(QNO) - Cameroon vừa triển khai chương trình tiêm phòng vắc xin sốt rét đầu tiên trên thế giới cho trẻ em, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử y tế công cộng của châu Phi - nơi chiếm khoảng 95% số ca tử vong do sốt rét trên thế giới.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh sốt rét lây lan qua đường muỗi đốt. Tại châu Phi, mỗi năm có khoảng 250 triệu ca mắc bệnh sốt rét, trong đó 600 nghìn ca tử vong, chủ yếu ở trẻ nhỏ với gần 500 nghìn trẻ em dưới 5 tuổi.
Cameroon trở thành quốc gia đầu tiên cung cấp vắc xin sốt rét thông qua chương trình tiêm chủng định kỳ sau các cuộc thử nghiệm vắc xin này thành công ở Ghana và Kenya từ năm 2019 - 2021.
Vắc xin sốt rét mà Cameroon triển khai có tên RTS,S (hay còn gọi Mosquirix) do Công ty Dược phẩm GlaxoSmithKline (GSK) của Anh phát triển. Cameroon hy vọng sẽ tiêm phòng cho khoảng 250 nghìn trẻ em nước này trong năm nay và năm tới.
Liên minh Vắc xin quốc tế (GAVI) cho biết, bên cạnh Cameroon, 19 quốc gia khác dự định triển khai các chiến dịch tiêm chủng vắc xin sốt rét RTS,S cho khoảng 6,6 triệu trẻ em vào năm 2024 và 2025.
Ông Mohammed Abdulaziz làm việc tại Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Phi nói: "Chúng tôi chờ đợi một ngày như thế này từ lâu rồi".
Như vậy, Cameroon đang sử dụng một trong 2 loại vắc xin sốt rét được WHO khuyến nghị triển khai tiêm chủng cộng đồng gồm RTS,S và R21/Matrix-M.
WHO cho biết, vắc xin RTS,S để phòng ngừa sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium falciparum, tiêm 4 liều theo lịch cho trẻ từ 5 tháng tuổi.
Theo GSK, vắc xin RTS,S có hiệu quả khoảng 30% nhưng có thể làm giảm đáng kể tình trạng nhiễm trùng nặng và nhập viện. Hiện công ty chỉ có thể sản xuất khoảng 15 triệu liều RTS,S mỗi năm.
Kamela Isabelle Madjouwou - một y tá tại trung tâm tiêm phòng ở Cameroon cho biết vắc xin sốt rét là "thiết yếu". Cameroon ghi nhận hơn 6 triệu ca mắc bệnh vào năm 2022. Bệnh sốt rét chiếm 12% số ca tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi vào năm 2021. Cô nói: "Vắc xin sẽ làm giảm tỷ lệ tử vong và hậu quả của căn bệnh khủng khiếp này".
Trong khi đó, một số chuyên gia cho rằng vắc xin sốt rét R21/Matrix-M do Đại học Oxford (Anh) có thể cung cấp một giải pháp tốt hơn, ít tốn kém hơn, chỉ cần 3 liều tiêm và vắc xin sẽ có mặt vào nửa cuối năm nay.
Ông Kate O'Brien - Giám đốc tiêm chủng của WHO cho biết, việc tung ra loại vắc xin thứ hai dự kiến sẽ cung cấp đủ vắc xin để đáp ứng nhu cầu cao và tiếp cận được hàng triệu trẻ em hơn.
Viện Huyết thanh Ấn Độ - nơi giúp phát triển vắc xin R21//Matrix-M cho biết có thể sản xuất tới 200 triệu liều vắc xin này mỗi năm.
Tuy vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng, việc tiêm phòng vắc xin sốt rét sẽ hiệu quả nhất khi phối hợp với các biện pháp khác như sử dụng màn ngủ để chống lại căn bệnh này.