Xuân về trên những lá tem
Mùa xuân không chỉ hiện diện trong tiếng pháo hoa nổ rền vang đêm giao thừa, trong sắc mai vàng, đào thắm, mà còn được ghi dấu trên những bộ tem.
Độc đáo tem xuân
Những bộ tem bưu chính mùa xuân Việt Nam là một phần không thể thiếu trong văn hóa tết, gói trọn hơi thở truyền thống và niềm hy vọng vào tương lai qua từng nét vẽ tinh tế.
Mỗi năm, Bưu điện Việt Nam đều phát hành các bộ tem chào đón mùa xuân. Đó là những tác phẩm nghệ thuật mang hình ảnh thân thuộc của ngày tết cổ truyền, như hoa đào, hoa mai, hoa ban... Chúng không chỉ tái hiện vẻ đẹp văn hóa mà còn gửi gắm lời chúc về sự đoàn viên, an khang và thịnh vượng.
Đặc biệt, các bộ tem về con giáp của năm, với hình ảnh được cách điệu đầy sáng tạo, vừa giữ được nét truyền thống vừa thể hiện sự trẻ trung, năng động, đã trở thành điểm nhấn không thể thiếu mỗi dịp đầu năm.
Những bộ tem mùa xuân không chỉ ghi lại vẻ đẹp thiên nhiên mà còn kể những câu chuyện về lễ hội cổ truyền như hội Lim, đua thuyền, chọi trâu... Trên những lá tem nhỏ bé, không khí lễ hội được tái hiện sinh động, mang đến cảm giác gần gũi và tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc.
Các họa sĩ thiết kế tem đã khéo léo “nén” vào đó cả một bức tranh lịch sử và phong tục Việt Nam, từ nhịp sống thường nhật đến các biểu tượng mang ý nghĩa tâm linh và phong thủy. Những lá tem mùa xuân giống như những cánh én nhỏ, mang mùa xuân xứ Việt đi muôn nơi.
Duyên với vẽ tem
Nhắc đến tem tết, không thể không kể đến họa sĩ Hoàng Thúy Liệu, một trong những nghệ sĩ tiêu biểu thiết kế tem bưu chính Việt Nam. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật công nghiệp ngành tranh sơn mài, nhưng bà lại chọn gắn đời mình với công việc vẽ tem. Trong suốt sự nghiệp bà đã đóng góp nhiều mẫu tem độc đáo, mang giá trị nghệ thuật và lịch sử.
Một số bộ tem nổi bật do bà thiết kế bao gồm: “1.000 năm Thăng Long” (giành giải B năm 2010), “hoa trà” giải đồng triển lãm tem quốc tế tại Bắc Kinh, Trung Quốc năm 2003 cùng một loạt bộ tem có giá trị sưu tầm cao như tem “ông cháu trồng cây” năm 1987, “lễ hội” 1994, tem “tranh bốn mùa” 1999.
Năm 1987, con tem mang hình ảnh hai ông cháu trồng cây dưới ánh xuân dịu dàng được phát hành. Lấy cảm hứng từ lời kêu gọi “Tết trồng cây” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1960, mẫu tem với phong cách vẽ mộc mạc và ấm áp gợi nhắc những ký ức tuổi thơ trên trang sách giáo khoa của các thế hệ 7X và 8X.
Tem chỉ có hai màu trắng và hồng, cùng với nền trắng giản dị, nhưng chính sự giản đơn ấy lại làm nổi bật không khí mùa xuân qua hình ảnh thân thương của hai ông cháu bên gốc cây nhỏ, cạnh chú mèo của năm Đinh Mão.
Bộ tem “lễ hội”, “bốn mùa” được đánh giá cao không chỉ vì giá trị thẩm mỹ mà còn bởi sự tinh xảo và chi tiết, bất chấp những hạn chế về công nghệ in ấn vào thời kỳ ấy.
Chia sẻ về công việc của mình, họa sĩ Hoàng Thúy Liệu cho biết: “Trước khi bắt đầu vẽ, họa sĩ cần tham khảo tài liệu rất kỹ lưỡng, thậm chí phải tìm đến các chuyên gia để đảm bảo nội dung trên tem chính xác nhất. Ví dụ, khi vẽ hoa, tôi thường tham khảo ý kiến của các nhà thực vật học để đảm bảo từng chi tiết đều chân thực”.
Sau khi tìm được ý tưởng, họa sĩ sẽ bắt đầu quá trình sáng tạo, từ bản phác thảo, lên màu, hoàn thiện. Các bản mẫu tem thường được vẽ kèm theo bản mẫu gấp 7 - 8 lần kích thước thực tế để dễ kiểm tra độ chính xác và sắc nét.
Bên cạnh giá trị thẩm mỹ, tem còn phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao để chống giả, tạo sự tin cậy trong lưu hành. Nếu tem in ở trong nước, họa sĩ sẽ giám sát quá trình in thử, để bảo đảm chất lượng tem đúng như mong muốn.
Không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, tem bưu chính mùa xuân còn là cầu nối văn hóa, gắn kết tâm hồn con người qua thời gian và không gian. Kỷ niệm về những lá tem đính trên phong bì gửi đi đầu năm không chỉ là công cụ thanh toán mà còn là món quà tinh thần, một lời chúc đầy ý nghĩa đến người nhận. Với những người xa quê, lá tem tết còn mang theo hương vị quê nhà, nhắc nhớ ký ức ấm áp về những mùa xuân đoàn viên.
Bộ tem đặc biệt về Mẹ Việt Nam anh hùng
Ngày 27/7/2012, UBND tỉnh Quảng Nam phối hợp với Sở TT-TT phát hành bộ tem Mẹ Việt Nam anh hùng. Mẫu tem do họa sĩ Nguyễn Du (Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam) thực hiện, lấy nguyên mẫu mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ, phỏng theo tác phẩm điêu khắc của nhà điêu khắc - họa sĩ Đinh Gia Thắng.
Ngoài ra, Bưu điện tỉnh Quảng Nam còn phát hành bộ bưu ảnh mang tên “Mẹ ngàn đời” khắc họa cuộc sống, cuộc đời hoạt động cách mạng của các Mẹ Việt Nam anh hùng của họa sĩ Đặng Ái Việt, nhà nhiếp ảnh - đại tá Trần Hồng và họa sĩ Đinh Gia Thắng.