Biến phụ phẩm của rượu whisky thành nhiên liệu cho ô tô

Mỗi giây có khoảng 44 chai rượu whisky Scotch được vận chuyển trên toàn cầu, biến nó trở thành loại rượu được giao dịch quốc tế nhiều nhất trên thế giới và tạo ra doanh thu xuất khẩu 4,5 tỷ bảng Anh (tương đương 5,9 tỷ USD) vào năm 2021.

Tuy nhiên, quá trình sản xuất mỗi lít rượu whisky cũng tạo ra lượng chất thải rất lớn với khoảng 2,5kg phế phẩm rắn, 8 lít chất lỏng bã rượu và 10 lít nước thải đã qua sử dụng. Theo ước tính của Zero Waste Scotland, con số này lên tới 684.000 tấn phế phẩm và hơn 2,3 tỷ lít chất lỏng bã rượu. Một số được sử dụng làm thức ăn cho gia súc, một số được đem đi chôn lấp hoặc đổ ra sông và đại dương.

Ông Martin Tangney - nhà sáng lập Celtic Renewables đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu về nhiên liệu sinh học, đã đưa ra một cách sử dụng sáng tạo mang lại giá trị cao đối với chất thải này.

Ông Tangney sử dụng quy trình lên men để biến các sản phẩm phụ của rượu whisky thành các chất hóa sinh có thể thay thế một số xăng, dầu diesel được sử dụng trong ô tô và cũng có thể được sử dụng để sản xuất các sản phẩm từ dầu khác.

Khác với những loại nhiên liệu sinh học đã được thử nghiệm trước đây, mục tiêu của ông Tangney là tìm ra một loại vật liệu rẻ tiền giúp nhiên liệu sinh học trở nên khả thi về mặt thương mại cũng như bền vững về quá trình khai thác.

Ông thành lập trung tâm nghiên cứu nhiên liệu sinh học đầu tiên của Vương quốc Anh tại Đại học Napier ở Edinburgh, Scotland vào năm 2007, và thử nghiệm mọi thứ từ giấy báo đến rong biển trước khi quyết định sử dụng phụ phẩm rượu whisky. Nhìn thấy tiềm năng thương mại, ông Tangney đã thành lập Celtic Renewables vào năm 2011.

Công ty khởi nghiệp này sử dụng một quy trình được gọi là lên men axeton-butanol-etanol (ABE), trong đó vi khuẩn phân hủy đường trong rượu whisky và chất lỏng bã rượu thành axit. Sau đó chúng lại được chia nhỏ thành các dung môi như butanol và etanol, có thể được thêm vào xăng hoặc dầu diesel để cung cấp năng lượng cho ô tô. 

Celtic Renewables đã chứng minh nhiên liệu của mình có hiệu quả bằng cách lái một chiếc Ford trên các con đường ở Scotland sử dụng 15% biobutanol làm từ rượu whisky. Nhờ vậy, Celtic Renewables đã huy động được hơn 52 triệu USD và đã xây dựng nhà máy lọc sinh học đầu tiên tại Scotland vào năm 2021, với công suất chuyển đổi 50.000 tấn phụ phẩm rượu whisky thành các chất hóa sinh.

“Nhiên liệu sinh học được xem như một giải pháp nhanh chóng để khử các bon, nhưng nó cũng đi kèm sự đánh đổi và tác động rất lớn đến đa dạng sinh học, lưu trữ các bon và an ninh lương thực. Tuy nhiên, nhiên liệu được làm từ “chất thải chính hãng” như phụ phẩm rượu whisky là loại nhiên liệu sinh học tốt nhất có thể” - CNN dẫn lời Alison Smith - nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Thay đổi môi trường thuộc Đại học Oxford.

Chất thải rượu whisky cũng có thể được sử dụng để tạo ra nhiều thứ hơn là chỉ nhiên liệu sinh học. Dung môi từ quá trình lên men của nó có thể được sử dụng thay thế cho dầu trong nhựa, mỹ phẩm, dược phẩm, quần áo và thiết bị điện tử.

Ông Tangney cho biết quá trình lên men của ông không chỉ giới hạn ở các sản phẩm phụ từ rượu whisky mà có thể sử dụng chất thải từ các ngành thực phẩm khác như sữa. Ông đã thực hiện một phân tích vòng đời độc lập của các sản phẩm để đánh giá lợi ích môi trường của nó, sẽ được công bố vào cuối năm nay.