Các địa phương phải đặt quyết tâm, nỗ lực bằng mọi giá để giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đạt 95%

Theo Bộ KH&ĐT, ước thanh toán đến hết 30/9/2024 của các địa phương thuộc Tổ công tác số 1 đạt 46,21%, thấp hơn tỷ lệ giải ngân trung bình của cả nước (47,29%) và thấp hơn tỷ lệ giải ngân trung bình của các tỉnh thuộc vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung (52,99%).

Thống kê, trong số 5 địa phương tham dự cuộc họp này, có 3 địa phương (Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng và Bình Định) có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức trung bình cả nước (lần lượt 58,47%, 48,27% và 69,37%). Quảng Nam và Quảng Ngãi có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước (40,99% và 33,4%).

Các khó khăn, vướng mắc của 5 địa phương tập trung về giải phóng mặt bằng, nhất là việc xác định nguồn gốc đất, năng lực quản lý dự án của chủ đầu tư và năng lực triển khai dự án của nhà thầu hạn chế, yếu kém, rắc rối, khó khăn trong hoàn thiện thủ tục đầu tư theo pháp luật chuyên ngành, đấu thầu dự án. Nhiều địa phương chưa bảo đảm được việc cân đối nguồn vốn ngân sách địa phương để bố trí cho các dự án đầu tư công do thị trường bất động sản biến động. Kế hoạch tổ chức đấu giá, thu tiền sử dụng đất tại các địa phương chậm hoặc chưa triển khai.

Ngoài ra, nhiều khó khăn, vướng mắc khác gặp phải khiến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp do thời tiết miền Trung bất lợi, ảnh hưởng tiến độ thi công trên thực địa, khan hiếm, thiếu hụt đất đắp nền, cát xây dựng. Các nhiệm vụ, dự án thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia chồng chéo văn bản, thiếu sự phối hợp đồng bộ, thống nhất và quyết tâm cao trong chỉ đạo điều hành từ cấp ủy đảng đến chính quyền...

Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Đỗ Thành Trung, các khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 của 5 địa phương tham dự cuộc họp cũng là các khó khăn, vướng mắc chung của cả nước. Điều này đã được Bộ KH&ĐT tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ, hội nghị của Thường trực chính phủ về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Tuy nhiên, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện còn nhiều bất cập. Trong một số thời điểm, tại một số dự án, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.

Các địa phương kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế, quy định của pháp luật về đầu tư công, kiến nghị về chủ trương thực hiện các dự án mới (chưa có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025). Ngoài ra, các địa phương yêu cầu Bộ KH&ĐT tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh giảm kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các địa phương.

Ủy viên Bộ Chính trị - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình (Tổ trưởng Tổ công tác số 1 Chính phủ) ghi nhận nỗ lực của các địa phương trong việc giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời chia sẻ, thông cảm với các địa phương giải ngân thấp (Quảng Nam, Quảng Ngãi) do phải mất nhiều thời gian để kiện toàn bộ máy điều hành cấp tỉnh, sở, ngành.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các địa phương bám sát chỉ đạo của Chính phủ, theo sát tình hình thực tế địa phương để đưa ra những giải pháp, nỗ lực, quyết tâm bằng mọi giá để có thể đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đạt 95%.

Chính phủ sẽ đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, có thể đề xuất sửa đổi luật để tháo gỡ điểm nghẽn giải ngân vốn đầu tư công. Các địa phương cần chuẩn bị nguồn vật liệu cho các dự án trọng điểm quốc gia, địa phương. Tăng cường cán bộ có năng lực từ tỉnh về hỗ trợ các địa phương giám sát và thực hiện đôn đốc giải ngân.

Quan điểm của Chính phủ là lắng nghe và tháo gỡ hết các khó khăn cho địa phương. Nếu những luật, quy định đã ban hành là lực cản, điểm nghẽn quá lớn thì sẽ xem xét, tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương.