Góp ý đồ án quy hoạch khu phi thuế quan:"Đừng quên" gắn với sân bay Chu Lai
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh vừa tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý hồ sơ đồ án Quy hoạch phân khu xây dựng (tỷ lệ 1/2.000) Khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai. Tại hội nghị, nhiều đại biểu tập trung đề xuất cơ chế vận hành của khu phi thuế quan, đặc biệt là sự gắn bó mật thiết với hoạt động của sân bay Chu Lai.
Cần bổ sung nhiều nội dung
Theo đồ án Quy hoạch phân khu xây dựng Khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai (do Ban Quản lý các khu kinh tế và khu công nghiệp tỉnh Quảng Nam chủ trì xây dựng), khu vực lập quy hoạch thuộc địa bàn thị trấn Núi Thành, xã Tam Quang và xã Tam Nghĩa (huyện Núi Thành); phía đông giáp sân bay Chu Lai, có tuyến đường Võ Chí Công chạy qua, đồng thời kết nối thuận lợi với quốc lộ 1, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, cảng biển lớn; quy mô quy hoạch 223,26ha; có khoảng 500 hộ dân bị ảnh hưởng.
Khu phi thuế quan bao gồm khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại - công nghiệp...
Khi được đầu tư xây dựng, đưa khu phi thuế quan vào hoạt động sẽ khai thác các tiềm năng và lợi thế để thúc đẩy Khu kinh tế mở Chu Lai phát triển đúng quy hoạch và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong những năm đến...
Góp ý đồ án quy hoạch, KTS.Hoàng Sừ - nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị - nông thôn tỉnh Quảng Nam cho rằng, tổng mặt bằng của khu phi thuế quan bị chia cắt làm 2 khu riêng biệt sẽ dẫn đến việc quản lý xuất nhập ra vào khu chế xuất cũng bị chia làm hai.
Từ đó dẫn đến hệ thống quản lý xuất nhập từ cổng kiểm soát, thiết bị kiểm tra giám sát, nhân lực vận hành... đều bị nhân đôi, chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng và thiết bị tăng cao, quản lý khó khăn.
Khu chế xuất có quy mô lớn, lượng hàng hóa xuất nhập rất lớn, nếu bố trí phân tán, không có bãi chờ nhập, chờ xuất tập trung đủ lớn và dây chuyền kiểm tra, hệ thống giao thông phân tách rõ ràng như đồ án đã nêu sẽ dễ gây ra ùn tắc, hỗn loạn vào giờ cao điểm.
Trong khi đó, TS.Đặng Việt Dũng - Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam đưa ra rất nhiều nội dung mà đồ án cần bổ sung; đáng chú ý là bổ sung nội dung yêu cầu về phát triển các khu phi thuế quan trong khu kinh tế, trong đó có khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai đã được xác định trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung Khu kinh tế mở Chu Lai.
Cần xác định rõ vai trò, vị trí của khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai trong quy hoạch chung của khu kinh tế, vùng huyện khu vực Núi Thành (mối quan hệ với các khu công nghiệp và các cụm công nghiệp, mối quan hệ với cảng hàng không, cảng biển...), bao gồm khả năng liên kết, hỗ trợ giữa các ngành nghề, chia sẻ lao động, ưu thế của khu phi thuế quan nằm ở địa bàn ven biển, cạnh các đô thị ven biển...
Ngoài ra, bổ sung nội dung luận chứng xác định các nhóm ngành, lĩnh vực sẽ kêu gọi thu hút đầu tư và hoạt động trong khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai vào mục nhóm vấn đề cần giải quyết trong đồ án quy hoạch.
Góp ý về việc sử dụng lao động và quản lý đất đai trong đồ án, ông Phạm Bê - nguyên Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai tỉnh Quảng Nam cho rằng, theo quy hoạch, có đến 500 hộ dân bị ảnh hưởng, đó là chưa kể số lượng mồ mả rất nhiều chưa thể thống kê, trong khi yêu cầu tái định cư phải đi trước một bước. Vì vậy, đồ án cần đưa ra phương án di dời, bố trí tái định cư vào kế hoạch quy hoạch, sử dụng đất...
Xác định vai trò, chức năng
Là người gắn bó với quá trình xây dựng ý tưởng, quy hoạch khu phi thuế quan, trước khi góp ý đồ án, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lê Trí Thanh nhấn mạnh, cần xác định khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai là gắn về cái gì, gắn như thế nào.
“Cách đây hàng chục năm, tôi được giao phối hợp với các cơ quan trung ương viết đề án khu phi thuế quan, lúc ấy chỉ mới mường tượng ra mô hình nên có rất nhiều từ ngữ mà tại thời điểm đó không có trong luật pháp của Việt Nam. Tôi cũng như các cộng sự tìm kiếm đặt một cái tên thì mới nghĩ ra câu chuyện là khu phi thuế quan vì mình muốn gắn với khu kinh tế là có một cái khu chức năng như thế” - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lê Trí Thanh chia sẻ.
Với đồ án quy hoạch, ông Lê Trí Thanh cho rằng, trước hết người lập quy hoạch phải hiểu về các nội hàm chức năng của nó, như hoạt động chế xuất là gì, khu bảo thuế là gì, tạm nhập tái xuất là gì, khu thương mại tự do là gì...
Nếu không hình dung, mình lập quy hoạch lấy theo tiêu chuẩn của khu công nghiệp, khu chế xuất áp vào đây là không đúng với định hướng. Bởi vậy, yêu cầu đặt ra đầu tiên là phải hiểu cơ chế vận hành, mục đích của khu phi thuế quan.
Ông Lê Trí Thanh nói: “Tôi đề nghị thứ nhất phải hiểu bản chất của khu này, thứ hai là lưu ý tiêu đề của nó. Đây là khu phi thuế quan gắn với sân bay Chu Lai, đừng quên sân bay Chu Lai. Đã gắn với sân bay, nên hoạt động của khu này phải gắn với hoạt động xuất nhập khẩu của sân bay Chu Lai.
Sân bay có 4 chức năng chính; trong đó có một chức năng là sửa chữa, bảo dưỡng các loại máy bay, phương tiện bay; linh kiện, phụ kiện, phụ tùng, xuất nhập khẩu từ nước ngoài nhập về để đưa vào trong khu này phục vụ cho sửa chữa, bảo dưỡng các loại máy bay.
Thứ hai, sân bay Chu Lai là khu trung chuyển hàng hóa quốc tế, hàng hóa từ các nước đưa về đây, gom lại phân phối đi, rồi lại đưa về và tiếp tục xuất khẩu đến các nước. Phải hiểu câu chuyện của sân bay Chu Lai nó là như vậy”.
.jpg)
Về câu chuyện của sân bay Chu Lai phải gắn trực tiếp với khu phi thuế quan, ông Lê Trí Thanh giải thích thêm: “Trước đây, tư duy sân bay Chu Lai và khu phi thuế quan là khu ở trong sân bay và là khu dịch vụ. Còn bây giờ diện tích sân bay Chu Lai rất lớn, đủ bố trí khu dịch vụ trong đó, nên ở đây khu phi thuế quan sẽ bao gồm khu chế xuất, khu gia công, lắp ráp, tức là nó mang tính chất công nghiệp...”.