Bàn giao sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động: Chưa đạt tiến độ

Sau một năm thực hiện, việc triển khai bàn giao sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động tại một số huyện trên địa bàn tỉnh vẫn chưa đạt chỉ tiêu 95% theo yêu cầu, do khó khăn trong quá trình rà soát.

Việc rà soát sổ BHXH còn nhiều khó khăn làm ảnh hưởng tiến độ. Ảnh: D.L

Đã bàn giao hơn 114 nghìn sổ

Tháng 2.2017, việc rà soát, bàn giao sổ BHXH cho người lao động bắt đầu triển khai từ tỉnh đến các huyện, thị xã, thành phố. Văn bản hướng dẫn, các đợt tập huấn được tổ chức khẩn trương, nhằm hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động rà soát, phối hợp với cơ quan BHXH thực hiện việc bàn giao sổ BHXH đến tận tay người lao động. Chưa kể, ngành BHXH đã phát động đợt thi đua hoàn thành việc bàn giao sổ BHXH cho người lao động trong toàn đơn vị. Thế nhưng đến nay, kết quả vẫn chưa đạt yêu cầu đề ra. Theo BHXH tỉnh, đến ngày 31.5.2018, cả tỉnh đã rà soát được 170.989 sổ BHXH (đạt 89%), trong đó số sổ đã bàn giao đến tay người lao động là 114.735 sổ (đạt 67,1% trên tổng số sổ đã rà soát). Toàn tỉnh chỉ có 8 huyện có tỷ lệ sổ BHXH bàn giao đạt hơn 95% như Tiên Phước, Nam Trà My, Bắc Trà My, Nông Sơn. Tám huyện còn lại có tỷ lệ bàn giao sổ đạt dưới 90% phần lớn ở các huyện đồng bằng, có số lượng lao động tham gia BHXH đông như Tam Kỳ, Điện Bàn...

Ông Phạm Ngọc Hà - Phó Giám đốc BHXH tỉnh khẳng định việc rà soát, bàn giao sổ BHXH đến tay người lao động đã được cơ quan BHXH từ tỉnh đến các địa phương vào cuộc thực hiện quyết liệt. Dù chưa đạt được mục tiêu đề ra, nhưng chủ trương này đã tạo sự đồng thuận từ nhiều phía, nhất là người lao động có thể kiểm soát được quá trình đóng BHXH của bản thân. Ông Hà cho biết: “Các huyện, thành phố trong tỉnh xem đây là công việc hết sức quan trọng, nhằm chuẩn hóa thông tin về nhân thân, quá trình đóng BHXH của người tham gia trong phần mềm quản lý thu, sổ - thẻ để quản lý. Công tác trả sổ BHXH lần này thực sự là một cuộc rà soát, hoàn thiện dữ liệu lớn, quan trọng; là một trong những bước cải cách thủ tục hành chính, tiến tới mục tiêu năm 2020 thực hiện quản lý số BHXH điện tử. Từ đó người lao động sẽ dễ dàng quản lý, tra cứu được quá trình đóng BHXH của mình, rút ngắn hơn nữa quy trình, thủ tục trong giải quyết các chế độ cho người tham gia”.

Nhiều khó khăn

Ông Châu Quang Thu - Trưởng phòng Cấp sổ, thẻ (BHXH tỉnh) cho hay, đến nay vẫn còn 50% huyện chưa đạt được mục tiêu đề ra, nhiều khó khăn phát sinh từ phía doanh nghiệp, người lao động, việc rà soát của cơ quan BHXH. Các huyện, thành phố đạt tỷ lệ thấp do tập trung nhiều lao động đặc thù, chức danh nghề ghi trên sổ còn nhiều vướng mắc, nhiều sổ không ghi nơi có phụ cấp khu vực. Một số nơi thì công tác phối hợp với đơn vị sử dụng lao động để thu hồi sổ còn khó khăn, có nơi vẫn chưa in mẫu chuyển đến người lao động rà soát. Cơ quan BHXH các huyện phối hợp với bưu điện chuyển trả sổ BHXH chưa đến tận tay người lao động, mẫu biểu có chữ ký của người lao động đã nhận sổ được thu về chậm... Ở một số huyện vẫn chưa thực hiện đúng và đầy đủ các quy định rà soát, không thực hiện đúng quy trình trả sổ BHXH cho người lao động, sổ BHXH rà soát vẫn còn sai thông tin.

Đối với nhóm sổ BHXH cấp trước năm 2008, việc nhập dữ liệu trên sổ vào phần mềm SMS trước đây chưa đúng với sổ BHXH của lao động về chức danh, thời gian đóng, không nhập địa chỉ cơ quan, đơn vị đóng nên phải điều chỉnh rất tốn thời gian. Tiền lương, chức danh nghề, đóng nhiều loại phụ cấp cho người lao động nhưng người sử dụng lao động không ghi cụ thể mà chỉ ghi tổng hợp; bản thân người lao động lúng túng trong việc đối chiếu thông tin.

Khối hành chính sự nghiệp, nhiều người lao động tăng lương chưa đúng kỳ, tăng lương trước thời hạn không đúng quy định, đặc biệt là khối giáo viên, vì thế phải yêu cầu các đơn vị ra quyết định lại. Dữ liệu đã chốt sổ trước tháng 1.2009 và dữ liệu đã giải quyết chế độ BHXH một lần, bảo hiểm thất nghiệp trước năm 2005 không có trong dữ liệu của BHXH Việt Nam nên không đối chiếu được. Qua rà soát cũng phát hiện nhiều trường hợp lao động mượn hồ sơ tư pháp để tham gia BHXH đã được cấp sổ, nhưng nay chưa có quy trình xử lý, không thể đối chiếu. Nhiều lao động di chuyển đến nhiều đơn vị tham gia BHXH, hiện tham gia BHXH ở đơn vị mới nhưng đơn vị cũ chưa chốt sổ, trả sổ cho người lao động nên họ vẫn không có sổ để nộp cho cơ quan BHXH rà soát…

Theo ông Thu, phần mềm TST mà cơ quan BHXH đang dùng cho việc rà soát chạy chưa ổn định, thường xuyên nâng cấp, hay bị treo dẫn đến xử lý nghiệp vụ chậm, chưa đáp ứng được việc thống kê, báo cáo nên vẫn phải thực hiện thủ công. Việc đồng bộ mã số BHXH của người lao động khó khăn khi bị trùng, nghĩa là lao động tham gia BHXH ở nơi khác (có thể trong hoặc ngoài tỉnh), sổ BHXH đã được đồng bộ nên muốn thực hiện tiếp phải liên hệ nơi cũ hủy đồng bộ. Người lao động nhận sổ BHXH chuyển qua bưu điện còn chậm, nhất là ở những doanh nghiệp đông lao động. Do chủ sử dụng lao động không phối hợp, tạo điều kiện để nhân viên bưu điện vào trụ sở trả sổ, phát mẫu biểu cho lao động ký nhận... Dù nhiều khó khăn đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ rà soát, bàn giao sổ BHXH cho người lao động, nhưng cơ quan BHXH sẽ phấn đấu đến 30.9.2018 hoàn thành việc trả sổ. Đối với những sổ chưa thể trả do người lao động nghỉ việc, không thể liên lạc được thì các đơn vị, doanh nghiệp cần chuyển đến cơ quan BHXH lưu trữ.

LÊ DIỄM