Y tế

Kháng Insulin - gốc rễ của các bệnh lý mạn tính

DIỆU PHÁP 25/05/2025 09:20

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng “ba cao” - cao huyết áp, cao mỡ máu, cao đường huyết - thì có một từ khóa bạn nhất định phải biết: kháng insulin.

453-202505201600461.jpg
Kháng Insulin sẽ gây ra nhiều bệnh mạn tính. Ảnh: Minh họa

Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng insulin như chiếc chìa khóa, còn tế bào trong cơ thể là những cánh cửa. Khi mọi thứ hoạt động bình thường, insulin (chìa khóa) mở cửa tế bào, cho phép đường (glucose) từ máu đi vào, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, khi xảy ra kháng insulin, cánh cửa này bị kẹt, khó mở hoặc thậm chí không mở được.

Kết quả là: Đường huyết tăng cao khi glucose không vào được tế bào, tích tụ trong máu dẫn đến tiền tiểu đường và sau đó là tiểu đường type 2; mỡ máu cao khi gan phản ứng với lượng đường dư thừa trong máu bằng cách chuyển hóa thành mỡ (triglyceride), làm tăng mỡ xấu (LDL, triglyceride) và giảm mỡ tốt (HDL); huyết áp cao khi nồng độ insulin cao kích thích giữ muối nước tại thận, tăng thể tích tuần hoàn máu, gây tăng huyết áp.

Vì sao chúng ta bị kháng insulin? “Bệnh từ miệng mà vào” - câu này không sai chút nào.

Khi sử dụng đồ ngọt, nước ngọt thì đường tinh luyện như glucose, sucrose trong bánh kẹo, trà sữa làm tăng nhanh đường huyết. Cứ mỗi lần ăn là insulin tăng, tế bào bị “lờn” với insulin.

Các loại tinh bột tinh chế như bánh mì trắng, cơm trắng, mì gói - đều là nguồn tinh bột dễ chuyển thành đường nhanh chóng.

Chất béo bão hòa và dầu chiên như thức ăn nhanh, đồ chiên dầu mỡ không chỉ tăng mỡ máu mà còn gây viêm, làm kháng insulin tệ hơn.

Cạnh đó, chất xơ như rau xanh, trái cây nguyên quả sẽ làm chậm hấp thu đường. Nhưng hầu hết chúng ta lại thích nước ép trái cây - bỏ đi chất xơ quý giá.

Đặc biệt, việc lười vận động như ngồi một chỗ, ít tập luyện làm cơ thể kém hiệu quả trong việc sử dụng đường, trong khi cơ bắp là nơi tiêu thụ đường lớn nhất.

Các sai lầm phổ biến trên mạng xã hội được tung hô để thanh lọc chữa lành cơ thể sẽ góp phần khiến tình trạng kháng insulin càng tăng. Ví dụ nhiều người lầm tưởng uống nước ép trái cây là “lành mạnh”, nhưng khi loại bỏ chất xơ tự nhiên, chỉ còn lại đường fructose. Gan phải chuyển hóa lượng đường này, và nếu dư thừa, sẽ tích tụ thành mỡ nội tạng.

Hoặc sử dụng thực phẩm chức năng thiếu kiểm chứng: Trà giảm cân, kẹo chất xơ, thuốc đốt mỡ… không chỉ vô tác dụng mà còn gây rối loạn tiêu hóa và hormone.

Hướng đi đúng được đặt ra chính là dinh dưỡng và lối sống.

Thay vì chạy theo các phương pháp thiếu kiểm chứng, chúng ta cần tập trung vào chế độ ăn cân bằng với thực phẩm toàn phần, hạn chế đường và tinh bột tinh chế, tăng cường chất xơ và chất béo lành mạnh. Kết hợp tập luyện đều đặn như đi bộ, đạp xe, tập gym giúp cải thiện độ nhạy insulin của tế bào.

Kháng insulin không phải là bệnh, mà là gốc rễ của hàng loạt bệnh mạn tính. Đừng tìm kiếm giải pháp nhanh chóng hay “thần dược”. Hãy bắt đầu từ thay đổi lối sống - đó mới là chìa khóa lâu dài để kiểm soát kháng insulin và bảo vệ sức khỏe của bạn.

DIỆU PHÁP