hồi, bồi thường là không đảm bảo giá trị pháp lý. Vậy nên UBND TP.Hội An mới yêu cầu làm rõ và không công nhận nội dung khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình.
Đủ điều kiện
Cần nói thêm, vụ việc khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình được Chủ tịch UBND TP.Hội An thụ lý tại Thông báo thụ lý số 276 ngày 23/6/2021. Nhưng đến ngày 13/6/2024, Chủ tịch UBND TP.Hội An mới ban hành Quyết định số 773 giải quyết khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình là quá hạn gần 3 năm, không đúng theo quy định tại Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011.
Thảo luận tại cuộc đối thoại do Thanh tra tỉnh chủ trì, các ý kiến ngành chuyên môn của tỉnh cho rằng, có cơ sở công nhận nội dung khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình và trường hợp vợ chồng bà Lê Thị Tường Vy - Lý Bồi Út đủ điều kiện được bố trí TĐC đối với cặp vợ chồng thứ hai trở lên.
Về căn cứ pháp lý, kết quả xác minh của các cơ quan liên quan cho thấy vợ chồng bà Vy - ông Út có sống chung với hộ gia đình ông Lê Ngọc Bình trong ngôi nhà được xây dựng trên thửa đất bị thu hồi.
Cụ thể, theo Biên bản lập ngày 26/7/2018 và ngày 29/10/2021 UBND phường Cẩm Phô xác nhận có sống chung nhưng không ổn định; theo Biên bản làm việc lập ngày 20/12/2022 Công an xã Cẩm Hà xác nhận với nội dung: “Ông Lý Bồi Út có hộ khẩu thường trú tại thôn Bầu Ốc, xã Cẩm Hà. Nhưng qua kiểm tra thực tế thì ông Út thường xuyên sinh sống ở gia đình nhà vợ tại phường Cẩm Phô kể từ khi lấy vợ. Vợ con ông Út ở tại nhà vợ ở Cẩm Phô, thỉnh thoảng ông Út có về nhà mẹ ở thôn Bầu Ốc để thăm mẹ, còn lại chủ yếu sống ở nhà vợ”.
Phân tích thêm, theo ông Nguyễn Đình Bảy - Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp, bà Lê Thị Tường Vy và con trai được UBND TP.Hội An thống nhất “Hỗ trợ ổn định đời sống sản xuất”; vợ chồng bà Vy - ông Út đăng ký kết hôn trước khi có thông báo thu hồi đất, đủ điều kiện để tách hộ, không có chỗ ở nào khác nên đủ điều kiện được bố trí TĐC đối với cặp vợ chồng thứ hai trở lên.
Với những căn cứ pháp lý được chỉ ra, Chánh Thanh tra tỉnh Nguyễn Đức Tiến kết luận, vợ chồng bà Lê Thị Tường Vy - ông Lý Bồi Út đủ điều kiện được bố trí một lô đất TĐC theo quy định điểm a, khoản 2 và khoản 6, Điều 11a Quyết định số 43 ngày 22/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Nam (được sửa đổi, bổ sung tại Quyết định số 02 ngày 15/1/2016 và Quyết định số 19 ngày 5/9/2017 của UBND tỉnh). Thanh tra tỉnh sẽ tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết theo hướng công nhận nội dung khiếu nại của ông Lê Ngọc Bình.