Cùng "sống" trong những ngôi nhà an toàn
(Xuân Ất Tỵ) - Họ đã ở đó. Có những chuyến đi chỉ trong một ngày, có cả hành trình kéo dài cả tháng, chỉ để lắng nghe và đưa ra khuyến nghị cho cộng đồng về quá trình dựng một căn nhà, một ngôi làng.
Mười năm gắn bó với đất Quảng, những thành viên của Quỹ Hỗ trợ phát triển cộng đồng sống bền vững (Quỹ Sống) đã giúp bao gia đình thêm một lần được “sống” trong những ngôi nhà an toàn, làng hạnh phúc...
Chuyện từ rốn lũ
Tháng 5/2024, các thành viên của Quỹ Sống ghé thăm căn nhà của bà N.T.N. Căn nhà cũ tuềnh toàng, vữa tường đã bong tróc, nắng xiên theo những lỗ thủng trên mái tôn, nóng hầm hập.
Vợ chồng bà N. bám ruộng vườn, sống cuộc đời cơ cực vùng rốn lũ. Người chồng vắn số mất vì bạo bệnh năm 2014, bà mang trong mình rất nhiều bệnh tật, thời gian nằm viện cũng xấp xỉ thời gian ở nhà. Hai mẹ con bà sống trong căn nhà tạm bợ, phập phồng nỗi lo mỗi mùa mưa bão.
“Chính quyền và nhân dân Quảng Nam rất cảm kích đối với kết quả đáng ghi nhận của Quỹ Sống suốt thời gian qua. Quỹ đã góp phần quan trọng trong công tác ứng phó, tái thiết sau thiên tai, tăng sức thích nghi, an toàn sau thiên tai và hướng đến các mục tiêu vì sự phát triển cộng đồng. Quảng Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ, kêu gọi doanh nghiệp địa phương cùng tham gia với quỹ nhằm chia sẻ kinh nghiệm, nguồn lực và khuyến khích sự chung tay trong các hoạt động vì cộng đồng”.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu
Câu chuyện của bà N. được các thành viên của Quỹ Sống lắng nghe. Các kiến trúc sư của quỹ đã cùng bà tính toán, lên phương án xây dựng ngôi nhà kiên cố với mục tiêu tiết kiệm nhất có thể, và phải đảm bảo an toàn cho gia đình trước mỗi trận lụt, bão.
Cùng với số tiền hỗ trợ của quỹ, sự giúp sức của địa phương và nỗ lực rất lớn từ gia đình, từng vật dụng còn sử dụng được đã được tận dụng, chắt chiu. Con trai bà N. cần mẫn với việc xây dựng căn nhà của gia đình mình, chính bà cũng thấy mình dường như khỏe hơn từ khi ngôi nhà thành hình.
Quỹ Sống đã trở đi trở lại nhà bà N. trong suốt quá trình xây dựng để động viên gia đình không bỏ cuộc, và cũng để yên tâm rằng hai mẹ con bà vẫn đang cố gắng từng ngày. Tháng 10/2024, căn nhà ống kiên cố, có gác lửng được thành hình. “Nhìn vậy là quá mừng rồi” - bà N. nói.
Có đến 127 “căn nhà mơ ước”, theo cách gọi của bà Lương Thị Danh - Phó Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh (Đại Lộc), đã được Quỹ Sống cùng chính quyền địa phương và các gia đình có nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã ở vùng thấp trũng này xây dựng, kể từ năm 2016.
“Thông qua kết nối của huyện, tỉnh, chính quyền và nhân dân xã Đại Lãnh đã bén duyên Quỹ Sống đến tận bây giờ. Nguồn hỗ trợ 5,3 tỷ đồng từ quỹ cho 127 căn nhà trên địa bàn xã đã góp phần giúp địa phương xóa hoàn toàn nhà dột nát. Các thành viên của Quỹ đã làm việc rất nhiệt tình, trách nhiệm, thăm hỏi, khảo sát và lắng nghe từng hộ. Từ nhu cầu và khả năng thực tế của gia đình, các kiến trúc sư và đội ngũ tư vấn cùng bàn bạc để đưa ra mô hình thiết thực” - bà Danh cho biết.
