Người chiến sĩ quân y anh dũng chiến đấu trong lòng địch
(QNO) - Gan dạ và giỏi tay nghề, suốt thời gian tham gia cách mạng, đặc biệt là các trận đánh tại huyện Núi Thành, Thiếu tá, bác sĩ quân y Phạm Cường Nam góp phần cùng đồng đội làm nên chiến công vang dội của Tiểu đoàn 70 anh hùng, để lại dấu ấn sâu đậm trong ký ức đồng đội và nhân dân.
Tròn 60 năm lịch sử, Chiến thắng Núi Thành (26/5/1965 - 26/5/2025) luôn được xem như mốc son chói lọi, mở đầu cho phong trào đồng khởi vũ trang ở miền Nam sau này. Trong rất nhiều tấm gương anh dũng của lực lượng vũ trang tỉnh tham gia các trận đánh tại Núi Thành, bác sĩ quân y Phạm Cường Nam đóng góp vai trò rất lớn trong nhiệm vụ cứu chữa đồng đội ngay trong lòng địch.
Sinh năm 1930 tại xã Bình Hải (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), khi mới 15 tuổi, ông Phạm Cường Nam trốn nhà theo anh trai đi bộ đội. Gắn bó với cách mạng từ rất sớm, ông tham gia phục vụ chiến đấu ở nhiều địa bàn ác liệt và được rèn luyện trở thành bác sĩ quân y có tay nghề cao, đầy trách nhiệm để cứu chữa người bệnh.
Năm 1962, sau khi hoàn thành khóa đào tạo quân y sĩ, ông Phạm Cường Nam được điều động làm nhiệm vụ tại Tiểu đoàn 70 (Tỉnh đội Quảng Nam). Trong thời gian công tác tại đơn vị, với kiến thức và trình độ chuyên môn, ông Phạm Cường Nam đã tham gia cứu chữa nhiều đồng đội, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Đặc biệt, khi cùng đồng đội trực tiếp tham gia trận đánh Núi Thành vào năm 1965, quân y Phạm Cường Nam vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ cứu chữa thương binh, vừa trực tiếp cầm súng tiêu diệt quân thù, cùng với đơn vị làm nên chiến thắng vẻ vang - trận đầu đánh Mỹ và thắng Mỹ, mở ra phong trào “Tìm Mỹ mà đánh, gặp Mỹ là diệt”.
Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tại trận đánh Núi Thành, quân y Phạm Cường Nam được điều về công tác tại Bệnh xá 42 (Tỉnh đội Quảng Nam). Theo chỉ đạo của cấp trên, quân y Phạm Cường Nam nhận quyết định phụ trách xây dựng một trạm quân y với mật danh X, cách đồn địch khoảng 1km.
Trong điều kiện cực kỳ khó khăn, thiếu thốn nhưng ông Phạm Cường Nam cùng cán bộ chiến sĩ và nhân dân địa phương ngụy trang bệnh xá, xây dựng mạng lưới bảo vệ an toàn tuyệt đối. Có lần, khi quân địch bất ngờ lùng sục chỉ cách bệnh xá chừng 50m, ông vẫn bình tĩnh thực hiện ca mổ nguy hiểm cứu sống thương binh Hoàng Đức Hiếu, thậm chí truyền cả máu của mình cho bệnh nhân ngay bên tiếng súng rền vang.
Đặc biệt, rất nhiều thương binh nặng khác như đồng chí Ngô Hữu Mận, Nguyễn Quang Đạo, Khổng Tài Ngữ… được y sĩ Phạm Cường Nam và đồng đội tận tình cứu chữa, giành lại sự sống giữa lằn ranh sinh tử. Với ông, mệnh lệnh thiêng liêng nhất chính là “Không để bất cứ một thương binh nào thiệt mạng khi đã vào bệnh xá”.
Trong suốt nhiều năm, bệnh xá X hoạt động ngay sát nách địch, nhưng luôn được bảo vệ an toàn tuyệt đối nhờ sự đùm bọc của nhân dân và tinh thần kiên trung, gan dạ của người y sĩ, chiến sĩ ấy... Để nâng cao tay nghề cứu chữa người, năm 1969, quân y Phạm Cường Nam được tổ chức cử đi học, đào tạo bác sĩ tại Đại học Y khoa Hà Nội.
Năm 1972, sau nhiều năm công tác tại chiến trường Quảng Nam, bác sĩ quân y Phạm Cường Nam được điều động về Bệnh viện Quân y (thuộc Quân chủng Phòng không - không quân), nơi ông tiếp tục phát huy chuyên môn và tinh thần người lính cứu người. Trải qua nhiều đơn vị công tác trong Quân đội, đến năm 1984, ông nghỉ hưu và sinh sống tại phường Vạn Thạnh (TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa), tiếp tục gắn bó, đóng góp cho địa phương cho đến khi từ trần.
Người thân của ông kể, thời điểm sau ngày giải phóng, những lá thư từ đồng đội trong khoảnh khắc trở lại chiến trường xưa được gửi đến nhà riêng bác sĩ Phạm Cường Nam được xem là món quà tri ân đầy ý nghĩa của người chiến sĩ cách mạng năm xưa. Với ông, đó thật sự như phần thưởng lớn lao, ghi nhận cống hiến của người thầy thuốc khoác áo lính, đặt sinh mạng đồng đội lên trên tất cả...
Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Núi Thành, để tri ân những đóng góp to lớn và thầm lặng của người chiến sĩ năm xưa, Thượng tá Trần Hữu Ích - Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Nam trực tiếp đến thăm hỏi, động viên và tri ân thân nhân gia đình bác sĩ Phạm Cường Nam tại tỉnh Khánh Hòa.
“Chiến công Núi Thành mãi mãi sáng ngời trong lịch sử kháng chiến của dân tộc ta. Và trong chiến công chung ấy, có bóng dáng của một người thầy thuốc, người chiến sĩ, người đồng chí mang tên Phạm Cường Nam - người đã chiến đấu và hy sinh thầm lặng cho lý tưởng độc lập, tự do của Tổ quốc và hạnh phúc của Nhân dân” - Thượng tá Trần Hữu Ích nói.
Với nhiều thành tích tiêu biểu trong kháng chiến, Thiếu tá, bác sĩ quân y Phạm Cường Nam đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất; Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Quân công hạng Ba; cùng nhiều bằng khen, huy hiệu khác...