Kỳ liên hoan ẩm thực quốc tế lần thứ 3 mở tại Hội An vào ngày 11 – 17.3 tới sẽ có sự hiện diện của 12 bếp trưởng danh tiếng trên thế giới, như nhiều báo (Tiền Phong, Đại Đoàn Kết, Người Đưa Tin, Thương hiệu và Pháp luật, Công Thương, Nông Nghiệp Việt Nam…) vừa loan tin. Họ sẽ “thi triển” những gì? Như thường lệ, họ phụ trách một gian hàng, chế biến món ăn truyền thống của quốc gia mình và… tự đi chợ mua nguyên liệu ở làng rau Trà Quế, chợ Hội An.
Việc chọn bất cứ địa điểm nào ở Quảng Nam để mở một liên hoan ẩm thực cấp quốc gia (chứ chưa nói đến cấp quốc tế), thoạt tiên, đều thấy không phù hợp. Người ta đã quá quen với lối so sánh ngầm “Ăn bắc mặc nam”. Nhưng sau kỳ liên hoan lần đầu tiên (năm 2016) khởi động, bạn bè quốc tế đã có cái nhìn khác. Đến tháng 3.2017, Hiệp hội Đầu bếp thế giới chính thức trao giấy chứng nhận Hội An là một trong những thủ phủ ẩm thực Việt Nam và mọi hồ nghi đã tan biến. Ngay chính ông Thomas Andeas Gugler, Chủ tịch Hiệp hội, khi trực tiếp trao giấy chứng nhận cũng thốt ra những lời có cánh: “Những trải nghiệm ẩm thực ở Hội An luôn mang đến cho chúng tôi cảm giác tuyệt vời và hạnh phúc”.
Càng tuyệt vời hơn nếu người Quảng nhận ra lâu nay chúng ta đang cất giấu một “tầng vỉa văn hóa ẩm thực” độc đáo và giờ phải đến lúc phát lộ, quảng bá.
Bởi từ rất lâu, nhiều câu ca đã ghi khắc hình ảnh phồn thịnh của xứ sở này rồi, “Hội An trăm vật trăm ngon/ Người thanh, cảnh lịch tiếng đồn chẳng sai”. Lẫn trong dân gian xứ Quảng là những của ngon vật lạ, dù cách thức chế biến không phải món nào cũng tinh tế nhưng gói ghém tính cách con người và đặc trưng thổ nhưỡng. Có những món khi gọi tên đã biết ngay “xuất xứ”: mỳ Quảng, cao lầu, bánh cuốn thịt nướng, bánh tráng đập... Chính du khách bốn phương đã xếp món ăn truyền thống Hội An ở vị trí thứ 6 do trang mạng Trip Advisor bình chọn. Sản phẩm du lịch “Học nấu ăn ở Hội An” lọt vào top 10 trải nghiệm du lịch đặc biệt. Và theo Lonely Planet, chợ Hội An - nơi 12 đầu bếp danh tiếng sắp xách giỏ đi mua hàng - cũng đã vào top “Những thiên đường ẩm thực hấp dẫn đối với nhân dân và du khách”, thậm chí ngang hàng với chợ cá Tsukiji (Tokyo, Nhật Bản) hay chợ Borough (London, Anh).
Trong khi các đầu bếp lừng danh thuộc Hiệp hội Đầu bếp quốc tế vẫn đang chuẩn bị tranh tài trong kỳ liên hoan ẩm thực thứ 3, thì ở một nơi cách không xa Hội An, những đầu bếp đặc biệt của đoàn tàu sân bay USS Carl Vinson (Mỹ) đang thăm TP.Đà Nẵng cũng vừa “vất vả” học nấu các món ăn xứ Quảng. Đến xứ Quảng dùng nguyên vật liệu xứ Quảng để trổ tài, hay “trổ tài” học nghệ để làm món xứ Quảng…, cả hai đều giúp quảng bá xứ Quảng ra với thế giới. Đó là một dạng “ẩm thực ngoại giao”.
C.B.L