Quốc hội thảo luận dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về hình sự

Dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về hình sự đang được thảo luận nhằm tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và các nước khác trong việc giải quyết các vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài, đặc biệt là trong công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.

Phát biểu thảo luận tại tổ, đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam) cho rằng, dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về hình sự được coi là một bước quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và đấu tranh phòng chống tội phạm hiệu quả. Đại biểu Dương Văn Phước cũng góp ý trực tiếp vào các vấn đề cụ thể như sau:

Tại khoản 1, Điều 3 về giải thích từ ngữ, quy định “Tương trợ tư pháp về hình sự” thực chất là sự hợp tác chính thức giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam và nước ngoài, nhằm hỗ trợ điều tra, xác minh, thu thập chứng cứ và thực hiện các thủ tục tố tụng trong các vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài. Theo đó, bao gồm thực hiện các hành vi tố tụng như: lấy lời khai, tống đạt giấy tờ, giám định, thu giữ tang vật theo yêu cầu của quốc gia khác… Hoạt động này phải tuân theo một số nguyên tắc nhất định và các điều ước quốc tế mà các quốc gia là thành viên.

Do đó, để giải thích từ ngữ “Tương trợ tư pháp về hình sự” đảm bảo tính bao quát, súc tích và đầy đủ, đề nghị nên biên soạn lại khoản 1, Điều 3 như sau: “Tương trợ tư pháp về hình sự là hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và nước ngoài thông qua cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm thực hiện yêu cầu hỗ trợ các hoạt động xác minh, điều tra, thu thập chứng cứ hoặc thực hiện các thủ tục tố tụng khác, phục vụ giải quyết các vụ việc, vụ án hình sự trên cơ sở điều ước quốc tế hoặc nguyên tắc có đi có lại”.

Bên cạnh đó, tại các khoản 2, 3, 4 và 5 của Điều 3, dự thảo luật có đưa vào giải thích từ ngữ đối với các cụm từ: “Nước yêu cầu” (khoản 2), “Nước được yêu cầu” (khoản 3), “Cơ quan lập yêu cầu” (khoản 4) và “Cơ quan thực hiện yêu cầu” (khoản 5) nhưng không đề cập đến giải thích từ ngữ “Yêu cầu tương trợ tư pháp” là gì? Đề nghị bổ sung một khoản giải thích từ ngữ đối với “Yêu cầu tương trợ tư pháp” làm cơ sở cho việc giải thích tại các khoản (2, 3, 4, 5) nêu trên.

Tại Điều 8 về phạm vi tương trợ tư pháp, đại biểu thống nhất với 11 hình thức tương trợ tư pháp về hình sự của dự thảo luật đã nêu. Tuy nhiên, hình thức “lấy lời khai trực tuyến” tại khoản 2, Điều 8 là quy định mới; đối chiếu với quy định về “Yêu cầu lấy lời khai trực tuyến” tại Điều 31 của dự thảo luật, có thể thấy dự thảo mới chỉ đề cập đến quy định việc các cơ quan thực hiện yêu cầu để lấy lời khai “trực tuyến”, chưa quy định rõ về “lấy lời khai trực tuyến”.

Đề nghị cần làm rõ hình thức “lấy lời khai trực tuyến” cụ thể là như thế nào? Và đề nghị cần quy định rõ hình thức “lấy lời khai trực tuyến” bắt buộc phải thông qua các phương thức trực tuyến được pháp luật công nhận, có như vậy mới đảm bảo minh bạch, đầy đủ tính pháp lý của hình thức lấy lời khai trực tuyến.

HỒNG CHÂU