Cũng theo bà Danh, điểm khác biệt của Quỹ Sống so với các chương trình khác là tạo được động lực rất lớn cho người dân. Năm 2024, có hộ ở địa phương chỉ có 10 triệu đồng, nhưng từ việc tận dụng tối đa nhân công, vật liệu, từ hỗ trợ của quỹ, chương trình xóa nhà tạm từ các cấp chính quyền, gia đình đã rất quyết tâm để rồi căn nhà kiên cố hoàn thành với tổng mức đầu tư 170 triệu đồng.
Sống an toàn, hạnh phúc
Mười năm, Dự án nhà an toàn của Quỹ Sống đã giúp hoàn thành 311 căn nhà an toàn cho người dân tại Đại Lộc, Điện Bàn và Duy Xuyên. Với dự án làng hạnh phúc, quỹ đã đồng hành với chính quyền và nhân dân xây dựng 2 làng hạnh phúc tại thôn 3, xã Trà Giác (Bắc Trà My) và nóc Lâng Loan (thôn 3, xã Trà Cang, Nam Trà My).
Ông Nguyễn Đỗ Trí - Phó Chủ tịch UBND xã Trà Cang nói, làng Lâng Loan được hình thành sau chủ trương di dời 69 hộ từ vùng sạt lở. Quỹ Sống, với cách tiếp cận khác biệt, đã cử thành viên bám trụ, có khi hơn 1 tháng ròng để tìm hiểu tâm tư, nắm bắt phong tục tập quán, nhu cầu của bà con để tính toán các chương trình hỗ trợ.
“Người dân rất ngại chia sẻ, nên phải gắn bó, ở đủ lâu để tìm hiểu và xây dựng các nội dung hỗ trợ. Từ việc hỗ trợ xây dựng nhà Quật (nhà sinh hoạt truyền thống người Xê Đăng), bà con đã có niềm tin, mọi hoạt động từ đó dễ vận động hơn. Với tổng nguồn lực hỗ trợ từ Quỹ Sống hơn 3,6 tỷ đồng và 7,5 tỷ đồng từ các chương trình, chính sách, Lâng Loan trở thành ngôi làng hạnh phúc với hạ tầng tương đối khá, là nền tảng hướng tới mục tiêu xây dựng một làng du lịch từ văn hóa bản địa” - ông Trí thông tin.
Ông Lương Văn Hùng - Phó Chủ tịch Hội đồng sáng lập Quỹ Sống chia sẻ, rất trân trọng tâm huyết và tầm nhìn của lãnh đạo tỉnh Quảng Nam trong việc triển khai các dự án tại địa phương.
Quảng Nam đã trở thành đối tác tiên phong, đồng hành sâu rộng với Quỹ Sống, từ hỗ trợ tài chính đến đóng góp về khoa học kỹ thuật và chuyên môn. Từ năm 2023, Quỹ Sống định hướng chuyển từ Quỹ hành động vì cộng đồng sang Quỹ của cộng đồng hành động, tiên phong trở thành nền tảng kết nối các dự án vì cộng đồng.
“Sống sẽ đảm nhận vai trò then chốt trong việc liên kết nguồn lực từ cộng đồng, doanh nghiệp, chính quyền và chuyên gia, thúc đẩy hệ sinh thái hợp tác, đồng thời cung cấp tư vấn chuyên môn khi cần thiết. Mô hình này đảm bảo dự án được thực hiện hiệu quả, bền vững, trao quyền cho cộng đồng, tối ưu hóa sức mạnh các nguồn lực...” - ông Hùng cho biết.