Cải thiện vai trò của người giúp việc

Người giúp việc nhà chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong số người lao động được trả lương. Song, họ luôn đối mặt với rất nhiều khó khăn và nguy cơ rủi ro.

Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) thống kê, số người giúp việc nhà chiếm 4 - 10% số người lao động tại các nước đang phát triển và khoảng 2% tại các nước phát triển, với con số có thể lên đến 100 triệu người. Trên thực tế, hầu hết người giúp việc phải đảm đương các công việc mang tính nặng nhọc, làm việc quá nhiều thời gian với mức lương được xem là thấp nhất trong tất cả công việc được trả lương khác. Người giúp việc chủ yếu là những phụ nữ có hoàn cảnh nghèo khổ. Vài năm trở lại đây, thế giới ghi nhận và bức xúc trước nhiều trường hợp người giúp việc thường xuyên bị đánh đập, hãm hiếp, ngược đãi, giam giữ trong nhà, bị bỏ đói đến kiệt sức.

Cuộc sống của hàng triệu người giúp việc được cải thiện sau Công ước 189 của ILO. (Nguồn ảnh: NYTIME)

Trước thực trạng đó, vào năm 2011, ILO thông qua Công ước số 189 mang tính lịch sử để bảo vệ quyền lợi của người giúp việc (người giúp việc trong gia đình), đó là một nghề tương đương như những nghề lao động chân chính ăn lương khác, đồng nghĩa với việc cải thiện điều kiện làm việc, đời sống kinh tế cho hàng triệu người. Trong đó, công ước đòi hỏi chính phủ các nước phê chuẩn phải kiểm tra kỹ là người giúp việc có hiểu rõ các điều kiện trong hợp đồng ký kết hay không để tránh tình trạng bị chủ lừa gạt.

Ở nước ta, nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động là người giúp việc gia đình có hiệu lực từ ngày 25.5.2014, trong đó nêu rõ: người thuê lao động phải đóng bảo hiểm cho người giúp việc gia đình, cho họ nghỉ hàng tuần và trả lương không thấp hơn lương tối thiểu.“Việc ban hành nghị định về giúp việc gia đình năm 2014 gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng nghề giúp việc gia đình, khi đảm bảo các yêu cầu quy định, là một nghề chuyên nghiệp, mang lại những lợi ích đáng kể về kinh tế và xã hội cho các gia đình thuê người giúp việc, cho bản thân người giúp việc và cả xã hội Việt Nam” - bà Nelien Haspels, chuyên gia về giới của ILO châu Á - Thái Bình Dương nói.

Mới đây vào ngày 25.1.2015, những người giúp việc nước ngoài tại Liban, trong một động thái chưa từng xảy ra tại các nước Ả Rập, họp lại để thành lập một công đoàn bảo vệ quyền lợi và chia sẻ những khó khăn, nguy cơ rủi ro của người giúp việc. Nhiều phụ nữ giúp việc đến từ nhiều nước như Philippines, Sri Lanka, Bangladesh… đã tham gia buổi họp đầu tiên tại thành phố Beyrouth và cho biết, nhiều người trong số họ thường bị chủ đánh đập và hãm hiếp. Vì vậy, việc gia nhập công đoàn được ví như một điểm tựa của họ trong cuộc sống “tha phương cầu thực”.

QUỐC HƯNG