Quảng Nam gặp khó trong truy xuất nguồn gốc hải sản
Thời gian qua, mặc dù Sở NN&PTNT yêu cầu thống kê sản lượng hải sản ở các bến cá để xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc hải sản nhưng các địa phương vẫn chưa thực hiện.
Thống kê thấp, khó chứng nhận, xác nhận Từ nhiều năm nay, Quảng Nam chỉ giám sát, thống kê sản lượng hải sản của ngư dân trên địa bàn tỉnh khi cập cảng cá Tam Quang được Bộ NN&PTNT chỉ định.
Ông Phan Đình Châu - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Đăng kiểm tàu cá & quản lý cảng cá Quảng Nam cho biết, trong tháng 9/2024 có 243 lượt tàu cá cập cảng Tam Quang bán hải sản với sản lượng thống kê được là 550 tấn.
Tính từ đầu năm đến nay, sản lượng hải sản ngư dân Quảng Nam cập cảng cá Tam Quang được giám sát, thống kê là 8.586 tấn. Ngành chức năng đã cấp 10 giấy xác nhận nguồn gốc hải sản cho doanh nghiệp chế biến hải sản xuất khẩu.
Trong khi đó, theo báo cáo của Sở NN&PTNT, trong nhiều năm qua, mỗi năm ngư dân Quảng Nam khai thác được khoảng 90 nghìn tấn hải sản các loại.
Tuy nhiên, hoạt động này gặp nhiều khó khăn, nhất là thủ tục cấp giấy SC, giấy CC qua hệ thống eCDT cho các doanh nghiệp chế biến hải sản xuất khẩu. Nguyên nhân là chủ tàu cá ghi nhật ký khai thác không đúng quy định, không chi tiết đến loài...
Ngoài các tàu cá cập cảng cá Tam Quang bán hải sản thì hầu hết các tàu cá khác trên địa bàn tỉnh đã bán hải sản tự phát tại bến cá truyền thống, bãi ngang ven biển. Nguyên nhân là hạ tầng nghề cá Quảng Nam chưa đảm bảo.
Phía bắc Quảng Nam chưa có cảng cá chỉ định, ngư dân ở các địa phương đó không thể đưa tàu cá vào cảng cá Tam Quang bán. Hầu hết chủ tàu cá Quảng Nam bán hải sản ở các bến cá nhỏ lẻ, tự phát do ràng buộc đầu nậu ứng tiền trước để ngư dân thực hiện chuyến biển nên khi về bờ phải bán hải sản cho đầu nậu đó.
Ông Vũ Duyên Hải - Trưởng phòng Khai thác thủy sản (Cục Thủy sản, Bộ NN&PTNT) cho rằng, qua thống kê, tỷ lệ sản lượng hải sản được giám sát của Quảng Nam chỉ đạt 10% là quá thấp.
Trong khi đó, EC rất quan tâm đến vấn đề này cũng như việc cấp giấy xác nhận, chứng nhận nguồn gốc cho các mặt hàng thủy sản nên tỉnh cần tập trung kiểm tra, hướng dẫn ngư dân phân loại cá, quản lý, giám sát bốc vác hải sản để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi gian lận trong khai báo sản lượng hải sản.
Đến thời điểm này, các ngành chức năng gồm quản lý cảng cá, thủy sản, biên phòng đã hỗ trợ, hướng dẫn ngư dân thực hiện khai báo xuất nhập bến, ra vào cảng qua hệ thống điện tử eCDT.
Đặc biệt, ngư dân không cập cảng chỉ định để bốc dỡ hải sản mà bán hải sản qua nậu, vựa nên không thể thống kê sản lượng, truy xuất nguồn gốc hải sản theo yêu cầu của EC.
Giải pháp chưa khả thi
Để cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” thủy sản, Quảng Nam phải giám sát, thống kê sản lượng hải sản, xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc hải sản ở các bến cá.
Ông Phạm Viết Tích - Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, từ đầu tháng 4 đã yêu cầu các địa phương có nghề cá trên địa bàn tỉnh thực hiện thống kê, kiểm soát sản lượng khai thác hải sản ở các bến cá.
Ngành nông nghiệp tỉnh đã hướng dẫn ngành nông nghiệp các địa phương cập nhật thông tin từ UBND cấp xã, tổng hợp báo cáo về Chi cục Thủy sản tỉnh định kỳ. Chi cục Thủy sản Quảng Nam cập nhật báo cáo của các địa phương để tổng hợp vào sản lượng khai thác chung của tỉnh...
Gần 6 tháng qua, đến nay, các địa phương có nghề cá vẫn chưa có báo cáo sản lượng hải sản khai thác trên địa bàn gửi về Chi cục Thủy sản tỉnh.
Ông Lê Văn Hiệp - Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Núi Thành cho biết, chưa nhận được báo cáo thống kê sản lượng khai thác hải sản của các xã nên không có cơ sở để báo cáo gửi về Chi cục Thủy sản.
Ông Trần Văn Siêm - Chủ tịch UBND xã Duy Hải (Duy Xuyên) cho biết, chưa nhận được báo cáo sản lượng hải sản từ các cơ sở bến cá tư nhân. Nếu ngành thủy sản huyện, tỉnh yêu cầu báo cáo sản lượng hải sản thì báo cáo bằng cách ước lượng như mọi khi vẫn làm (quy đổi số tàu thuyền ra sản lượng). Theo ông Siêm, các cơ sở bến cá tư nhân trên địa bàn không thực hiện báo cáo theo quy định bởi chưa có chế tài xử phạt.
Ông Võ Văn Long - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho biết, chưa nhận được báo cáo sản lượng hải sản của các địa phương theo các biểu mẫu Sở NN&PTNT đã gửi.
“Thống kê, kiểm soát sản lượng hải sản và chứng nhận, xác nhận nguồn gốc hải sản không chỉ vì mục tiêu trước mắt là gỡ “thẻ vàng” thủy sản mà quan trọng hơn là phát triển nghề cá bền vững, nghề cá có trách nhiệm. Chúng tôi sẽ đốc thúc các địa phương triển khai báo cáo sản lượng hải sản khai thác để xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc hải sản trên địa bàn” - ông Long nói.