Mấy ngày tết bận bịu bao việc nên cuối tuần rồi Tư Ruộng tôi mới ghé thăm vợ chồng anh Ba Dưỡng Xuân ở xã Quế Xuân 1, huyện Quế Sơn.
- Dạo ni làm ăn sao anh Ba?
- Bầm dập lắm chú Tư ơi. Mới đầu năm đầu tháng mà heo ở trong chuồng ngã lăn ra chết vì dịch tai xanh, còn lúa ngoài đồng đang đẻ nhánh thì bị sâu bệnh hoành hành khủng khiếp.
- Heo bị vi rút Lelystad tấn công thì thằng em này nắm kỹ rồi. Thế còn lúa bị bệnh chi gây hại rứa anh Ba?
- Bệnh đạo ôn lá. Tình hình nghiêm trọng lắm, hàng loạt diện tích đã cháy chòm rồi...
Vụ đông xuân 2012-2013 này, vợ chồng anh Ba Dưỡng Xuân gieo sạ cả thảy 5 sào lúa. Nhờ nguồn nước tưới chủ động, bón thúc bài bản nên từ cuối tháng 12 năm ngoái đến nay toàn bộ diện tích ấy đều sinh trưởng rất tốt. Tuy nhiên, chừng 10 ngày trở lại đây bệnh đạo ôn lá bất ngờ bùng phát mạnh. Chỉ tay về phía những chân ruộng vàng như nghệ của mình, anh Ba than phiền: “Tất cả 5 sào lúa đều bị nhiễm bệnh rất nặng, hôm mùng 5 tháng giêng đến nay tui phun 2 lần thuốc rồi mà vẫn không dập tắt được. Bây giờ, hiện tượng cháy chòm đã xuất hiện, kiểu ni mất mùa là điều khó tránh khỏi”.
Chia tay anh Ba Dưỡng Xuân, ngược lên xã Quế Cường, Tư Ruộng lại thấy cô Bảy Núi Quế đang hì hục mang bình thuốc phun trên mấy ruộng lúa non lá đã vàng chái. Giọng cô Bảy buồn thiu: “Cả 4 sào lúa của tui giờ đã bị bệnh đạo ôn gây cháy chòm hết rồi. Ăn tết, quên thăm ruộng đồng, chừ phát hiện ra thì trở tay không kịp”. Vụ hè thu 2012, nhờ nguồn giống chất lượng cao, các loại sâu bệnh nguy hiểm không tấn công nên mỗi sào cô Bảy Núi Quế thu về hơn 300kg lúa khô. Còn nay do bệnh đạo ôn lá hoành hành dữ dội ngay trong giai đoạn lúa đẻ nhánh rộ nên rất nhiều khả năng sản lượng sẽ tụt giảm mạnh.
Tư tôi tìm gặp ông Lê Hữu Châu - Phó phòng NN&PTNT Quế Sơn để nắm rõ tình hình. Ông Châu thông tin: “Từ sau Tết Quý Tỵ đến nay, bệnh đạo ôn lá bùng phát rất mạnh tại hầu khắp các cánh đồng lúa trên địa bàn Quế Sơn. Theo thống kê chưa đầy đủ, tính tới thời điểm này, toàn huyện đã có không dưới 2 nghìn sào lúa bị nhiễm loại bệnh này, trong đó khoảng 30 sào đã bị cháy chòm nghiêm trọng”.
Nghe Tư Ruộng tôi kể chuyện, thím Sáu Trồng Trọt chậc lưỡi: “Chẳng riêng gì huyện Quế Sơn đâu, trong vòng nửa tháng trở lại đây tại nhiều nơi khác ở xứ Quảng mình cũng đã có đến gần 400ha lúa chính vụ (chủ yếu giống Xi23, BC15, KD18, NX30) đang kỳ đẻ nhánh tập trung bị nhiễm bệnh đạo ôn lá khiến hàng loạt diện tích cháy chòm. Nếu những ngày tới ngành liên quan, chính quyền các địa phương và bà con nông dân không thường xuyên thăm đồng để chủ động các biện pháp phòng trừ hữu hiệu thì chắc chắn mức độ thiệt hại sẽ không dừng lại ở con số vừa nêu”.
Đông xuân là vụ sản xuất chính. Mất mùa là đồng nghĩa với thiếu đói. Vì vậy theo Tư Ruộng ngay từ bây giờ các cơ quan có trách nhiệm và nhà nông cần phải dốc toàn lực để đối phó hiệu quả với bệnh đạo ôn lá cũng như những loại bệnh nguy hiểm khác trên cây lúa.
TƯ RUỘNG