Vậy là có thêm chủ đề để người tiêu dùng làm theo: “Bữa ăn gia đình”. Chủ đề này đặt ra trong Tháng cao điểm về an toàn thực phẩm năm 2013, kéo dài từ nay vắt qua Tết Nguyên đán cho đến hết Tết Nguyên tiêu. Tiếp sau những khuyến cáo kiểu như “Hãy là người tiêu dùng thông thái”, xem ra “Bữa ăn gia đình” có vẻ đã thu hẹp phạm vi kiểm tra và giám sát hơn. Nhưng liệu các bữa ăn có trở nên an toàn?
Càng cận tết, không khí chuẩn bị đón xuân đi kèm với hoạt động mua sắm, tích trữ hàng hóa càng chộn rộn, và đương nhiên đây cũng là giai đoạn “oanh tạc” mạnh nhất trong năm của hàng dỏm, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Liên tiếp những vụ bắt giữ hàng không rõ nguồn gốc cùng hàng trăm ký thịt hôi thối trên địa bàn Quảng Nam trong tuần qua cho thấy hoạt động gian lận thương mại đã nóng hầm hập. Trong năm 2012, so với “mặt bằng ngộ độc thực phẩm” trên toàn quốc, địa bàn Quảng Nam không quá nóng bỏng với chỉ 5 vụ việc và không có trường hợp tử vong. Tuy nhiên, như đánh giá tại hội nghị trực tuyến của Chính phủ về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm với 63 tỉnh thành tổ chức hồi giữa tuần này, tại Quảng Nam đa số cơ sở thực phẩm có quy mô nhỏ lẻ, cấp độ hộ gia đình… nên không thể kiểm soát việc chấp hành các quy định về an toàn thực phẩm. Nguy cơ, vì thế, không thể xem nhẹ.
Tháng cao điểm an toàn thực phẩm đầu năm 2013 được mở rộng trên phạm vi cả nước, tập trung vào đối tượng người nội trợ, người tiêu dùng thực phẩm, người sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm và các cấp chính quyền. Nghĩa là từ người sản xuất, phân phối, sử dụng hay quản lý đều có “phần”, có chỗ ngồi trong “bữa cơm” ấy. Nhưng sẽ thoát ly thực tế nếu chỉ vận động suông, đánh động qua loa hay nắm phần ngọn với các vụ bắt giữ hàng lậu, hàng kém chất lượng. Cần nhắc thêm, trong cuộc tọa đàm trực tuyến liên quan đến bữa ăn gia đình mở hồi cuối năm 2012 chủ đề “Để có bữa ăn an toàn”, đại diện Cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Bộ NN-PTNT) đã thừa nhận tỷ lệ rau quả nhiễm thuốc bảo vệ thực vật luôn vượt quá giới hạn cho phép, còn thực phẩm nhiễm vi sinh vượt quá giới hạn cũng luôn “báo động đỏ”… Vậy nên, bữa cơm gia đình còn lâu mới trở thành “bữa ăn an toàn” đúng nghĩa!
Trên diễn đàn Quốc hội tại Kỳ họp 4 vừa rồi, các vị đại biểu đã cười ồ lên khi họ được một đại diện của Chính phủ đề nghị “gương mẫu không ăn thịt gà nhập lậu”. Ngay Chủ tịch Quốc hội chủ tọa phiên chất vấn các thành viên Chính phủ hôm ấy cũng tỏ ra “nghi ngờ” trước đề nghị này và cho rằng, thật khó phân biệt đâu là gà nhập lậu một khi gà đã nấu cháo, đã nướng… Vậy nên, có thể hiểu tháng hành động thật cần thiết mỗi khi mở ra để tập trung vào một lĩnh vực bức xúc nào đó. Nhưng cái đích cuối cùng cho từng chủ đề cụ thể sẽ khó đạt được, nếu chỉ dừng lại ở mức khuyến cáo chung chung mà thiếu đi giải pháp và sự phân công phân nhiệm rạch ròi.
HỒ VI LAO