Định hình không gian đô thị động lực
Trong định hướng về phát triển đô thị, Quảng Nam đã điều chỉnh lộ trình triển khai nhiệm vụ trong giai đoạn đến năm 2030. Tập trung xây dựng và phát triển đô thị động lực, tạo tiền đề hình thành đô thị loại I thuộc tỉnh, đảm bảo theo định hướng Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được đặt ra.
Điều chỉnh quy hoạch
Sau thời gian gián đoạn, công tác phát triển đô thị loại I của Quảng Nam được “kích hoạt” trở lại. Cụ thể, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển đô thị và sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) tỉnh vào giữa tháng 10/2024.
Quy hoạch tỉnh Quảng Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Phương án phát triển đô thị loại I tỉnh lỵ được xác định không gian phát triển, gồm: TP.Tam Kỳ và huyện Núi Thành. Đây cũng là những cơ sở để lập Quy hoạch chung đô thị giai đoạn 2026 - 2030 và xây dựng kế hoạch, xác định nguồn lực triển khai thực hiện Chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh.
Dù không gian phát triển đô thị loại I đã có sự điều chỉnh (không còn Phú Ninh), song, như một “phép thử” ở thời điểm trước đó, 3 địa phương Tam Kỳ, Núi Thành, Phú Ninh đã liên kết, hợp tác phát triển du lịch mang lại những hiệu quả thiết thực.
Trong vai trò đô thị tỉnh lỵ, Tam Kỳ đã đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 với 32 dự án khớp nối hạ tầng kỹ thuật có tổng mức đầu tư hơn 1.699 tỷ đồng.
Có 27/32 dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư và thực hiện từ năm 2021; trong đó, 2 dự án hoàn thành, 10 dự án đang triển khai thi công, 14 dự án đang bồi thường, giải phóng mặt bằng, 1 dự án hoàn thiện thủ tục để triển khai thi công…
Về cơ chế, chính sách đặc thù, thời gian qua, ngân sách tỉnh đã ưu tiên cân đối, bố trí một phần nguồn lực để hỗ trợ có mục tiêu và tăng thêm kinh phí từ nguồn kiến thiết thị chính để TP.Tam Kỳ có điều kiện chỉnh trang đô thị.
Theo Ban cán sự đảng UBND tỉnh, hồ sơ Quy hoạch tỉnh đã xác định phương án phát triển đô thị tỉnh lỵ làm cơ sở xây dựng Chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh.
Đối với Quy hoạch chung đô thị Tam Kỳ, đang xem xét chủ trương điều chỉnh đồng bộ với các quy hoạch lớn hơn đã được duyệt, gồm: Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế mở Chu Lai.
Ưu tiên nguồn lực
Theo phân tích của ngành chuyên môn tỉnh, Quy hoạch tỉnh Quảng Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là cơ sở pháp lý thuận lợi để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng và phát triển đô thị loại I thuộc tỉnh trong thời gian sắp tới.
Yêu cầu đặt ra hiện nay, Ban Quản lý các Khu kinh tế và Khu công nghiệp khẩn trương điều chỉnh Quy hoạch chung Khu kinh tế mở Chu Lai, xác định rõ vai trò, chức năng, mối quan hệ gắn kết của khu vực Tam Kỳ - Núi Thành theo định hướng đô thị loại I.
UBND TP.Tam Kỳ, UBND huyện Núi Thành nghiên cứu theo quy định tổ chức điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Tam Kỳ, Quy hoạch chung đô thị Núi Thành phù hợp, đồng bộ với điều chỉnh Quy hoạch chung Khu Kinh tế mở Chu Lai, gắn với mục tiêu xây dựng đô thị loại I.
Sở Xây dựng hoàn thiện hồ sơ Quy hoạch xây dựng liên vùng huyện phía Đông, hướng dẫn UBND cấp huyện triển khai chương trình phát triển đô thị…
Bắt đầu từ công tác quy hoạch, Bí thư Thành ủy Tam Kỳ Nguyễn Thị Thu Lan đề nghị UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo ngành chuyên môn hỗ trợ địa phương hoàn thành Quy hoạch chung đô thị Tam Kỳ.
Lâu dài hơn, việc chuẩn bị cho quy hoạch đô thị tỉnh lỵ mới trên cơ sở sáp nhập hai địa phương Tam Kỳ - Núi Thành cũng nên đặt vấn đề trong kế hoạch, nhiệm vụ, giải pháp sắp tới của UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo về phát triển đô thị và sắp xếp ĐVHC tỉnh.
“Ban Chỉ đạo quan tâm sớm ban hành cơ chế đặc thù trong xây dựng, phát triển đô thị loại I. Cùng với đó, xác định ưu tiên cụ thể về nguồn lực đầu tư, danh mục, đặc biệt là các công trình dự án trọng điểm trong phụ lục thực hiện Quyết định 72 của Thủ tướng Chính phủ; hay các dự án kết nối hạ tầng liên vùng như đề xuất của Sở Xây dựng” – bà Lan bày tỏ.
Tại phiên họp thứ nhất vừa qua, Ban Chỉ đạo về phát triển đô thị và sắp xếp ĐVHC tỉnh thống nhất các mục tiêu theo từng giai đoạn, làm cơ sở thực hiện công tác chỉ đạo, đề xuất giải pháp phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm nhằm từng bước triển khai hoàn thành mục tiêu xây dựng đô thị loại I.
Cụ thể, đến năm 2030 tập trung xây dựng đô thị động lực phía nam trên cơ sở hình thành liên kết cụm các đô thị Tam Kỳ - Núi Thành và khu vực phụ cận; đảm bảo thực hiện các chức năng trong mối liên kết cụm đô thị theo quy hoạch hệ thống đô thị - nông thôn quốc gia.
Để tạo tiền đề hình thành đô thị loại I thuộc tỉnh đảm bảo theo định hướng Quy hoạch tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết - Trưởng ban Chỉ đạo nói, phải ưu tiên bố trí nguồn lực để triển khai đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội liên kết giữa Tam Kỳ - Núi Thành thông qua đầu tư công; các nguồn lực xã hội hợp pháp khác và cơ chế tài chính trong phân bổ đầu tư.
“Sáp nhập Tam Kỳ và Núi Thành ở giai đoạn 2026 – 2030 để phát triển lên đô thị loại I thì tỷ lệ đô thị hóa phải tăng. Núi Thành phải tập trung đầu tư đảm bảo tiêu chí một số phường theo Đề án phân loại đô thị loại IV đã được Bộ Xây dựng công nhận.
Nếu không ưu tiên nguồn lực tăng tỷ lệ đô thị hóa khu vực này thì việc sáp nhập Tam Kỳ - Núi Thành sẽ trở thành đô thị loại III, chứ không phải là loại I” - ông Triết lưu ý.