Cần nhiều biện pháp chống hạn cứu lúa

Khô nước, khô tiền

Vụ hè thu 2020, theo kế hoạch, huyện Núi Thành sản xuất 3.400ha lúa, nhưng đến nay, lúa chủ động nước chỉ sản xuất được 2.931,9ha, còn lại phải bỏ hoang hơn 500ha. Theo thống kê sơ bộ, toàn huyện Núi Thành có khoảng 100ha lúa đã chết cháy vì khô nước.

Mới đây, phát biểu tại hội nghị triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2020 của Huyện ủy Núi Thành, ông Bùi Văn Gát – Trưởng phòng NN&PTNT kiêm Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp huyện Núi Thành cho hay, hiện nay, mực nước hồ Phú Ninh xuống thấp, các hồ chứa trên địa bàn huyện như Thái Xuân, Đồng Nhon, Hố Mây và các đập dâng, ao mội, sông suối đang cạn kiệt nước. Huyện Núi Thành phải áp dụng nhiều biện pháp chống hạn như đặt máy bơm qua cống tại các hồ chứa, tận dụng nước ao mội tưới cho lúa. Tuy nhiên, hiện nay, các địa phương, hợp tác xã nông nghiệp đang gặp khó khăn về nguồn kinh phí chống hạn.

Được biết, 3 năm nay (2018 - 2020), nguồn kinh phí hỗ trợ phòng chống hạn và nhiễm mặn trên địa bàn huyện Núi Thành theo Công văn 3115/2018 của UBND tỉnh và 2185/2018 của Sở Tài chính vẫn chưa được giải quyết.

Theo ông Bùi Văn Gát, khi làm việc với các cơ quan liên quan ở tỉnh thì được trả lời, UBND huyện dùng kinh phí phòng chống thiên tai để chi cho công tác phòng chống hạn, nếu vượt quá mức quy định, đề nghị tỉnh chi hỗ trợ. Qua thống kê đề xuất của các địa phương thì kinh phí cần cho chống hạn lúa hè thu hiện tại khoàng 200 triệu đồng. Sau khi nghe ý kiến của Trưởng phòng NN&NT huyện Bùi Văn Gát, Bí thư Huyện ủy – Chù tịch HĐND huyện Nguyễn Tri Ấn đề nghị UBND huyện, Phòng Tài chính – kế hoạch nhanh chóng giải quyết kinh phí chống hạn cho các địa phương.

Nhiều biện pháp chống hạn

Sở NN&PTNT đề nghị UBND các huyện, thành phố Tam Kỳ, Núi Thành, Phú Ninh, Thăng Bình, Quế Sơn, Duy Xuyên củng cố hoạt động của các tổ chức thủy lợi cơ sở; tổ chức phát dọn, nạo vét các tuyến kênh nội đồng để tải nước và dẫn nước đến mặt ruộng. Đồng thời tổ chức, tuyên truyền đến bà con nông dân về tình hình nắng nóng, xâm nhập mặn và tình hình thiếu hụt nguồn nước để tạo sự đồng thuận trong công tác chống hạn; chủ động xem xét sử dụng biện pháp chống hạn như đóng giếng, bơm tát nước cứu lúa.

Theo ông Đỗ Văn Tùng – Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam, đơn vị đã có thông báo về việc thiếu hụt nguồn nước tại hồ chứa Phú Ninh và những giải pháp cần thiết để đảm bảo cấp nước cho lúa và hoa màu vụ hè thu. Theo đó, hiện nay, tình trạng nắng hạn đang vào giai đoạn gay gắt, công ty đã thực hiện các biện pháp chống hạn rất quyết liệt như lắp đặt, vận hành các trạm bơm chống hạn ngay từ đầu vụ; tưới ướt - khô xen kẽ, tận dụng lượng nước hồi quy để tưới. Tuy nhiên, theo tính toán cân đối tổng lượng nước còn lại của hồ chứa nước Phú Ninh thì không đủ để cung cấp nước đến cuối vụ hè thu 2020, nếu nắng hạn tiếp tục kéo dài, nguy cơ xảy ra thiếu nước khi cây lúa ở giai đoạn làm đòng và trổ bông là hiện hữu.

Cụ thể, tính đến ngày 15.7.2020 mực nước hồ Phú Ninh ứng với dung tích hữu ích còn lại là 60 triệu mét khối nước. Mực nước này thấp nhất trong 37 năm vận hành hồ. Trong điều kiện thời tiết nắng nóng phức tạp như hiện nay, để đảm bảo lượng nước cho cây lúa hè thu phát triển và cho các hoạt động khác thì hồ chứa Phú Ninh một ngày một đêm phải tiêu tốn lượng nước 2,5 triệu mét khối, nên lượng nước còn lại của hồ qua cân đối chỉ đảm bảo cấp đến hết ngày 5.8.2020, trong khi thời điểm kết thúc tưới cho vụ hè thu phải đến ngày 31.8.2020.

Cũng theo ông Đỗ Văn Tùng, qua cân đối nguồn nước cho hồ chứa Phú Ninh và để tiết kiệm nguồn nước cho hồ chứa từ nay đến cuối vụ hè thu 2020, công ty đã đề xuất giải pháp chống hạn và đã được Sở NN&PTNT thống nhất. Theo đó, công ty tính toán cân đối nguồn nước hồ chứa Phú Ninh, phối hợp với các tổ chức thủy lợi cơ sở xây dựng kế hoạch cấp nước tiết kiệm, phù hợp nhằm đảm bảo nguồn nước cấp cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp đến cuối vụ hè thu năm 2020; vận hành trạm bơm Châu Hiệp (Nam Phước, Duy Xuyên) để bơm nước phục vụ chống hạn cho khu tưới kênh N30 Bắc Phú Ninh. Đồng thời xem xét thời gian đến không có mưa bổ sung, có thể sử dụng phần dung tích chết của hồ để cấp nước phục vụ sản xuất và dân sinh; phối hợp với UBND các xã có khu tưới sử dụng nguồn nước hồ Phú Ninh để tổ chức họp giao ban hằng tuần, thống nhất phương án cấp nước hiệu quả, tiết kiệm.