Trọn nghĩa vẹn tình với người có công - Bài 2: Tri ân và trách nhiệm
Nâng mức sống cho người có công bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình nơi cư trú, là cách đang được các địa phương quan tâm thực hiện, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

Hỗ trợ người có công an cư
Nhiều năm qua, bên cạnh các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, người có công (NCC) trên địa bàn Quảng Nam khi còn sức khỏe và sự minh mẫn đã tiếp tục phát huy ý chí tự lực tự cường, tích cực tham gia sản xuất, phát triển kinh tế gia đình.
Như bệnh binh Hồ Xuân Ba (80 tuổi ở thôn 1, xã Trà Giáp, Bắc Trà My) luôn nỗ lực vươn lên, là tấm gương sáng cho con cháu và xóm làng noi theo.
Ông Ba kể, trong những năm tháng tham gia chiến đấu tại chiến trường Khu 5, ông bị thương và bị nhiễm chất độc da cam. Về lại quê hương sau ngày giải phóng, vượt qua nỗi đau bệnh tật, cùng với sự động viên của đồng đội, gia đình, ông tiếp tục là “người chiến sĩ” trong lao động sản xuất. Từ hiệu quả thực tế, người dân địa phương bắt đầu học hỏi cách làm rẫy, trồng quế, cây dược liệu của ông Ba, cùng nhau thoát nghèo, ổn định cuộc sống.
Ông Ba nói: “Nhà nước có nhiều chính sách giúp đỡ người dân, càng ưu tiên cho những cựu chiến binh như tôi vay vốn làm ăn, hỗ trợ làm nhà từ nhiều chính sách, nên mình càng phải cố gắng để xứng đáng với sự chăm lo này. Tôi hay nói với người dân xung quanh rằng, mỗi người phải tự lực vươn lên bên cạnh sự giúp đỡ của Nhà nước, phải tích cực lao động mới hết nghèo khó được”.
Hoặc như thương binh Nguyễn Văn Toàn (thôn 1, xã Trà Ka), sau khi được huyện Bắc Trà My hỗ trợ 50 triệu đồng từ nguồn Quỹ đền ơn đáp nghĩa của huyện, cộng với sự tích góp của gia đình... đã hoàn thành ngôi nhà kiên cố.
Ông Toàn nói: “Nhà nước đã hỗ trợ kinh phí làm nhà, còn hỗ trợ thêm sinh kế, thì mình phải chăm lo làm ăn. Tôi rất cảm ơn đồng đội, hội viên cựu chiến binh, chính quyền xã Trà Ka đã cùng giúp đỡ gia đình trong nhiều việc, quan tâm động viên thăm hỏi mỗi khi ốm đau. Đồng chí, đồng đội, cộng đồng đã cho mình tinh thần thì mình phải làm ăn mới có vật chất đủ đầy hơn được”.

Theo ông Lê Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My, hiện nay huyện đang tập trung hỗ trợ NCC xóa nhà tạm, nhà dột nát theo tinh thần chỉ đạo chung của tỉnh. NCC khó khăn về nhân lực thì huy động sự hỗ trợ về nhân lực của các đoàn thể, hàng xóm, khó khăn về kinh phí thì huy động thêm nguồn xã hội hóa bên cạnh nguồn ngân sách hỗ trợ kinh phí làm nhà.
Ông Tuấn cho biết: “Huyện Bắc Trà My có hơn 7.200 NCC với cách mạng. Hàng năm, Đảng bộ và nhân dân đã tổ chức chu đáo và kịp thời các hoạt động tổ chức thăm viếng, tặng quà của Chủ tịch nước, UBND tỉnh và UBND huyện nhân dịp Tết Nguyên đán, kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ (27/7) hằng năm. Nhiều chương trình hỗ trợ nâng mức sống NCC được cộng đồng vào cuộc hỗ trợ tốt. Công tác chi trả trợ cấp hằng tháng được thực hiện đảm bảo”.
Trong công tác đền ơn đáp nghĩa, toàn xã hội đã chung tay cùng với nguồn lực Nhà nước hỗ trợ NCC mọi mặt. Riêng đối với nhà tình nghĩa, từ nguồn tài trợ của các đơn vị, tỉnh đã hỗ trợ 152 gia đình chính sách còn khó khăn về nhà ở với tổng kinh phí hơn 8,7 tỷ đồng.
Nhiều năm qua, HĐND tỉnh liên tục ban hành các nghị quyết hỗ trợ nhà ở cho NCC. Đến nay, NCC đang được hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà ở theo Nghị quyết số 13/2023 của HĐND tỉnh ban hành ngày 22/9/2023, quyết tâm không để NCC ở trong nhà tạm bợ, mất an toàn, thời gian hoàn thành vào cuối năm 2025.
UBND tỉnh cũng vừa phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở người có công cách mạng, thân nhân liệt sĩ theo Quyết định số 21, ngày 22/11/2024 của Thủ tướng Chính phủ, trên địa bàn Quảng Nam.
Theo đó, nhà xây mới mức hỗ trợ 60 triệu đồng/nhà; hỗ trợ sửa chữa nhà ở với mức 30 triệu đồng/nhà. Đề án thực hiện trong năm 2025 với tổng số 795 nhà; trong đó xây mới 244 nhà, sửa chữa 551 nhà. Tổng kinh phí thực hiện đề án 31,17 tỷ đồng.
Từng bước nâng mức sống
Theo bà Nguyễn Thị Diệu Hồng - Trưởng phòng NCC (Sở Nội vụ), Quảng Nam luôn xác định công tác xác nhận NCC với cách mạng là nhiệm vụ quan trọng nhằm ghi nhận công lao, sự cống hiến, hy sinh của NCC trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế.

