Trong khi công trình nước sạch được Nhà nước đầu tư hàng tỷ đồng bỏ hoang thì người dân lại thiếu nước sạch để sinh hoạt.
Theo chỉ dẫn của người dân xã Bình Lãnh (huyện Thăng Bình), chúng tôi men theo bờ hồ La Ngà lên núi Cao Ngạn, nơi có công trình nước sạch bị bỏ hoang. Công trình nước sạch này gồm nhà điều hành, 1 bể lọc, 2 bể chứa. Cửa công trình đóng đã lâu, ổ khóa hoen gỉ, khuôn viên nhà điều hành cỏ mọc um tùm, bảng hiệu còn dựng tựa bên ngoài tường nhà điều hành chưa kịp gắn lên, các bể nước khô cạn. Dưới chân hồ La Ngà, chúng tôi gặp nhiều người dân thôn 5, xã Bình Lãnh. Ông Nguyễn Văn Khiêm nói: “Thôn 5 và thôn 6 đều là vùng nước nhiễm phèn, lại thêm nhiều người bị ung thư nên khi Nhà nước xây dựng công trình nước sạch chúng tôi rất phấn khởi. Thế nhưng dùng nước sạch được hơn hai tháng thì công trình ngưng hoạt động, bà con lại rơi vào cảnh đi gánh nước như ngày xưa. Ngặt một nỗi, mùa này các giếng đều khô cạn nên việc đi gánh nước cũng rất khó khăn, nhất là những hộ người già neo đơn”.
Công trình nước sạch xã Bình Lãnh bỏ hoang sau khi hoạt động được 3 tháng. |
Ông Nguyễn Huệ - Chi hội trưởng Hội Nông dân thôn 5, xã Bình Lãnh cho biết, công trình nước sạch của địa phương được khởi công xây dựng năm 2014 và do Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Bình Lãnh quản lý. Ban đầu, một số đối tượng bỏ thuốc độc xuống hồ La Ngà để bắt tôm cá nên người dân sợ không dám sử dụng nước. Sau khi xã cấm việc nuôi, đánh bắt tôm cá trong hồ, người dân đã sử dụng nước sạch từ công trình. Tuy nhiên, công trình chỉ hoạt động được 3 tháng thì ngừng.
Ông Nguyễn Quang - chuyên viên Phòng NN&PTNT huyện Thăng Bình cho biết, hiện nay địa phương có 12 công trình nước sạch nhưng có một nửa trong số đó đã ngừng hoạt động. Nguyên nhân chính là dân dùng nước không nhiều, chỉ có nấu ăn, tiền thu được không đủ chi phí duy trì hoạt động, kinh phí sửa chữa cũng không có nên không thể hoạt động. Theo thống kê của Trung tâm Nước sạch và tư vấn thủy lợi Quảng Nam, hiện toàn tỉnh có 451 công trình cấp nước sạch nông thôn, trong đó có 190 công trình không hoạt động. Ngày 12.3.2015, UBND tỉnh có Quyết định số 817/QĐ-UBND về việc giao quản lý, sử dụng và khai thác các công trình cấp nước sạch nông thôn trên địa bàn tỉnh. Theo đó, giao Trung tâm Nước sạch và tư vấn thủy lợi tỉnh quản lý 9 công trình, hợp tác xã các địa phương quản lý 21 công trình và UBND cấp xã quản lý 421 công trình. |
Trao đổi với chúng tôi, ông Thái Ngọc Điệp - Phó Chủ nhiệm Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Bình Lãnh cho biết, công trình nước sạch được Nhà nước đầu tư 5,7 tỷ đồng, chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1.2015 nhưng chỉ hoạt động được 3 tháng thì ngưng cho đến nay. Nguyên nhân chủ yếu là không có kinh phí vận hành, duy tu, bảo trì công trình và người dân chưa có thói quen sử dụng nước sạch. Ông Lê Tuân (người được giao quản lý, vận hành hệ thống nước sạch) cho biết thêm, bể chứa được 40m3 nước, phục vụ cho 270 hộ dân ở thôn 5 và thôn 6. Mỗi tháng chi phí khoảng 3 triệu đồng, gồm tiền điện bơm nước, tiền mua chất sát khuẩn và tiền lương cho người quản lý nhưng tiền thu từ phí sử dụng nước của người dân chỉ khoảng 1,5 triệu đồng. Theo ông Tuân, hầu hết người dân chỉ sử dụng nước để ăn uống, còn tắm rửa họ vẫn dùng nước giếng. Do đó, số lượng nước sử dụng rất ít, có hộ mỗi tháng chỉ dùng 1m3 nước. Trong khi đó, để thu được tiền 1m3 nước, ông phải đi lại những 2 - 3 lần. Do đường ống nước chôn sơ sài và cạn nên khi thi công công trình đường vào thôn 7 đã làm vỡ ống gây thất thoát nước. Trong khi đó, tháng nào hợp tác xã cũng bù lỗ nên không có kinh phí để khắc phục. Theo thiết kế, mỗi ngày phải 4 - 5 lần cào lớp váng phèn trên mặt bể lọc nên rất tốn công. Hơn nữa công trình còn trong thời gian bảo hành nhưng khi gặp sự cố, phải chờ thợ bảo hành dưới thị trấn Hà Lam rất lâu mới đến. Mỗi tháng đơn vị lỗ gần 2 triệu đồng, bản thân ông Tuân làm 3 tháng nhưng chỉ nhận được 1 tháng lương (900 nghìn đồng). “Khi nào công trình đường vào thôn 7 thi công xong, xã sẽ có kế hoạch khôi phục công trình nước sạch này để phục vụ nhân dân” - ông Thái Ngọc Điệp nói.
PHƯƠNG NAM - SƠN TÙNG