Ngày 15.6.2000 Bộ Chính trị khóa VIII ban hành Quy định số 76-QĐ/TW về việc “Đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú” (gọi tắt là Quy định 76). Đây là chủ trương quan trọng, giúp các cấp ủy đảng nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác quản lý đảng viên, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng với dân, được cán bộ, đảng viên đồng tình, ủng hộ. Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai thực hiện Quy định 76 có lúc, có nơi không tránh khỏi những hạn chế, mang tính hình thức.
Tôi tham gia sinh hoạt theo Quy định 76 tại Chi bộ khối phố Mỹ Thạch Đông, phường Tân Thạnh, TP.Tam Kỳ, mỗi năm 2 lần. Theo thống kê của chi ủy cho thấy, số lượng đảng viên tham gia sinh hoạt tại chi bộ trong mỗi đợt dao động khoảng từ 80 - 100 đảng viên. Cấp ủy chi bộ nhìn nhận: “Mỗi đợt sinh hoạt chỉ có khoảng 1/3 đảng viên tham gia, con số này tăng lên chút ít khi sinh hoạt vào đợt cuối năm, bởi nhiều đảng viên cần có bản nhận xét tốt của cấp ủy nơi trú”.
Điều 1. Trách nhiệm của đảng viên và của tổ chức cơ sở đảng. 1- Đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp vừa thực hiện đúng quy định của Điều lệ Đảng về sinh hoạt Đảng tại nơi làm việc; vừa có trách nhiệm “thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở nơi cư trú” nhằm gần gũi nhân dân, góp phần củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân; khắc phục những biểu hiện sống xa dân, thiếu trách nhiệm trong các công việc của dân nơi cư trú. 2- Tổ chức cơ sở đảng ở nơi đảng viên đang công tác và nơi đảng viên đang cư trú tăng cường trách nhiệm trong việc quản lý, kiểm tra đảng viên thực hiện nhiệm vụ đảng viên và nghĩa vụ công dân ở nơi cư trú. Điều 2. Nhiệm vụ của đảng viên ở nơi cư trú. 1- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân; tuyên truyền, vận động gia đình và nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các công tác xã hội ở nơi cư trú, các quy định của xóm, tổ dân cư. 2- Tích cực tham gia các cuộc họp (nếu có) do đại diện cấp ủy phường, xã hoặc chi ủy nơi cư trú triệu tập, góp ý kiến với chi ủy, đảng ủy ở nơi cư trú về các công việc chung của địa phương. 3- Hàng năm hoặc khi cần thì báo cáo với chi ủy, chi bộ nơi công tác về việc giữ mối liên hệ với tổ chức đảng ở nơi cư trú và thực hiện nghĩa vụ công dân của mình ở nơi cư trú. (Trích Quy định 76-QĐ/TW của Bộ Chính trị khóa VIII) |
Mặt khác, nội dung của các đợt sinh hoạt chi bộ theo Quy định 76 còn nghèo nàn, nặng về hình thức. Hầu hết các cuộc họp thường diễn ra ngắn gọn trong vòng một, hai tiếng đồng hồ, nội dung sinh hoạt thường do cấp ủy nơi đảng viên cư trú “độc diễn” báo cáo về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh của địa phương. Có nơi cấp ủy tranh thủ “kêu gọi” đóng góp về vật chất làm cho tinh thần nội dung thực hiện Quy định 76 không phù hợp. Vì nội dung sinh hoạt nghèo nàn nên nhiều cuộc họp thường diễn ra “một chiều”, đảng viên đương chức thường ít phát biểu. Có chăng thì khen là chủ yếu, ngại va chạm, nêu lên những ý kiến chung, chủ yếu là ưu điểm, né tránh những vấn đề cụ thể, hạn chế, nhất là những khuyết điểm của tổ chức, cán bộ cơ sở. Trong khi đó, không ít trường hợp cán bộ, đảng viên đương chức thiên về phấn đấu, giữ gìn, tạo mối quan hệ “tốt” với cấp ủy, chính quyền nơi mình công tác, ít quan hệ mật thiết với cộng đồng nơi cư trú.
Do đó, để nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng theo Quy định 76, cấp ủy các cấp cần đổi mới nội dung, phương pháp sinh hoạt. Đối với cấp ủy nơi đảng viên cư trú, ngoài việc tạo điều kiện cho đảng viên đương chức có mối liên hệ thường xuyên với cấp ủy, cần quan tâm cải tiến nội dung, bố trí thời gian, địa điểm sinh hoạt thích hợp, theo dõi số đảng viên vắng mặt các buổi sinh hoạt trong năm để nhắc nhở hoặc thông báo cho cấp ủy nơi công tác biết. Tại cuộc họp 76 vừa qua ở Chi bộ khối phố Mỹ Thạch Đông, nhiều đảng viên cho rằng, cấp ủy nơi cư trú nên nhận xét thẳng thắn không né tránh, nể nang cho dù đảng viên được nhận xét là các đồng chí lãnh đạo; tránh việc nhận xét tốt, chung chung, theo mẫu ghi sẵn. Đồng thời việc nhận xét đảng viên đương chức sinh hoạt 76 vào dịp cuối năm phải có sự phối hợp với Ban công tác mặt trận, tổ dân phố. Đối với đảng viên ít tham gia sinh hoạt, hoặc không thực hiện nghĩa vụ với địa phương, cấp ủy nơi cư trú cần phải nhận xét cụ thể để cấp ủy nơi đảng viên đang công tác có cơ sở đánh giá, kịp thời uốn nắn.
Bên cạnh đó, giữa cấp ủy nơi công tác và cấp ủy nơi cư trú cần coi trọng việc xây dựng quy chế phối hợp quản lý đảng viên. Trước khi tiến hành tự phê bình và phê bình hằng năm, cấp ủy nơi đảng viên công tác nên gửi văn bản trực tiếp lấy ý kiến nhận xét của cấp ủy nơi cư trú, không nên để đảng viên tự liên hệ lấy nhận xét. Đặc biệt, những trường hợp quan trọng như kết nạp vào Đảng, đề bạt, bổ nhiệm chức danh lãnh đạo, quản lý hoặc chuẩn bị nhân sự cấp ủy nên làm việc trực tiếp với tập thể cấp ủy nơi đảng viên cư trú. Bởi, mục đích của “sinh hoạt 76” là “thường xuyên giữ mối liên hệ”, từ đó tạo điều kiện cho đảng viên gần gũi hơn với nhân dân, khắc phục những biểu hiện quan liêu, xa dân, thiếu trách nhiệm với những công việc của nhân dân nơi cư trú. Đó là nội dung chính có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả của “sinh hoạt 76”, chứ không phải chỉ chú ý đến việc tổ chức sinh hoạt một năm 2 lần một cách hình thức, lãng phí thời gian và kém hiệu quả.
Để nâng cao hiệu quả của việc thực hiện Quy định 76, cấp ủy các cấp cần tổ chức nghiên cứu, rút kinh nghiệm thực tiễn để có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phát huy những kết quả đạt được, uốn nắn kịp thời những hạn chế, lệch lạc phát sinh trong nhận thức của đảng viên đang công tác ở các cơ quan, cũng như cấp ủy địa phương nơi đảng viên cư trú. Đây cũng là nội dung thiết thực trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.
LÊ NĂNG