Đồng thời cũng là cơ sở để thực hiện tốt chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với NCC. Từ khi tái lập tỉnh (năm 1997) đến nay, Quảng Nam đã triển khai kiểm tra, rà soát, hướng dẫn người dân lập hồ sơ, thủ tục đề nghị xác nhận NCC đảm bảo đúng quy định của Nhà nước. Nay toàn tỉnh cơ bản xử lý xong hồ sơ đề nghị xác nhận NCC còn tồn đọng.
Bà Hồng cho biết, từ năm 2021, khi có Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng, đối tượng được mở rộng, Quảng Nam đã tăng cường nhân lực để tiếp nhận, giải quyết hồ sơ cho đối tượng, không để chậm trễ.
Từ tháng 7/2021 đến nay, toàn tỉnh đã công nhận mới 1.861 trường hợp gồm liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng; giải quyết trợ cấp một lần và hàng tháng đối với người hoạt động cách mạng; giải quyết trợ cấp hằng tháng đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của họ…
Cùng với công tác xác nhận, việc giải quyết các chế độ ưu đãi đối với NCC và thân nhân được thực hiện kịp thời, nhất là các chính sách mới được ban hành.
Từ tháng 7/2021 đến nay thực hiện chế độ ưu đãi trong GD-ĐT cho con NCC hơn 2.100 trường hợp; hơn 4.500 trường hợp được giải quyết trợ cấp thờ cúng liệt sĩ, giải quyết mai táng phí và trợ cấp 1 lần hơn 7.600 trường hợp.
Đến nay, toàn tỉnh có 45.035 lượt người đang hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng đối với NCC cách mạng và trợ cấp tuất đối với thân nhân của NCC với số tiền hơn 98 tỷ đồng được chi trả đầy đủ, kịp thời.
Theo ông Trần Văn Chiến - Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh, với mục tiêu “nâng mức sống người có công bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình nơi cư trú”, Quảng Nam có chính sách riêng nhằm giúp NCC nâng cao mức sống.
Cụ thể, giai đoạn 2019 - 2021, Quảng Nam thực hiện Nghị quyết số 49, chi trả chính sách hỗ trợ cải thiện mức sống cho 513 lượt NCC thuộc hộ nghèo, kinh phí gần 2,2 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh.
Sau khi chuẩn mức sống trung bình từng khu vực giai đoạn 2022 - 2025 tăng lên thì mức trợ cấp bù chênh lệch để mức sống của NCC đạt theo mức sống trung bình đã không còn phù hợp.
Vì vậy, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 14, ngày 21/4/2022, tiếp tục kế thừa các chính sách, hỗ trợ cải thiện mức sống cho NCC thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, đang hưởng các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi NCC hằng tháng thấp hơn ngưỡng trên của mức sống trung bình từng khu vực theo quy định của Chính phủ.
NCC thuộc hộ nghèo, cận nghèo được ngân sách tỉnh hỗ trợ số tiền chênh lệch. Ngưỡng trên của mức sống trung bình từng khu vực để tính số tiền hỗ trợ chênh lệch mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi NCC với cách mạng ở thành thị là 3 triệu đồng/người/tháng, ở nông thôn là 2,25 triệu đồng/người/tháng. Thời gian thực hiện chính sách hỗ trợ kể từ tháng 5/2022 và được thực hiện thường xuyên, hàng tháng cùng thời điểm chi trả trợ cấp hằng tháng cho NCC với cách mạng.
-----------------------------------
Bài cuối: Tiếp nối truyền thống cách mạng