"Tổ thời sự" trong hẻm
Trong một con hẻm nhỏ thưa người, tiếng chuyện trò của những chú, bác lớn tuổi bên bàn cờ tướng, tách trà nóng, ly cà phê đen, hoặc là lon bia lạnh, đủ để họ tạo thành “tổ thời sự” trong hẻm.
Họ nhín chút thời gian rỗi rảnh mỗi sáng hoặc chiều tối, để tụ tập thành nhóm. Cái nhóm được mọi người trong khu đặt biệt hiệu là “tổ thời sự” - bởi họ bàn đủ chuyện nóng hổi, từ thời tiết, xã hội, tới dịch bệnh, kinh tế…
Lúc mới tới sống tại hẻm, nhiều người còn chưa quen giờ giấc sinh hoạt ở đây, khi cứ sáng tinh mơ lại nghe tiếng thảo luận thời sự, tới tối xẩm thì có tiếng đánh cờ tướng râm ran. Vậy mà ở lâu lại đâm ra “nghiện”.
Nhiều người gọi đấy là một loại thanh âm phố phường đặc trưng, hôm nào mưa bão khiến “tổ thời sự” không thể tụ tập, lại thấy thiêu thiếu. Nhiều người bảo đó là cách giải trí lành mạnh trong hẻm phố.
Đôi khi rảnh rỗi chẳng có việc gì làm, xách cái ghế nhựa ra ngồi ngoài ngõ, dỏng tai nghe “tổ thời sự” luận bàn, là đủ vui cả ngày dài. Những niềm vui giản đơn của cư dân lao động trong hẻm.
“Tổ thời sự” đa số là những chú bác lớn tuổi. Họ ở nhà mãi cũng buồn tay vướng chân. Ra đây có người cùng trò chuyện, hỏi thăm sức khỏe của nhau, tự nhiên thấy mình có thêm niềm vui sống mỗi ngày.
Chỉ với bộ bàn ghế nhựa cùng ấm trà nóng, là đủ cho một cuộc hàn huyên phố xá. Vài người ở hẻm khác nghe truyền miệng cũng tới tham gia. Thế là có những hôm, nhà đầu hẻm - nơi “đại bản doanh” của tổ thời sự, còn dựng cả một cái mái che lớn cùng vài bộ bàn ghế mới đủ. Những câu chuyện thời sự, kinh tế, dân sinh trong khu phố này, được dịp như thế mà kéo dãn sang khu phố khác.
Người ta nói những cuộc trò chuyện trong hẻm chính là minh chứng cho văn hóa hè phố của người Việt, khi người ta ăn uống hay tụ tập đều cạnh bên những vỉa hè, góc phố. Họ thấy gần gũi khi ngồi xổm chuyện trò, bàn luận đủ thứ trên trời dưới đất.
Những chủ đề nào khó nhằn, sáng đó chưa tiếp được câu chuyện, thì tối về họ liền mở ngay bản tin 19 giờ để nghiên cứu, chờ đến 6 giờ sáng mai có thể đưa ra bàn lại trong cuộc tụ họp của “tổ thời sự”.
Nhìn ở một khía cạnh nào đó, hoạt động này đã gián tiếp thúc đẩy trình độ dân trí và tính tích cực khi tiếp nhận thông tin của người dân trong hẻm. Mặt khác, nó cũng gắn kết tình làng nghĩa xóm trong phố thị vốn tập trung của nhiều mảng màu dân cư.
Đôi khi quá quen với âm thanh náo nhiệt của xe cộ, người ta lại quên mất phố phường cũng có những khoảng bình yên trong từng ngõ hẻm. Sau mỗi ngày bươn chải, tôi ngồi uống trà rồi xem mấy chú hàng xóm đánh cờ, tám chuyện đời, chuyện người. Những lúc ấy thấy lòng bỗng nhẹ tênh...