Bác Hồ và hai cái tết đặc biệt

Xuân Bính Tuất - Tết độc lập đầu tiên

Tết Bính Tuất 1946 là một tết đặc biệt và có một sự kiện rất đặc biệt: Bác Hồ người đứng đầu đất nước có đến 3 bài thơ chúc tết mừng xuân đồng bào và chiến sĩ (gồm: Chúc Tết Bính Tuất - 1946; Mừng báo Quốc gia; Gửi chị em phụ nữ xuân Bính Tuất) cùng bốn bức thư (Thư gửi đồng bào toàn quốc nhân dịp đầu năm mới; Thư chúc Tết Việt kiều ở Lào, Xiêm; Thư gửi thanh niên và nhi đồng nhân dịp Tết Bính Tuất và một bài báo có tên là “Tết”).

Bác Hồ với thiếu nhi Việt Nam. Ảnh tư liệu

Chưa có năm nào, kể cả sau này, Bác có thơ và thư chúc tết nhiều như Tết độc lập Bính Tuất 1946. Đồng bào và chiến sĩ cả nước xúc động đón nhận và lắng nghe thư và thơ chúc tết của Bác. Lời chúc đầu năm mới của Bác là lời chúc tết tốt đẹp nhất, muôn sự tốt lành, muôn việc đều tiến tới. Song, Bác nhấn mạnh đến hai nhiệm vụ chiến lược cấp bách trước mắt và lâu dài của dân tộc là: kiến quốc và kháng chiến.

Đất nước được độc lập, tự do về với nhân dân còn có niềm vui nào hơn. Niềm vui ấy càng được nhân lên khi lần đầu tiên toàn dân được đón tết trong độc lập, tự do. Trong bài thơ chúc mừng báo Quốc gia đăng trong số tết, Bác viết: “Tết này mới thực Tết dân ta/ Mấy chữ chào mừng báo Quốc gia/ Độc lập đầy vơi ba chén rượu/ Tự do vàng đỏ một rừng hoa/ Mọi nhà vui đón Xuân dân chủ/ Cả nước hoan nghênh phúc Cộng hòa”. “Thực Tết dân ta” được Bác gói gọn trong “mấy chữ chào mừng” - mấy từ giản dị nhưng cũng là chân lý: Độc lập - Tự do - Dân chủ - Cộng hòa.

Lời hiệu triệu Xuân 1968

Cách đây tròn nửa thế kỷ, vào thời khắc giao thừa Tết Mậu Thân 1968, trên Ðài Tiếng nói Việt Nam ngân vang những vần thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua/ Thắng trận tin vui khắp nước nhà/ Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ/ Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta”. Lời thơ chúc Tết của Bác năm ấy cũng chính là hiệu lệnh, lời hiệu triệu quân và dân ta trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968 trên khắp miền Nam, trọng tâm là Sài Gòn, Huế, Ðà Nẵng.

Thư ký riêng của Bác - đồng chí Vũ Kỳ từng kể lại rằng, Bác Hồ đã chuẩn bị thư và thơ chúc Tết Mậu Thân 1968 từ trước đó 3 tháng. Sáng 31.12.1967, Bác ra Phủ Chủ tịch để đọc ghi âm thư và thơ chúc Tết. Sáng 1.1.1968, Bác gửi Thư chúc mừng năm mới tới toàn thể cán bộ và đồng bào cả nước. Chiều 1.1.1968 Bác lên máy bay sang Bắc Kinh để chữa bệnh.

Cũng theo đồng chí Vũ Kỳ, đêm giao thừa xuân Mậu Thân, hai Bác cháu ngồi im lặng trong phòng, mở Đài Tiếng nói Việt Nam nghe tin tức, ca nhạc và ngâm thơ Tết, chờ đón giao thừa. Từ khi về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng (1941), đây là lần đầu tiên Bác đón giao thừa ở nước ngoài. Thời gian trôi đi, thời khắc giao thừa đã đến. Từ chiếc đài bán dẫn vang lên giọng Bác đọc thơ chúc Tết đã được ghi âm từ trước. Khi đài phát xong câu cuối “Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta”, Bác nói khẽ: “Giờ này, miền Nam đang nổ súng!”.

Trưa mùng Một Tết, Bác Hồ rất vui khi nhận được tin chiến thắng từ Hà Nội báo sang: “Đánh khắp miền Nam!”.

LÊ TRÍ