Rô non ngày lụt
Kinh nghiệm của ngư dân, cá rô non dính lưới dễ gỡ. Cá rô non là sản vật mùa nước lụt của cư dân sống hai bên bờ sông.
Rô non vảy mềm, không giống như các loại rô khác, nếu vội vàng gỡ mạnh, lưới dễ bị rách, còn xước cả tay. Thịt tuy ít nhưng béo. Đặc biệt, xương cá mềm bổ sung canxi...
Mấy hôm nay trời miền Trung mưa liên miên, nước bạc về chảy tràn cánh đồng. Giữa đồng, những chiếc thuyền nhỏ lênh đênh thả lưới.
Những ngày cận lụt, vừa là thời điểm nông nhàn, người ở quê giăng lưới cả ngày. Đó không chỉ là thú vui mà trở thành nghề mưu sinh. Thường, chỉ chừng vài tiếng đồng hồ, cá rô, cá diếc, cá trê đủ loại lớn nhỏ được chuyển vào nhà, trống vào cái lu to để dành ăn dần. Mấy ngày lụt, bữa cơm gia đình càng thêm ấm cúng với các món cá chiên, cá kho, nấu canh khế...thay phiên nhau. Có hôm dư dả còn bán được cho các “mối” quen chờ sẵn.
Năm nay, ngay khi bắt đầu mùa mưa, khúc sông trước nhà tôi xuất hiện nhiều cá rô non. Từ lâu, cá rô non đã trở thành sản vật mùa nước lụt của cư dân sống hai bên bờ sông. Cá có kích thước cỡ chừng ngón tay cái, màu đen xám, vảy xanh nhạt lấp lánh.
Đầu bếp khéo có thể chế biến cá rô non thành nhiều món, món nào cũng tuyệt, cũng ngon như nướng, nấu canh chua, kho nghệ… Nhưng phổ biến nhất là chiên xù.
Đến bữa, bắt cá ra khỏi lu nước, còn búng tưng tưng, để nguyên con xả nước muối, chà xát bằng rổ tre cho sạch vảy, sạch chất nhớt, rong rêu. Khéo léo nặn bỏ ruột và rửa sạch rồi vớt ra rổ cho ráo nước.
Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn với lửa vừa, đợi dầu nóng thì cho cá vào chiên. Khoảng mười phút, các mặt cá vàng giòn. Khi cá chín sẽ có những con nứt thịt. Nếu để ý kỹ sẽ thấy mỡ từ thịt cá tươm ra đầy mời gọi.
Hồi còn nhỏ, đám con nít làng tôi thường theo người lớn đi thả lưới bắt cá rô non. Về đến nhà, ai cũng được một lu đầy cá nhưng toàn thân run lập cập. Sà liền vào chái bếp của má, ngồi kế ngay bếp lửa củi sưởi ấm, vừa áp sát bếp, vừa nướng cá, chiên cá mới bắt được ăn luôn. Cá rô non nướng hay chiên cứ chấm với nước mắm chua ngọt ấy, vị còn vương vấn đến mấy mùa sau.
Đến mùa nước lụt dạo dọc sông ven nhà đã có thể mua ngay nửa ký cá về chế biến đủ món. Thịt cá vừa thơm, vừa ngọt tạo thành hương vị ngon không lẫn vào đâu được. Muốn đổi món, dùng bánh tráng cuốn với từng con cá giòn rụm với các loại rau sống, xoài cắt lát mỏng rồi chấm với nước mắm, phải nói là bắt vị vô cùng, thích hợp giúp giảm cân mà lại no bụng.
Bữa cơm nhiều gia đình quê tôi vào ngày mưa lụt càng chu toàn, trọn vẹn với các món cá rô non - món ăn giản dị nhưng đậm vị quê nhà...