Việc xây dựng giá các loại vật liệu xây dựng của liên sở, ngành hàng năm của tỉnh thấp hơn đơn giá thực tế của thị trường, khiến nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này gặp khó khăn.
Chậm điều chỉnh
Thời diểm này, dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có đầu tư xây dựng. Nhu cầu thị trường vật liệu xây dựng để thi công nhà ở, công trình xây dựng cơ bản đang giảm, nhưng đơn giá vật liệu và nhân công bằng, thậm chí cao hơn cùng kỳ năm ngoái. Đơn giá nhân công xây dựng do UBND tỉnh công bố theo Quyết định số 3123, ngày 18.10.2018 thấp hơn đơn giá nhân công trên thị trường.
Đơn cử, nhân công xây dựng bậc 3/7 (lao động phổ thông) ở vùng III, thực tế chi trả khoảng 350 nghìn đồng/ngày, trong khi theo Quyết định số 3123 của UBND tỉnh chỉ 178 nghìn đồng/ngày. Như vậy, quy định đơn giá nhân công của Nhà nước chỉ bằng khoảng một nửa so với thực tế.
Doanh nghiệp cần mặt bằng sạch
Tại buổi tiếp doanh nghiệp định kỳ tháng 3 của lãnh đạo tỉnh, phần lớn ý kiến doanh nghiệp nêu sự chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng. Ông Trần Thiên Châu, đại diện Công ty Đô thị An Bàng (TP.Hội An) cho rằng, dự án chậm tiến độ do vướng mặt bằng, cần sự hỗ trợ của UBND tỉnh. Còn Công ty TNHH Lụa Mã Châu (Duy Xuyên) kiến nghị, lãnh đạo tỉnh cần kịp thời tháo gỡ điểm nghẽn trong thủ tục đất đai để doanh nghiệp triển khai mở rộng diện tích sản xuất.
Ông Nguyễn Mạnh, một nhà thầu chuyên thi công nhà ở tại xã Tam Xuân 2 (Núi Thành) cho biết, tiền công mỗi ngày cho thợ hồ bình quân tại khu vực Tam Kỳ hiện nay hơn 350 nghìn đồng; vùng đông Duy Xuyên và Hội An gần 400 nghìn đồng.
Một tỉnh gần Quảng Nam là Quảng Ngãi, công bố mức lương cơ sở đầu vào để tính đơn giá nhân công hiện nay cao hơn mức lương cơ sở đầu vào của Quảng Nam. Cụ thể, mức lương cơ sở đầu vào ứng với vùng III của tỉnh là hơn 2,1 triệu đồng, trong khi tỉnh Quảng Ngãi 2,8 triệu đồng.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, việc áp dụng đơn giá xây dựng cũ là “tụt hậu”, cần điều chỉnh ban hành đơn giá nhân công xây dựng mới phù hợp với đơn giá nhân công trên thị trường và phù hợp với các quy định của Bộ Xây dựng. Về xác định đơn giá nhân công, Bộ Xây dựng có quy định tại Thông tư hướng dẫn số 15, ngày 26.12.2019, trong đó xác định đơn giá nhân công xây dựng từ ngày 15.2.2020.
Cần gỡ ngay vướng mắc
Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam – ông Phạm Quốc Hùng cho rằng, các mỏ vật liệu, đơn giá vật liệu (đất, cát, đá xây dựng) trong công bố giá liên sở (Sở Tài chính và Sở Xây dựng) chưa phù hợp. Một số mỏ vật liệu không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật xây dựng, trữ lượng, hoặc có mỏ đã đóng cửa nhưng liên sở vẫn ghi báo giá. Theo tìm hiểu, một số huyện miền núi hiện nay không có mỏ đất phục vụ xây dựng các công trình, dự án tại chỗ, bắt buộc đơn vị thi công phải đưa nguyên liệu từ đồng bằng lên thi công.
Tại huyện Bắc Trà My, mỏ đá Trà Giác không đảm bảo chất lượng, nhà thầu phải lấy từ mỏ đá Phú Thịnh (huyện Phú Ninh) lên phục vụ xây dựng các công trình. “Bên cạnh đó, các vật liệu khác như xi măng, thép, bê tông nhựa…, đơn vị công bố giá nên cập nhật chi tiết giá vật liệu sát thị trường, tránh trường hợp liên sở công bố giá nhưng thực tế vật liệu đó không có trên thị trường hoặc có vật liệu đó trên thị trường nhưng không đáp ứng về chất lượng hoặc khối lượng cung cấp. Chúng tôi kiến nghị khi công bố giá vật liệu các mỏ (đất, cát, đá xây dựng), liên Sở Tài chính - Xây dựng nên cập nhật tình trạng hoạt động, chất lượng vật liệu, trữ lượng khai thác, giá bán thực tế” – ông Hùng đề xuất.
Chính việc chậm điều chỉnh những bất cập trong đơn giá, triển khai đúng tinh thần của chính sách mới mà nhiều doanh nghiệp xây dựng “kêu cứu”. Nghị định số 32 ra đời năm 2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình đã hết hiệu lực và được thay thế bởi Nghị định số 68 có hiệu lực kể từ ngày 1.10.2019; Thông tư số 06 ban hành năm 2016 về hướng dẫn xác định chi phí đầu tư xây dựng hết hiệu lực kể từ ngày 15.2.2020 và được thay thế bởi Thông tư số 09 năm 2019 về hướng dẫn xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng.
Chính vì vậy, các ngành chức năng của tỉnh cần cập nhật chính sách, khảo sát thị trường để định giá vật liệu xây dựng phù hợp hơn. Ngoài giá, nhiều doanh nghiệp phản ánh thời gian trình hồ sơ thiết kế dự toán đến khi phê duyệt dự án xây dựng bị kéo dài, trong khi chủ trương của Chính phủ cắt giảm các thủ tục hành chính rườm rà.