Quảng Nam: Hướng đến nuôi tôm bền vững, thúc đẩy "chuyển động xanh"
Nghề nuôi tôm Quảng Nam đang có chuyển động để ứng phó với dịch bệnh; tuy vậy cần giải quyết nhiều vướng mắc để phát triển bền vững.
Nuôi tôm an toàn
Huyện Duy Xuyên vốn có nhiều khu vực nuôi tôm nước lợ phân tán chịu rủi ro của dịch bệnh. Để khắc phục điểm yếu này, năm 2017, UBND huyện Duy Xuyên đã đầu tư vùng nuôi tôm tập trung Hà Đước (xã Duy Vinh, Duy Phước) có diện tích 15ha, thu hút nhiều nông hộ đầu tư nuôi tôm. Dù kỳ vọng nuôi tôm thành công nhưng nhiều năm qua, người nuôi tôm ở khu vực Hà Đước vẫn liên tục thất bại.
Chuyển động ở vùng nuôi tôm tập trung Hà Đước trong năm 2025 này là nông hộ đầu tư nuôi tôm thẻ chân trắng theo hướng an toàn. Như hộ ông Nguyễn Văn Trinh (thôn Vĩnh Nam, Duy Vinh) đang nuôi tôm thương phẩm trong ao nuôi có diện tích 3.000m2. Trước khi nuôi tôm thương phẩm, ông Trinh mua tôm giống ở Bình Thuận về ương nuôi trong ao có diện tích 500m2.
Sau một tháng, tôm phát triển tốt, ông Trinh mới chuyển nuôi thương phẩm. Khác với mọi năm nuôi tôm dày, năm nay ông Trinh nuôi tôm với mật độ 50 con/m2. Để nuôi tôm an toàn, ông Trinh đầu tư ao chứa lắng xử lý sạch nguồn nước; đầu tư hầm xi phông để hút cặn khi tôm thay vỏ, thức ăn thừa, các chất bẩn rồi xử lý. Trong quá trình nuôi tôm, ông Trinh dùng chế phẩm sinh học thay cho các loại hóa chất, kháng sinh.
“Tôi tạo môi trường tốt nhất để tôm có thể sinh trưởng, phát triển mạnh. Tôi nuôi tôm theo quy trình VietGAP để có tôm sạch bán giá cao. Chỉ cần tôm không gặp sự cố là vụ nuôi có lãi” - ông Trinh nói.
Cũng ở khu vực Hà Đước, đầu năm 2025 hộ ông Lê Thọ Tiến đầu tư 9 ao lót bạt để nuôi tôm thẻ chân trắng, mỗi ao có diện tích 1.500m2, gồm 6 ao nuôi tôm thương phẩm, 1 ao để ương nuôi tôm giống, 2 ao chứa lắng xử lý nước.
Theo ông Tiến, mấu chốt trong cách đầu tư nuôi tôm là áp dụng quy trình quản lý chặt nguồn nước, chất lượng nước đảm bảo cho tôm phát triển.
Quá trình nuôi tôm của ông Tiến phân chia ra nhiều giai đoạn nhằm mục đích đảm bảo an toàn, hạn chế chi phí sản xuất, tôm nuôi được trọng lượng lớn và tăng số vụ nuôi trong năm. Mỗi giai đoạn đều có thức ăn, chế phẩm sinh học riêng biệt nhằm đảm bảo tính an toàn, tốc độ sinh trưởng, nhất là giúp tôm đạt cỡ tốt khi thu hoạch...
Tạo hướng đi bền vững
Nuôi tôm nước lợ vụ 1 đã đi qua gần 2 tháng nhưng nhiều hộ nuôi tôm trên địa bàn tỉnh cho biết, tôm còi cọc, chậm lớn. Nguyên nhân các hộ nuôi tôm đưa ra là chất lượng tôm giống chưa đạt nên gặp thời tiết bất lợi là khó thay vỏ, sinh trưởng chậm.
Về điều này, ông Huỳnh Văn Trung - cán bộ phụ trách nông nghiệp của UBND xã Duy Vinh cho rằng, qua tìm hiểu được biết điều kiện sản xuất tôm giống của nước ta hiện nay chưa hiện đại, chưa đạt tiêu chuẩn như các nước trong khu vực và quốc tế. Do vậy, tỷ lệ tôm hao hụt lớn, tốc độ tăng trưởng của tôm nuôi còn hạn chế...
“Bên cạnh cái khó về tôm giống, thức ăn thì cải tạo ao nuôi tôm cũng là vấn đề cần chú trọng. Qua theo dõi, nhiều nông hộ cải tạo ao nuôi không sạch, tồn lưu nuôi tôm nhiều năm khiến độc tố dễ phát tác gây hại cho tôm nuôi. Để có thể nuôi tôm thành công thì yếu tố đầu tư lót bạt cho ao nuôi rất cấp thiết” - ông Trung nói.
Từ đầu năm đến nay, nông dân Quảng Nam đã nuôi tôm với diện tích hơn 4.000ha nhưng chủ yếu là nuôi tôm bằng ao đất ở vùng triều ven sông, diện tích nuôi tôm lót bạt thấp. Nuôi tôm trong ao đất, nước thẩm lậu với bên ngoài nên dịch bệnh rình rập. Từ đầu năm đến nay, có nhiều diện tích tôm nuôi bị bệnh hoại tử gan tụy, đốm trắng, hồng thân khiến tôm chết.
Ông Nguyễn Văn Tài - Phó Chủ tịch UBND xã Duy Vinh cho rằng, để phòng chống dịch bệnh trên tôm nuôi, ngành thủy sản cần đẩy mạnh giám sát dịch bệnh và có giải pháp xử lý triệt để. Công tác quan trắc, cảnh báo môi trường, lấy mẫu phân tích nguồn nước, phân tích dịch bệnh cần được ngành thủy sản chú trọng hơn, nhất là khuyến cáo nông dân nuôi tôm an toàn dịch bệnh.
“Các cơ quan của tỉnh cần nghiên cứu hỗ trợ các nông hộ nuôi tôm nhỏ lẻ liên kết lại với nhau trong tổ hợp tác, hợp tác xã để nâng cấp quy mô, quy trình nuôi tôm, đầu tư đồng bộ, kỳ vọng thu được sản lượng, năng suất, giá trị lớn cho con tôm” - ông Tài nói.
Để phát triển nuôi tôm bền vững, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu giao nhiệm vụ ngành thủy sản tham mưu UBND tỉnh xây dựng các vùng nuôi tôm tập trung an toàn dịch bệnh; ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong khống chế dịch bệnh trên tôm nuôi. Tạo lập, nhân rộng chuỗi nuôi tôm khép kín, hướng đến thị trường xuất khẩu; đặc biệt là từng bước dịch chuyển nghề nuôi tôm nước lợ theo hướng xanh, tuần hoàn, hữu cơ.