Triển khai từ tháng 12.2014, việc điều trị cai nghiện ma túy bằng methadone tại Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh đã đem lại hiệu quả đối với nhiều người nghiện, đồng thời góp phần giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng.
BÁC sĩ Đỗ Trường Lưu - Trưởng khoa Tư vấn, chăm sóc và điều trị cai nghiện ma túy thay thế bằng thuốc methadone (Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Quảng Nam) cho biết, từ khi triển khai điều trị cai nghiện ma túy bằng methadone, tỷ lệ nhiễm HIV do tiêm chích ma túy giảm rõ rệt. Trước đây, có đến hơn 65% người nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh liên quan đến tiêm chích ma túy thì nay, con số này giảm xuống còn dưới 25%. Đó là do khi điều trị bằng methadone, bệnh nhân chỉ uống, không dùng kim tiêm nên không lây nhiễm. Hiện có hơn 400 bệnh nhân điều trị cai nghiện ma túy bằng methdone tại Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS. Bệnh nhân T.V.T. (28 tuổi, làm nghề tài xế, quê Tam Kỳ), điều trị bằng methadone hơn một năm qua ở Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS cho biết, anh sử dụng heroin do bạn bè rủ rê và được gia đình đưa đến trung tâm điều trị. “Mặc dù được bác sĩ tư vấn cặn kẽ trước khi điều trị nhưng những ngày đầu, cai nghiện heroin là việc hết sức khó khăn đối với tôi. Nhiều lúc tôi cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng. Nhưng rất may, tôi luôn nhận được sự giúp đỡ, động viên của bác sĩ và gia đình nên yên tâm điều trị và lúc này, tôi đã cai được ma túy và vẫn đang tiếp tục dùng methadone hằng ngày”.
Theo bác sĩ Nguyễn Trường Lưu, methadone có thể được dùng như thuốc giảm đau, nhưng được sử dụng phổ biến nhất với mục đích là thuốc điều trị thay thế chất dạng thuốc phiện. Điều trị cai nghiện bằng methadone ổn định, bệnh nhân giảm thèm nhớ và không còn cảm giác “phê” mà heroin mang lại. Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Trường Lưu cho biết, tại Quảng Nam, một số khó khăn trong điều trị cai nghiện bằng methadone là địa bàn rộng và phức tạp, nên bệnh nhân khó có thể đi uống thường xuyên. Bên cạnh đó, một số bệnh nhân còn hạn chế nhận thức, có nhiều người hiểu lầm về hiệu quả của việc điều trị bằng methadone; lại sợ bị kỳ thị nên không điều trị...
Đối với người nghiện, có nhiều lợi ích khi điều trị methadone: hoàn toàn hợp pháp; uống một lần mỗi ngày và tác dụng kéo dài; ngăn ngừa những triệu chứng khi cai và sự thèm thuốc; rẻ hơn nhiều so với heroin; dễ sử dụng (dùng bằng đường uống); liều dùng do bác sĩ kê đơn và được kiểm soát chặt chẽ; nhận được hỗ trợ từ các bác sĩ, y tá và tư vấn viên… (theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới và Chương trình phối hợp của Liên hiệp quốc về HIV/AIDS) |
Để điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone một cách hiệu quả, không dẫn đến tái nghiện, theo bác sĩ Lưu, bệnh nhân phải uống methadone hàng ngày vào cùng một thời điểm để đảm bảo mức độ ổn định chất dạng thuốc phiện trong cơ thể. Một số bệnh nhân quên hoặc bỏ liều, hiệu quả sẽ không đạt như mong muốn. Một khó khăn nữa trong điều trị cai nghiện bằng methadone là phải điều trị lâu dài. Thời gian điều trị phụ thuộc vào từng người bệnh nhưng không dưới một năm. “Khi điều trị bằng methadone, điều quan trọng là bệnh nhân phải chăm sóc sức khỏe để làm giảm những tác dụng phụ của thuốc như táo bón, các vấn đề về răng miệng, tăng tiết mồ hôi... Không phải tất cả bệnh nhân đều gặp tác dụng phụ khi điều trị methadone và các tác dụng phụ thường giảm đáng kể sau một thời gian điều trị. Bệnh nhân methadone nên có chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau quả và trái cây, uống nhiều nước, tránh những thức uống có đường, vệ sinh răng miệng và duy trì hoạt động thể chất” - bác sĩ Lưu khuyến cáo.
TÙNG CHI