Khai thác hoạt chất chữa bệnh từ nghệ
Người Quảng thích ăn cay, thấm tháp, mặn mà. Chính vậy, nghệ từ lâu đã trở thành cây gia vị không thể thiếu trong các món truyền thống của Quảng Nam với tính chất đặc biệt của nó.
Dược liệu quý
Mỳ Quảng bất kể mỳ tôm thịt, gà, lươn, hay cá lóc thường được ướp với nghệ cùng nén, tạo thành mùi vị rất đặc trưng. Các món phổ biến khác như cá tràu um chuối, cá chuồn kho nghệ, lòng xào nghệ, bún xào nghệ, đều là những món ăn gây thương nhớ mạnh cho người Quảng. Ắt hẳn, ông bà ngày xưa ít nhiều đã hiểu được công dụng to lớn của nghệ.
Nghệ từ lâu được coi là một dược liệu quý trong y học cổ truyền nhờ những tác dụng vượt trội đối với sức khỏe. Hoạt chất chính trong nghệ là curcumin, không chỉ có đặc tính chống viêm mạnh mẽ mà còn hỗ trợ chống oxy hóa, bảo vệ não bộ, cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường miễn dịch và nhiều lợi ích khác.
Chính curcumin mang đến khả năng chống viêm mạnh mẽ cho nghệ. Chúng ta biết viêm mãn tính là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm khớp, tiểu đường, tim mạch và thoái hóa thần kinh.
Curcumin có khả năng ức chế 5 enzyme quan trọng liên quan đến quá trình viêm, bao gồm: NF-KB, COX-2, LOX, INF-2, IL-6. Nhờ vào khả năng kiểm soát các enzyme này, curcumin giúp làm giảm tình trạng viêm trong cơ thể, từ đó hỗ trợ điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh lý liên quan đến viêm mãn tính.
Hoạt chất đặc biệt
Nghệ được xem là thần dược với tác dụng là chất chống oxy hóa cực mạnh. Oxy hóa là quá trình dẫn đến lão hóa sớm và tổn thương tế bào, đặc biệt với não bộ. Nghệ giúp cân bằng các tác nhân này nhờ curcumin có thể ức chế MAO-B - một enzyme có thể phá hủy các chất dẫn truyền thần kinh trong não.
Selegiline là thuốc điều trị bệnh Parkinson và trầm cảm phổ biến, dựa trên hoạt chất có khả năng ức chế MAO-B. Cơ chế tương tự cho thấy curcumin có thể có tác dụng trong việc bảo vệ não bộ, nhờ đó giúp ngăn ngừa thoái hóa thần kinh, bảo vệ trí nhớ, duy trì chức năng nhận thức và cải thiện tâm trạng.
Curcumin còn có tác dụng kích thích yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (Brain-Derived Neurotrophic Factor - BDNF). BDNF giúp tăng trưởng và kéo dài tuổi thọ của tế bào thần kinh, từ đó giúp cải thiện trí nhớ, tăng cường chức năng nhận thức, hỗ trợ điều trị các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
Lớp nội mô của động mạch đóng vai trò quan trọng trong điều hòa huyết áp, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và mảng bám động mạch. Tình trạng viêm kéo dài có thể làm tổn thương lớp nội mô, tăng vượt trội các nguy cơ liên quan tới tim mạch.
Curcumin có thể giúp bảo vệ lớp nội mô của động mạch, nhờ khả năng ức chế hình thành sẹo mô, giảm nguy cơ mảng bám động mạch, bảo vệ các hợp chất béo LDL khỏi quá trình oxy hóa, trực tiếp ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Do vậy, nghệ còn có tác dụng bảo vệ tim mạch và mạch máu.
Đặc tính chữa bệnh của gia vị nghệ
Curcumin giúp cải thiện độ nhạy insulin, từ đó hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, giúp ổn định đường huyết. Chưa hết, nghệ có đặc tính kháng viêm và chống nhiễm trùng, giúp tăng tốc độ phục hồi vết thương và ngăn ngừa sẹo.
Curcumin có khả năng tiêu diệt vi khuẩn có hại mà không ảnh hưởng đến lợi khuẩn, từ đó giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch. Do đó, nghệ rất tốt cho các bệnh đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích.
Curcumin còn có khả năng thu gom các kim loại nặng tồn tại trong cơ thể và hỗ trợ đào thải chúng, giúp giảm tác động tiêu cực của kim loại nặng đến sức khỏe, cực kỳ hữu ích nếu cơ thể gặp các tình trạng lâu lành vết thương, mệt mỏi kinh niên, đau đầu.
Về lâu dài, nghệ sẽ là phương thuốc tuyệt vời ngừa ung thư. Nếu chúng ta lo ngại về thủy ngân trong cá biển, tại sao chúng ta không nấu với nghệ?
Thực tế, không cần phải ngày ngày ăn nghệ hay dùng nghệ liều cao, vì cơ thể chỉ hấp thụ một lượng nhỏ curcumin. Thay vào đó, hãy dùng một ít bằng cách pha nước, hoặc sử dụng làm gia vị trong các món ăn.