Quảng Nam xây dựng chính sách hỗ trợ đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số: Nhiều nội dung chưa phù hợp

Đó là nhận định của Ban Dân tộc HĐND tỉnh về dự thảo Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) sinh sống trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (do Sở TN-MT soạn thảo). Theo chương trình Kỳ họp thứ 28 (diễn ra từ ngày 4/12), HĐND tỉnh sẽ xem xét nội dung này.

Cần có chính sách riêng

Theo dự thảo Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ về đất đai đối với đồng bào DTTS sinh sống trên địa bàn Quảng Nam, phạm vi điều chỉnh nghị quyết này quy định chính sách hỗ trợ về đất đai (đất ở, đất sản xuất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở để sản xuất, kinh doanh) đối với đồng bào DTTS theo quy định tại khoản 1, khoản 2, Điều 16 Luật Đất đai 2024.

Dự thảo nghị quyết đã quy định các nội dung quan trọng liên quan đến chính sách hỗ trợ đất đai cho đồng bào DTTS như hạn mức giao đất; nội dung hỗ trợ; quỹ đất và điều kiện sử dụng đất; kinh phí thực hiện...

Qua báo cáo của Sở TN-MT, thảo luận tại phiên làm việc mới đây và rà soát các quy định của pháp luật liên quan, Ban Dân tộc HĐND tỉnh cho rằng, nội dung dự thảo nghị quyết còn một số ý kiến khác nhau cần quan tâm.

Đối với nội dung chính sách, theo Ban Dân tộc HĐND tỉnh, về quy định hạn mức giao đất trong dự thảo, căn cứ vào các quy định của Luật Đất đai 2024 và các nghị định có liên quan, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 28 ngày 19/10/2024 quy định hạn mức giao, hạn mức công nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), hạn mức nhận chuyển nhượng QSDĐ, diện tích tối thiểu được tách thửa, hợp thửa đối với các loại đất trên địa bàn Quảng Nam.

Do đó, trong dự thảo nghị quyết đề xuất chính sách “HĐND tỉnh quy định hạn mức giao đất đã được UBND tỉnh quy định tại Quyết định số 28” để thực hiện chính sách hỗ trợ đất cho đồng bào DTTS là chưa phù hợp, chưa đảm bảo các quy định của pháp luật.

Việc thực hiện các chính sách hỗ trợ về đất liên quan đến đồng bào DTTS trong hạn mức đã được UBND tỉnh quy định, thì cơ quan chuyên môn, các địa phương cấp huyện, cấp xã căn cứ vào quỹ đất của từng địa phương, thực hiện giao đất đảm bảo quy định của UBND tỉnh tại Quyết định số 28.

Về nội dung hỗ trợ, theo ông Đặng Tấn Phương - Phó ban Dân tộc HĐND tỉnh, kinh phí đo đạc, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và các chi phí khác để thực hiện chính sách về đất đai đối với đồng bào DTTS được bố trí từ ngân sách nhà nước và nguồn vốn hợp pháp khác, được quy định tại khoản 8 Điều 16 Luật Đất đai và khoản 3 Điều 8 Nghị định 102/2024/ND-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ.

Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo quy định lại các chính sách hỗ trợ đã được quy định trong Luật Đất đai 2024 và các nghị định hướng dẫn của Chính phủ trong dự thảo nghị quyết quy phạm pháp luật của HĐND tỉnh là chưa phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015.

Như vậy, đây là chính sách chung theo quy định của Luật Đất đai, nghị định của Chính phủ, chưa có chính sách riêng theo tình hình thực tế của tỉnh. Đối với quy định về quỹ đất và điều kiện thực hiện QSDĐ, qua rà soát, việc quy định các nội dung này trong dự thảo nghị quyết là không thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh.

Chưa rõ nguồn kinh phí

Một nội dung quan trọng được quy định trong dự thảo nghị quyết là về kinh phí thực hiện, qua xem xét hồ sơ trình kèm theo dự thảo nghị quyết, Ban Dân tộc HĐND tỉnh nhận thấy cơ quan soạn thảo chưa đề cập về số lượng dự kiến đối tượng thụ hưởng trên địa bàn các huyện miền núi; chưa dự kiến tổng kinh phí, quỹ đất để thực hiện chính sách này trong giai đoạn 2025 - 2030.

Chưa phân định rõ nguồn vốn ngân sách địa phương (ngân sách tỉnh bao nhiêu, ngân sách huyện bao nhiêu và nguồn vốn hợp pháp khác là bao nhiêu).

Chưa đề cập đến phần ngân sách cấp tỉnh hỗ trợ, ngân sách cấp huyện tham gia và nhất là huy động nguồn vốn từ các chương trình, chính sách của Trung ương.

Việc quy định ngân sách tỉnh cấp bù trong nghị quyết nêu chưa cụ thể, rõ ràng, trong khi đó chưa dự kiến được nguồn kinh phí cho phần tạo quỹ đất để thực hiện chính sách này, nên gây khó khăn cho việc đảm bảo cân đối ngân sách của tỉnh...

Ngoài ra, cơ quan chuyên môn chưa đánh giá xác định được nhu cầu, số lượng các đối tượng được hỗ trợ của chính sách; chưa xác định cụ thể quỹ đất của từng địa phương cũng như của tỉnh (xen ghép, tập trung; quỹ đất dự kiến để thực hiện chính sách đã được xác định trong quy hoạch của địa phương, của tỉnh) để thực hiện chính sách; cơ quan soạn thảo xây dựng nghị quyết theo quy trình ngược (ban hành chính sách xong mới xác định số lượng, đối tượng, nguồn lực đất đai và kinh phí thực hiện).

Theo Ban Dân tộc HĐND tỉnh, đây là chính sách lớn của tỉnh, có tác động trực tiếp đến cộng đồng đồng bào các DTTS, góp phần ổn định dân cư bền vững và phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi.

Vì vậy, cơ quan chuyên môn cần rà soát lại các quy định của pháp luật, tập trung vào những nội dung chính sách của tỉnh Quảng Nam phù hợp điều kiện thực tế vùng đồng bào DTTS và khả năng cân đối nguồn vốn của tỉnh.

Điều tra khảo sát, xác định nhu cầu, số lượng đối tượng thụ hưởng chính sách để xây dựng đề án chặt chẽ, cần thiết phải lấy ý kiến của đối tượng chịu tác động, thụ hưởng chính sách..., để sớm trình HĐND tỉnh kịp thời.

HÀ QUANG