Ách tắc những công trình trọng điểm - Bài 1: Thi công dang dở

Đường nối từ đường Võ Chí Công đến quốc lộ (QL) 1 đoạn qua ngã ba Cây Cốc (Thăng Bình) và đường nối từ QL 1 đến nút giao cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi với QL 14E; đường trục chính từ Khu công nghiệp Tam Thăng đi cảng Kỳ Hà và sân bay Chu Lai (đường Võ Chí Công); nâng cấp, mở rộng QL 40B; nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà; đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Thaco Chu Lai là những dự án trọng điểm, đã triển khai thi công thời gian qua. Mỗi công trình đang gặp phải những “nút thắt” riêng, nhưng điểm chung là thi công dang dở.

Chờ mặt bằng

Đường Võ Chí Công (từ dốc Diên Hồng, xã Tam Phú, TP.Tam Kỳ đến Núi Thành) vẫn đang đón những chuyến xe “lách” QL 1 từ Đà Nẵng vào Quảng Ngãi và ngược lại. Một vệt nhựa thênh thang rẽ ra từ những nổng cát nối thêm nhiều địa phương vùng đông đã tạo một điểm nhấn sôi động trong hệ thống giao thông của Quảng Nam, nhưng vẫn còn vài điểm chưa suôn sẻ. Ở cuối tuyến này, những “nút thắt” mặt bằng lộ rõ qua vết đất đỏ tung bụi mịt mù mỗi chuyến xe qua.

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Nam (chủ đầu tư), hiện giá trị thực hiện xây lắp dự án đường Võ Chí Công đạt 940/1.125 tỷ đồng (đạt 83,55%) nhưng phần còn lại chưa thể thi công bởi mặt bằng nhiều điểm đang ách tắc.

Trên toàn tuyến hiện đã bàn giao mặt bằng thi công 25,5/26,5km, các nhà thầu đang tập trung đẩy nhanh tiến độ, tuy nhiên 1km mặt bằng còn lại (đoạn qua thị trấn Núi Thành và xã Tam Quang, huyện Núi Thành) chưa được bàn giao ảnh hưởng lớn đến tiến độ của dự án.

Vướng mắc 0,35km mặt bằng đoạn qua thị trấn Núi Thành với tổng 41 thửa đất (5 thửa có nhà ở, 11 thửa của hộ gia đình, cá nhân, 25 thửa đất do UBND quản lý) đang gặp phải khó khăn như người dân khiếu nại, chưa thống nhất với phương án GPMB, UBND huyện Núi Thành chưa bàn giao 25 thửa đất do Nhà nước quản lý để triển khai thi công.

Tương tự, đoạn qua xã Tam Quang còn 0,65km mặt bằng chưa bàn giao với 77 thửa bị ảnh hưởng; trong đó có hàng chục hộ chưa thống nhất nhận tiền bồi thường với lý do đơn giá bồi thường, hỗ trợ thấp và khiếu nại về loại đất đang sử dụng...

Tại dự án nâng cấp, mở rộng QL 40B, đoạn từ đường vào tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (xã Tam Thái, Phú Ninh) đến đường tránh thị trấn Tiên Kỳ (Tiên Phước) có chiều dài xây dựng mới 17,11km; trong đó đoạn qua địa phận Phú Ninh dài 8,81km và Tiên Phước dài 8,3km.

Lẽ ra, kinh phí thực hiện liên quan đến QL là do Trung ương chịu trách nhiệm bố trí, nhưng vì tính cấp thiết của công trình, Quảng Nam đã dành nguồn lực đầu tư nhằm giải quyết bức xúc về nhu cầu đi lại của người dân, nhưng công trình vẫn đang thi công chậm chạp vì vướng mặt bằng. Dự án triển khai thi công vào ngày 20.4.2020, nhưng gần cuối tháng 3.2021, sản lượng thực tế trên công trường chỉ đạt hơn 18%.

Theo ông Nguyễn Tuấn Phong - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh (chủ đầu tư), năm 2020 các nhà thầu chủ yếu làm mương dọc theo tiến độ GPMB, thời tiết cuối năm mưa liên tục nên việc triển khai nền đường gặp trở ngại đáng kể.

Nay đã vào mùa khô, các nhà thầu ra quân trên toàn tuyến để làm cống, nền mặt đường và mương thoát nước dọc, nhưng mặt bằng được bàn giao không liên tục, nhiều đoạn “da beo” gây khó cho tổ chức thi công. Theo thống kê, GPMB của huyện Tiên Phước gặp ách tắc với tổng chiều dài 4,1km, huyện Phú Ninh còn 1,16km chưa thể khai thông.

