Giáp tết năm nào, văn nghệ sĩ Quảng Nam cũng đến viếng hương mộ phần các nhà văn, nghệ sĩ nằm lại trên đất Quảng.
Chúng tôi tìm tới Nghĩa trang thị xã Điện Bàn - nơi có tới 3 văn nghệ sĩ nằm lại, là nhà văn Nguyễn Hồng, nghệ sĩ múa Phương Thảo và nhà thơ “Bóng cây Kơ-nia” - Ngọc Anh. Những khóm hoa đặt trên mộ vừa được thay mới.
Lúc chúng tôi đến, thật trùng hợp lại gặp người thân nhà văn Nguyễn Hồng từ Hà Tĩnh vào hương khói cho ông. Em trai nhà văn Nguyễn Hồng nói, vì anh đã chọn nằm lại đất Quảng với đồng đội mình, nên mộ phần ông, gia đình vẫn để lại Quảng Nam.
Hành trình thăm viếng mộ phần các anh những ngày cuối năm, gần như ai cũng mang những cảm xúc đặc biệt. Ở khu tưởng niệm nhà văn Chu Cẩm Phong, chúng tôi gặp con trai ông Văn Công Mịch - người hiện thay cha mình thờ cúng nhà văn Chu Cẩm Phong. Trong nhà, bàn thờ nhà văn Chu Cẩm Phong với di ảnh thời thanh xuân của ông, hương khói trầm ấm.
Câu chuyện về những văn nghệ sĩ nằm lại chiến trường Quảng Nam đều có những điều đặc biệt. Nghệ sĩ múa Võ Thị Phương Thảo có 2 ngôi mộ.
Năm nào Hội VHNT tỉnh sau khi viếng hương chị ở Nghĩa trang Điện Bàn cũng đến thắp hương nơi chị được nhân dân chôn cất ban đầu, chính là khu vườn ông Văn Công Ba (La Tháp, Duy Xuyên).
Người dân La Tháp đã luôn hương khói và gìn giữ mộ phần của chị hơn 40 năm qua, mặc dù gia đình đã đưa chị vào nghĩa trang. Nhưng bà con La Tháp nói, họ vẫn để ngôi mộ gió tưởng niệm chị.
Ở nơi chị Dương Thị Xuân Quý nằm lại, những khóm hoa đang khoe đủ sắc màu. Nhà văn Bùi Minh Quốc - chồng chị, đã tôn tạo lại mộ và khắc dòng chữ “nơi đây yên nghỉ một con người trọn đời vì nhân dân quên mình chiến đấu cho TỔ QUỐC và TỰ DO - Nhà văn Dương Thị Xuân Quý 1941 -1969”. Mộ chị nằm trong khuôn viên gia đình ông bà Võ Bắc được trồng rất nhiều hoa. Cạnh đó, cây mai vàng đang trĩu hoa...
Ông Nguyễn Hoàng Bích - Chủ tịch Hội VHNT nói, đi đến bất cứ nghĩa trang liệt sĩ nào, hay các phần mộ nằm trong khu vườn của người dân, đâu cũng thấy khang trang, sạch đẹp.
Và đặc biệt, những văn nghệ sĩ nằm lại với đất lành Quảng Nam, họ đều ở độ tuổi trẻ. Phải chăng thế mà trong những mộ phần, luôn có màu xanh của cây cỏ, như tượng trưng cho màu của tuổi trẻ.
Hình ảnh nhiều nhất trong hành trình ngày giáp tết chúng tôi gặp, là hoạt động vệ sinh không gian nghĩa trang từ màu áo xanh. Bất giác, chúng tôi thấy lòng mình ấm áp...