Ào ạt khai thác hạt ươi

Những ngày qua, người dân khắp nơi đổ xô về huyện vùng cao Phước Sơn để thu mua và trực tiếp vào rừng khai thác hạt ươi. Đã có 1 người tử vong do cây ngã đè khi chặt hạ cây ươi trái phép.

Dựng trại trong rừng

Trên tuyến đường Hồ Chí Minh qua địa phận xã Phước Xuân, Phước Hòa (Phước Sơn), ngay từ sáng sớm, hàng trăm người dân tấp nập mang theo rựa, cưa chia thành từng nhóm đổ vào các khu rừng để tìm hạt ươi. Cạnh đó hàng trăm chiếc xe máy được giữ ở bãi với giá từ 20 nghìn đồng/chiếc. Không những thế, những chiếc xe khách từ các tỉnh Đồng Nai, Phú Yên và các tỉnh lân cận liên tục đưa người về đây khai thác ươi.

Thu giữ ươi tươi vừa bị các đối tượng đốn hạ. Ảnh: D.T

Khi phát hiện đoàn kiểm tra liên ngành huyện Phước Sơn, rất nhiều đối tượng mang theo cưa toan bỏ chạy vào rừng. Tiến sâu vào bên trong, chúng tôi phát hiện rất nhiều lán trại được người dân dựng lên để ở lại trong rừng khai thác hạt ươi. Xoong nồi, củi, gạo được những đối tượng tập kết tại trại khá tươm tất. Chị Y Thị (thôn Lao Đu, xã Phước Xuân) là người đi nhặt hạt ươi bay cho biết, có đến hàng trăm lán trại được dựng lên trong rừng, rất nhiều cây ươi đã bị chặt hạ hoặc trẩy nhánh xuống để lấy hạt. Họ trang bị đồ nghề rất chuyên nghiệp như ống nhòm, cưa lốc, dao, rựa để vào rừng. “Trong khi dân làng chúng tôi được tuyên truyền chỉ được phép vào rừng lượm hạt ươi thì người dân nơi khác ồ ạt kéo đến chặt hạ cây để tận thu hạt ươi tươi nên chúng tôi rất bức xúc” - chị Y Thị bày tỏ.

Được biết, giá bán hạt ươi tươi từ 40 - 50 nghìn đồng/kg, giá hạt ươi khô là 250 nghìn đồng/kg, do đó có rất nhiều người dân từ các tỉnh lân cận như Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Phú Yên đổ dồn về đây để khai thác ươi. Bị lực lượng chức năng bắt lại khi đang mang hạt ươi tươi trên lưng, một người tên là Nguyễn Thị Lan (Phú Yên) bộc bạch, nghe bạn bè rủ về Quảng Nam hái ươi được rất nhiều tiền nên chị liền bắt xe ra đây. Tuy nhiên việc nhặt ươi chín rất khó khăn nên theo chân những người đốn hạ cây ươi để mót lại hạt ươi xanh. “Mỗi ngày tôi có thể kiếm được từ 400 - 600 nghìn đồng từ việc hái ươi, thấy thu nhập cao nên chúng tôi dựng lều ở hẳn trong rừng. Tuy nhiên rất nhiều người dành nhau khai thác ươi nên việc lấy được hạt ươi không dễ dàng” - bà Lan nói. Theo tìm hiểu của chúng tôi, việc cạnh tranh để mua hạt ươi diễn ra rất phức tạp. Mới đây nhiều đối tượng đã xông vào tận nhà đánh bà Nguyễn Thị Thơ tại thôn Lao Đu chỉ vì bà đã mua ươi từ khách hàng của họ.

Siết chặt quản lý

Để bảo vệ cây ươi, hơn một tháng trước UBND huyện Phước Sơn đã ra chỉ thị yêu cầu ngành chức năng tăng cường các biện pháp ngăn chặn tình trạng chặt phá cây ươi trên địa bàn. Các thương lái phải đăng ký kinh doanh mới được thu mua hạt ươi. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều thương lái không có giấy phép vẫn lén lút thu mua hạt ươi của người dân rồi bán lại cho người có giấy phép, hoặc dồn hạt ươi lại chờ đêm xuống tuồn về xuôi. Trước thực trạng người dân vãng lai và thương lái đến thu mua hạt ươi rầm rộ, các địa phương đã huy động nhiều lực lượng như công an, dân quân, thanh niên để duy trì trật tự và bảo vệ cây ươi. Ông Nguyễn Chí Sâm – Chủ tịch UBND xã Phước Xuân cho biết: “Khi chúng tôi tổ chức truy đuổi, nhiều đối tượng liền bỏ ươi chạy vào rừng sâu. Nhưng sau đó các đối tượng này vẫn lén lút tiếp tục chặt phá cây ươi để thu hạt nên công tác quản lý gặp không ít khó khăn”.

Hiện đoàn kiểm tra liên ngành của huyện Phước Sơn gồm kiểm lâm, công an, quản lý thị trường đã mở nhiều cuộc tuần tra, xử lý nghiêm nhiều trường hợp khai thác và buôn bán hạt ươi trái phép. Tại 2 xã Phước Hiệp, Phước Hòa, đoàn kiểm tra liên ngành thu giữ gần chục máy cưa lốc, thu hồi hàng trăm ký ươi tươi. Tại xã Phước Xuân, đoàn kiên quyết không cho người dân lập bãi giữ xe cho các đối tượng, phá hủy nhiều lán trại, đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi rừng nhằm duy trì trật tự. Có mặt tại hiện trường, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn nhận định, tình trạng khai thác ươi trên địa bàn huyện Phước Sơn đang diễn biến phức tạp, không những người lớn mà trẻ em cũng tham gia khai thác ươi. “Hiện nay chúng tôi đang tập trung chỉ đạo tất cả lực lượng chức năng vào cuộc để bảo vệ cây ươi. Ngoài 2 tổ công tác liên ngành của huyện thường xuyên tuần tra kiểm soát thì tại các xã cũng thành lập nhiều chốt chặn tại các điểm nóng. Công tác  tuyên truyền được chú trọng để người dân không chặt phá cây ươi. Đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp buôn bán hạt ươi tươi và chặt hạ cây ươi trái phép”.

DUY THÁI -  HOÀNG YÊN