Khó tháo gỡ vướng mắc

Dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà với tổng chiều dài 11km (gồm 2 đoạn luồng vào cảng Kỳ Hà từ phao số 0 đến bến Tam Hiệp) có tổng mức đầu tư hơn 983,5 tỷ đồng, bắt đầu thi công từ tháng 2.2006 đến năm 2007 thì tạm dừng lần 1; đến tháng 6.2009 tiếp tục triển khai nhưng phải nhiều lần tạm dừng thi công và đến tháng 12.2017 tạm dừng thi công cho đến nay.

Ông Nguyễn Tấn Hùng - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hải (Núi Thành) cho biết, trong quá trình thi công nhận thấy dự án tác động đến sinh kế, đời sống nên người dân địa phương cản trở.

Cụ thể, mỗi khi tàu vận tải lớn đi vào luồng, nhiều ghe thuyền neo đậu bị sóng đánh chìm nên người dân đề nghị xây dựng bờ kè bảo vệ (qua thôn Long Thạnh Tây, xã Tam Hải). Theo ông Hùng, đề nghị này là chính đáng bởi nhằm đảm bảo an toàn lâu dài cho người sống ở vùng ốc đảo Long Thạnh Tây trước tình trạng sạt lở.

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Nam (chủ đầu tư), trong phạm vi mái taluy của luồng, nhân dân các xã Tam Hải, Tam Giang, Tam Hòa, Tam Quang đặt các ngư lưới cụ đánh bắt thủy sản lấn vào đáy luồng từ 10 đến 20m, ảnh hưởng an toàn hàng hải và thi công công trình nhưng chưa được các bên liên quan xử lý dứt điểm.

Một lý do khác khiến dự án triển khai chậm chạp là phương án thi công thay đổi, cụ thể Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam không tiếp tục cấp phép cho các phương tiện chở bùn đất đổ thải ra biển nên phải tính toán phương án đổ thải trên bờ.

Trong khi đó, dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Thaco Chu Lai (tại xã Tam Anh Nam, Núi Thành) mặt bằng vẫn còn ngổn ngang.

Ông Lê Văn Thịnh - Phó phòng TN-MT huyện Núi Thành cho biết, dự án có tổng diện tích 451ha với 1.687 hộ bị ảnh hưởng, được giao cho 4 đơn vị GPMB. Đến nay đã có 40ha đất sạch, theo kế hoạch đến tháng 6.2021 phải bàn giao 100ha đất sạch cho nhà đầu tư nhưng tiến độ đang rất chậm. Vướng mắc chủ yếu là việc xác định nguồn gốc đất gặp khó khăn, người dân chưa thống nhất với phương án bồi thường, hỗ trợ, thiếu đất tái định cư. Đặc biệt, ngành chức năng và địa phương chưa giải quyết dứt điểm thực trạng xây dựng trái phép trên địa bàn...

Tiếp tục đối thoại với người dân để GPMB

Đường nối từ đường Võ Chí Công (đường cứu hộ, cứu nạn ven biển) đến QL 1 đoạn qua ngã ba Cây Cốc và đường nối từ QL 1 đến nút giao đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi với QL 14E là hai dự án trọng điểm, cấp thiết, nhưng đến nay việc thi công cũng gặp nhưng “nút thắt” khó tháo gỡ. Hai dự án trên có tổng chiều dài 12,13km, 709 hộ bị ảnh hưởng với tổng diện tích đất thu hồi là 269.683,1m² qua các xã Bình Minh, Bình Đào, Bình Triều, Bình Phục, Bình Quý và thị trấn Hà Lam.

Đến nay, tổng mặt bằng đã bàn giao 11,88/12,13km, còn lại 0,25km chưa bàn giao mặt bằng bao gồm 0,1km thuộc xã Bình Đào và 0,15km thuộc thị trấn Hà Lam ở đoạn qua ngã ba Cây Cốc. Mặc dù các cơ quan chức năng của huyện Thăng Bình đã chú trọng tuyên truyền nhưng đến nay vẫn còn nhiều trường hợp người dân không thống nhất với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng - Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo về đẩy mạnh công tác bồi thường, GPMT các dự án trọng điểm của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 cho rằng, để giải quyết các tồn đọng về GPMB trong triển khai dự án này, các cơ quan của huyện Thăng Bình cần phải dứt khoát, khẩn trương và mềm dẻo.

Chính quyền, các cơ quan cần hỗ trợ người dân giải quyết các khó khăn, vướng mắc nhưng khi đã đối thoại, trao đổi, chia sẻ tâm tư nguyện vọng mà người dân vẫn ngoan cố không bàn giao mặt bằng thì phải triển khai cưỡng chế. Các cơ quan, ban ngành của tỉnh phải đồng hành, hướng dẫn, giải quyết kịp thời các hồ sơ, thủ tục có liên quan, tạo điều kiện cho UBND huyện Thăng Bình sớm hoàn thành công tác bồi thường, GPMB. (QUANG VIỆT)

____________

Bài 2: Hiện trạng ngổn ngang