Về với rau vườn nhà

Cảm giác được về nhà, vừa nhìn ngắm vừa thăm thú vườn tược rồi xem có rau gì khuất lấp dưới tàng cây râm mát hay trên hàng rào, tận tay ngắt những cọng rau xanh mướt đó, mới thật thú vị.

Những nhánh càng cua mọng nước, điểm xuyết mấy chùm hạt nho nhỏ, rung rinh trong gió. Thú nhất là lon ton cùng vào bếp, tay phụ má chế biến, miệng rôm rả những chuyện “thời nghèo rách mồng tơi”.

Ngày đó, cứ sau buổi chợ đèo mớ rau trái vườn đi bán, má dùng số tiền ít ỏi mua vội chút cá, tôm tép đồng về rồi chạy ra vườn mót hái những đọt rau còn lại để nấu một nồi canh to, kho vội nồi cá với nước mắm mặn.

Có thể nói, canh vườn má nấu biến tấu đa dạng! Khi thì rau dền xanh, dền tím, bồ ngót, nhà có mướp thì thêm mướp cũng được. Dẫu chỉ một công thức: tôm, tép tươi giã nhuyễn, ướp chút muối - gia vị rồi cho vào nồi nước đang sôi trước khi thêm rau vườn vào. Ấy mà vị canh khi nào cũng thấm thía, thanh nhẹ, mát lành.

Chị em tôi còn rất thích món ăn đơn giản hội đủ vị mằn mặn, đăng đắng, chua chua, ngọt ngọt của các món gỏi rau muống, rau đắng, rau má.

Lớn lên một chút, tôi lại ghiền rau má luộc, có lúc là rau lang, rau muống, đọt bí, đọt bầu… Vị ngọt tự nhiên của rau quyện hòa trong vị mằn mặn, cay cay của món kho ăn cùng chén cơm ghế khoai vừa đậm đà vừa nhớ sâu.

Gần đây, xu hướng du lịch về vườn, về vùng ngoại ô, nông thôn lại rộ lên. Khoảng cách giữa vùng miền ngắn lại, nhiều người được thưởng thức các món rau đồng quê để rồi nhớ mãi không quên, sẵn sàng tìm mua bằng được để về làm quà người thân, đồng nghiệp.

Bữa cơm phố thị vì thế phong phú hơn với màu xanh ngọt lành.
Ăn rau vườn nhà theo mùa, mùa xuân có dền cơm, rau cải, hạ có rau má, rau lủi, rau đắng… Khi tiết trời chuyển dần sang thu, các ngả chợ phố lại bắt đầu xuất hiện nhiều rau càng cua.

Rau càng cua có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, đậm chất dân dã. Thường người ta hay trộn chung rau càng cua với các loại rau thơm, rau sam đã luộc… chấm với nước cá kho hay thịt kho. Nhưng được... cảm tình nhất vẫn là gỏi càng cua.

Rau vườn nhà là thứ nguyên liệu dân dã nên chế biến thiệt đơn giản, đặc biệt với rau càng cua, nếu cầu kỳ quá lại hóa ra “lai” hương vị, mất ngon.

Món gỏi càng cua không nằm ngoài nguyên tắc đó. Các món gỏi cá, thịt thường chế biến tỉ mỉ, nhiều công đoạn nhưng với rau càng cua thì chỉ cần rửa sạch, để ráo.

Ngắt rau thành từng đoạn vừa ăn hoặc có thể để nguyên, thêm một ít nước mắm chua ngọt, nước sốt cà chua đặc, nêm nếm cho vừa miệng rồi chỉ cần vắt thêm chanh và cho đậu phụng đã rang vào.

Từng cọng càng cua xanh mướt, nhai vào cảm giác ngay được cái giòn sần sựt và vị ngọt đọng lại nơi đầu lưỡi. Hòa quyện vào đó còn có cái beo béo của đậu phụng rang, vị chua nhè nhẹ của chanh, cà chua và the the của rau thơm, tỏi ớt...

Ngày nay, các rau vườn quê thường xuất hiện trong thực đơn của những nhà hàng sang trọng, từ món xào, trộn đến nấu canh. Có thể những món rau tại các buổi tiệc cầu kỳ hơn, không sơ sài như ở chốn quê nghèo, kết hợp cách điệu với các loại thịt bò, cá mòi, tôm khô, tôm tươi, cua, sò điệp... Nhưng tôi cam chắc, trong lòng tôi cũng như nhiều người, thích nhất vẫn là hương vị đơn sơ, giản dị của món ăn quê nhà.

THANH LY