Ẩm thực ngày tết của người Cơ Tu

Ngày tết, trên mâm đãi khách của đồng bào Cơ Tu luôn đủ đầy những món ăn truyền thống độc đáo, thể hiện tình cảm của chủ nhà đối với khách ghé thăm.

Ông Alăng Giôr - già làng Aréh ở xã Tà Lu, huyện Đông Giang, cho biết, từ ngàn xưa đồng bào Cơ Tu thường rất coi trọng đối với mâm đãi khách trong ngày tết. Ngoài yếu tố tình cảm của chủ nhà với khách, mâm cỗ ngày tết cũng thể hiện được mức độ kinh tế của gia chủ. Tuy nhiên, dù ở phương diện nào, đồng bào Cơ Tu vẫn luôn trân trọng tình cảm của nhau, nhất là trong ngày lễ tết. Vì thế, mâm đãi khách ngon hay dở, nhiều hay ít cũng đều mang giá trị tình cảm rất cao, được xem như một tập tục văn hóa đẹp trong ngày tết cổ truyền. “Cùng với các món ẩm thực, trên mâm tết dọn khách  không thể thiếu rượu cần, rượu tà vạt hoặc nếp than. Dù sống trong thời  hiện đại nhưng người Cơ Tu luôn giữ được nét truyền thống trong ngày tết. Điều đó không chỉ thể hiện ở không gian sinh hoạt đón tết, mà còn hiện hữu ngay trên mâm đãi khách của đồng bào trong suốt 3 ngày xuân” - già Giôr cho biết thêm.

Độc đáo ẩm thực truyền thống trong ngày tết của người Cơ Tu. Ảnh: Đ.NGUYÊN

Trên mâm tết đãi khách của người Cơ Tu bao giờ cũng được dọn rất nhiều món ẩm thực truyền thống, từ bánh sừng trâu, thịt nướng ống, thịt xông khói… cho đến cơm lam, thịt cá, thịt đông và các loại rượu cho chính đồng bào tự làm. Tất cả được chế biến theo hương vị truyền thống rất đặc trưng, cùng hương thơm của tiêu rừng, lá rau rừng tự nhiên. Họ cùng ăn, cùng uống, cùng vui chơi suốt 3 ngày tết, như một dịp tự thưởng cho mình sau một năm làm lụng vất vả công việc nương rẫy. Khách đến nhà, ngoài thăm hỏi sức khỏe, chúc phúc cho gia chủ nhân dịp năm mới, còn là dịp để thưởng thức những món ăn truyền thống được chế biến bởi tài năng của các thành viên trong gia đình chủ nhà. Đây cũng là cách để đồng bào Cơ Tu gìn giữ những món ẩm thực truyền thống của dân tộc mình trước nguy cơ thất truyền. Theo ông Hôih G’ong ở làng Tu Ngung, xã Arooih, huyện Đông Giang, cùng với chương trình vui xuân, các món ẩm thực truyền thống của đồng bào Cơ Tu sẽ tạo nên không gian ấm cúng, độc đáo và thú vị trong ngày tết. Vì thế, mâm cỗ ngày tết càng nhiều món và hấp dẫn càng đem lại nhiều niềm vui cho cả chủ nhà lẫn khách đến thăm. “Người Cơ Tu không phân biệt khách lớn hay nhỏ, khách quen hay không quen, hễ đến thăm nhà trong ngày tết, mâm cỗ được dọn như nhau và luôn là những món ăn ngon nhất mà chủ nhà có” - ông G’ong nói.

Ngày nay, theo xu thế hội nhập, trên mâm cỗ đón khách ngày tết của đồng bào Cơ Tu bài trí xen kẽ giữa các món truyền thống và món ăn hiện đại. Bánh kẹo, mứt gừng, hạt dưa, dưa món… cũng dần xuất hiện trên mâm cỗ, tạo thêm sự đa dạng, đáp ứng với nhu cầu của thực khách. Dù vậy, món ẩm thực truyền thống của đồng bào vẫn luôn là “lựa chọn số 1” đối với mọi người mỗi khi tết đến, xuân về.

ĐĂNG NGUYÊN