Dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 14D: Dự lường trở lực

Nhận diện trở lực

Hiện trạng QL14D qua huyện Nam Giang vài năm trở lại đây cho thấy, tuyến đường đã xuống cấp rất nghiêm trọng. Đặc biệt, từ khi mỗi ngày có hàng trăm lượt xe tải nặng chở hàng hóa từ Lào về qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang, QL có chiều dài hơn 74km này xuất hiện vô số đoạn gồ ghề, nền đường bị sụt lún sâu.

Đá và đất trồi lên, lẫn lộn nên ô tô đi qua là bụi bay mù mịt gây ô nhiễm môi trường sống. Một người dân cư trú ở xã Chà Vàl kể, hình ảnh người đi xe máy mặc áo mưa giữa trời nắng nóng để cho bụi đỡ bám vào áo quần không phải là chuyện lạ.

Mặt cắt vốn chật hẹp lại rất nhiều khúc cong cua, 2 ô tô lưu thông ngược chiều là người chạy xe máy chỉ còn cách tấp vào lề. Đường quá xấu, thời gian di chuyển từ đầu đến cuối tuyến phải mất hơn 3 tiếng đồng hồ; ô tô gầm thấp không đi được.

Đáng lo ngại, xe tải thùng dài gặp sự cố kỹ thuật hoặc lọt bánh xuống rãnh dọc ven đường là ùn tắc giao thông kéo dài. Một cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Nam Giang (đóng tại xã La Dêê) chia sẻ, người đi ô tô trên QL14D chỉ cầu mong đến chỗ cần đến, không gặp sự cố tắc đường là mừng rồi.

Việc sửa chữa định kỳ vị trí hư hỏng nặng gặp không ít khó khăn. Phó Giám đốc Sở Xây dựng Trần Ngọc Thanh cho biết, nhà thầu vừa đổ đá cấp phối, lu lèn nền đường thì hàng đoàn xe tải chạy qua làm xới tung lên.

Việc vận hành xe máy, thiết bị thi công luôn bị động do vị trí chật chội, lại tránh xe liên tục. Kinh phí vận chuyển vật liệu lên công trường tăng cao hơn nhiều so với giá thầu thực tế.

Khi được hỏi liệu có thể cấm xe qua cửa khẩu một khoảng thời gian để thi công đường, một cán bộ Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang cho rằng, việc này phải xin ý kiến Trung ương vì giữa 2 Chính phủ Việt Nam và Lào đã có sự thỏa thuận giờ mở, đóng cửa biên giới.

Theo ngành chức năng, xe tải thông quan cửa khẩu Nam Giang sẽ tiếp tục gia tăng, do nước bạn Lào chuẩn bị khai thác mỏ than đá cần vận chuyển qua để đưa đi xuất khẩu.

Một khó khăn khác liên quan đến khâu thiết kế là phải đi thực tế hiện trường khảo sát kỹ, nắm khúc cua nào cần phải được xóa bỏ và xóa bằng cách gì cho hợp lý để tránh đụng vào đất rừng vùng biên ít nhất có thể.

Khẩn trương chuẩn bị

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Nam Hưng cho rằng, QL14D xuống cấp nặng nề, việc bảo trì thường xuyên, kể cả sửa chữa định kỳ dù tốn kém tài chính song không thể khắc phục triệt để thực trạng hiện nay.

Do đó, việc đầu tư nâng cấp, mở rộng QL14D rất cần thiết và cấp bách. Sau chuyến kiểm tra thực địa trên QL14D vào ngày 22/4/2025, đồng chí Trần Nam Hưng nhấn mạnh, việc nghiên cứu đầu tư một dự án dự kiến lên đến 4.518 tỷ đồng càng phải làm kỹ càng, bài bản, trước hết là khảo sát, thiết kế ban đầu.

Lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh (chủ đầu tư) phân công lãnh đạo đơn vị trực tiếp phối hợp với nhà thầu khảo sát, đơn vị tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tổ chức khảo sát kỹ lưỡng, toàn diện tuyến QL14D.

Đặc biệt, lưu ý vị trí khúc cua nguy hiểm, đoạn tuyến có bán kính cong nhỏ, độ dốc lớn hoặc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Trên cơ sở đó, đề xuất phương án xử lý cụ thể vị trí khúc cua không hợp lý hoặc có khả năng chỉnh tuyến. Tổng hợp kết quả khảo sát và đề xuất phương án, báo cáo UBND tỉnh xem xét, cho ý kiến chỉ đạo trước khi làm các bước tiếp theo.

Nếu UBND tỉnh thống nhất phương án tuyến, chủ đầu tư chủ trì, phối hợp với các sở ngành, địa phương, đơn vị khẩn trương hoàn thiện đầy đủ hồ sơ, thủ tục để trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt.

Phấn đấu hoàn thành phê duyệt dự án đầu tư trước ngày 31/7/2025; phê duyệt thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở trước ngày 30/9/2025. Đảm bảo các điều kiện để khởi công xây dựng trước ngày 30/11/2025; giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2025 nguồn ngân sách Trung ương bố trí.

Liên quan đến đất đai, lãnh đạo tỉnh yêu cầu chủ đầu tư chủ động phối hợp với UBND huyện Nam Giang và các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát, xác định cụ thể phạm vi, diện tích đất bị ảnh hưởng; lập danh mục thu hồi đất, danh mục chuyển mục đích sử dụng đất (nếu có) đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.

Tổng hợp, đề xuất việc cập nhật, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, phê duyệt trong tháng 6/2025 làm cơ sở triển khai thủ tục về đất đai, thủ tục pháp lý.

Nhằm đảm bảo điều kiện thuận lợi, an toàn cho công tác thi công xây dựng và duy trì hoạt động xuất nhập khẩu trong thời gian triển khai dự án, chủ đầu tư chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý cửa khẩu quốc tế Nam Giang và các cơ quan, đơn vị nghiên cứu, xây dựng và đề xuất phương án phân luồng, tổ chức giao thông hợp lý.

Trường hợp cần thiết, tham mưu UBND tỉnh trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc tạm dừng giao thương qua cửa khẩu trong thời gian thi công, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tế, tiến độ dự án và quy định pháp luật.

CÔNG TÚ (congtugiakhai@gmail.com)