Thời điểm này, các địa phương miền núi thực hiện đạt gần 100% kế hoạch, chỉ tiêu trồng rừng thay thế (TRTT) xét ở quy mô diện tích. Tuy vậy, để rừng phục hồi đa dạng sinh học cần trồng bổ sung và chọn cây giống phù hợp với thổ nhưỡng và thời tiết.
Trồng cây sao đen tại rừng phòng hộ Sông Tranh, đoạn qua xã Trà Bui (Bắc Trà My). |
Theo Sở Tài nguyên và môi trường (TN-MT), toàn tỉnh có gần 2.000ha rừng được chuyển mục đích sử dụng để phục vụ xây dựng 47 dự án thủy điện, khai thác khoáng sản, phát triển du lịch, xây dựng công trình công ích. Phần lớn diện tích có trạng thái là rừng phục hồi, rừng nghèo có trữ lượng gỗ thấp. Để bù đắp diện tích rừng bị mất nêu trên, UBND tỉnh phê duyệt 40 phương án TRTT với tổng diện tích hơn 1.920ha. Tại thời điểm này, tổng diện tích TRTT thực hiện là 1.875ha (đạt hơn 97% so với tổng diện tích kế hoạch của tỉnh). Mỗi phương án TRTT kéo dài 10 năm (gồm 1 năm trồng, 4 năm chăm sóc và 5 năm quản lý, bảo vệ). Kinh phí TRTT từ nguồn dịch vụ môi trường rừng chưa có đối tượng chi (2011 - 2013) theo kế hoạch là hơn 12 tỷ đồng đã thực hiện trồng xong 189ha và phần kinh phí còn lại chi tiếp cho khâu trồng, chăm sóc, bảo vệ trong các năm tiếp theo. Theo Sở NN&PTNT, tại huyện Nam Giang có một số loại cây trồng trong giai đoạn đầu phát triển rất tốt nhưng sau đó bị thú rừng ăn, nhất là những cây có vị ngọt như cây lát hoa, sở đã chỉ đạo trồng dặm cây sao đen hoặc lim xanh thay thế. Ngoài ra, các huyện miền núi cao của tỉnh như Nam Giang, Phước Sơn, Nam Trà My có lượng mưa nhiều, độ ẩm lớn nên thực bì phát triển rất nhanh, bao phủ, lấn át không gian sống của các loại cây gỗ được trồng. Hiện các đơn vị trồng rừng phải nâng số lần chăm sóc, phát thực bì từ 2 lên 3 lần/ năm.
Tại các huyện Nam Giang, Phước Sơn, Đông Giang, Bắc Trà My, thông thường các chủ rừng thuê lại đơn vị thi công TRTT và kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ khâu chọn cây giống, trồng, chăm sóc, bảo vệ. Việc đấu thầu chọn đơn vị trồng diễn ra công khai, minh bạch. Tại rừng phòng hộ Sông Tranh, đoạn qua xã Trà Bui (Bắc Trà My), cây sao đen hơn 4 năm tuổi cao gần 3m, phát triển tốt, có độ che phủ rừng cao. Theo Quỹ Bảo vệ - phát triển rừng tỉnh, để TRTT đạt kết quả, khâu kiểm tra, giám sát ban đầu về cây giống, phân bón cần được thực hiện nghiêm túc. Thêm vào đó, các địa phương cần có phương án trồng bổ sung đối với những cây bị chết, đảm bảo tỷ lệ mật độ cây sống đúng quy định.
TRẦN NGUYỄN