Cần xử lý nợ bảo hiểm

Trong 2 năm qua, sự phối hợp giữa Liên đoàn Lao động và Bảo hiểm xã hội tỉnh đã giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, vẫn còn điểm nghẽn về vấn đề khởi kiện đơn vị nợ BHXH khiến kết quả chưa như mong muốn.

Khi bị doanh nghiệp nợ bảo hiểm, người lao động không thể trông cậy vào công đoàn cơ sở mà chỉ biết đình công cầu cứu cơ quan chức năng. Ảnh: D.L

Vì người lao động

Ông Phan Xuân Quang - Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh cho biết: “Hai năm qua, hai đơn vị đã phối hợp thực hiện nhiều nhiệm vụ trong đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người LĐ như tuyên truyền chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, Luật Công đoàn đến người LĐ ở các doanh nghiệp trong toàn tỉnh. Hai đơn vị đều duy trì chuyên mục hỏi đáp chính sách liên quan trên website của mỗi đơn vị, phối hợp trả lời, tư vấn cho người LĐ những nội dung họ quan tâm, thắc mắc. Các tổ tư vấn pháp luật được duy trì để tư vấn cho người LĐ về các chế độ, chính sách”. Ngoài ra, hai bên còn phối hợp với các cơ quan chức năng thanh tra kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật đối với người LĐ ở 81 doanh nghiệp. Ở cấp huyện, LĐLĐ phối hợp với BHXH thực hiện kiểm tra ở hơn 200 doanh nghiệp. Qua đó, kịp thời nhắc nhở, kiến nghị doanh nghiệp khắc phục những thiếu sót, đề nghị cơ quan chức năng xử lý các sai phạm, kiến nghị thu hồi nợ, truy thu nợ để đảm bảo quyền lợi tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người LĐ. Khi điều kiện quy định về thủ tục khởi kiện còn chưa phức tạp, hai đơn vị đã phối hợp khởi kiện một doanh nghiệp nợ BHXH của người LĐ, thu hồi số tiền nợ hơn 16 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Thanh Danh - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, sự phối hợp muốn mang lại hiệu quả cao thì đầu tiên phải ở khâu tuyên truyền chính sách pháp luật đến người LĐ. Nhưng việc này chưa được công đoàn cơ sở (CĐCS) ở doanh nghiệp chú trọng, chưa phối hợp trong việc tổ chức các hoạt động tuyên truyền, đối thoại với người LĐ. Vì vậy khi tổ chức đối thoại chính sách hỗ trợ người LĐ cũng như chủ doanh nghiệp thì chưa nhận được sự đồng tình. Thiết nghĩ, CĐCS là cánh tay nối dài của công đoàn cấp trên, nên cần phát huy trách nhiệm trong bảo vệ quyền lợi người LĐ.

Vướng trong khởi kiện

Theo ông Nguyễn Ngọc Bá - Trưởng phòng Khai thác & thu nợ (BHXH tỉnh), do cơ chế nên từ cuối năm 2016 đến nay không thực hiện việc khởi kiện được nữa, việc thu hồi nợ để giải quyết chế độ cho LĐ gặp nhiều khó khăn. CĐCS là người trực tiếp tham mưu và giải quyết quyền lợi cho người LĐ, nhưng thực tế nhiều tổ chức CĐCS chưa thể đại diện để đảm bảo quyền lợi cho người LĐ. Từ việc nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài mà thực tế đã xảy ra đình công, lãn công, lúc đó các cơ quan của tỉnh phải vào cuộc giải quyết. Ông Bá đặt vấn đề: “CĐCS cần được bồi dưỡng kỹ năng đại diện cho quyền lợi của người LĐ. Nhưng liệu điều này có thể làm được không khi họ là người của doanh nghiệp, được doanh nghiệp tuyển dụng và trả lương. Vì nợ BHXH, BHYT, BHTN mà nhiều quyền lợi của người LĐ không giải quyết được. Việc trốn đóng, nợ đọng xảy ra trong khi người LĐ không biết rằng chính họ bị nợ, dù các khoản đóng bảo hiểm doanh nghiệp đã trừ vào lương. Tổ chức CĐCS trong khu vực doanh nghiệp không tuyên truyền cho LĐ hiểu về quyền lợi của họ, nên chưa phát huy được vai trò, chức năng của tổ chức đại diện cho người LĐ”.

Trong thực tế, có doanh nghiệp nợ, người LĐ đau ốm không giải quyết được chế độ nhưng không khiếu nại vì sợ mất việc; nhiều công nhân ở một số công ty muốn nghỉ việc nhưng chần chừ do đã tham gia BHXH, BHYT, BHTN thời gian dài. Ông Dương Tấn Ó - Trưởng ban Chính sách pháp luật (LĐLĐ tỉnh) thông tin, công tác khởi kiện ra tòa nhằm đảm bảo quyền lợi của người LĐ, nhưng triển khai không được vì vướng quá nhiều thủ tục. Do Tổng LĐLĐ với Tòa án Nhân dân tối cao chưa thống nhất, yêu cầu người LĐ ủy quyền cho tổ chức CĐCS khởi kiện ra tòa. “Nhưng người làm ở CĐCS là người của doanh nghiệp, chủ yếu kiêm nhiệm nên rất khó trong công tác khởi kiện. Vì thế quy định này cần phải được tháo gỡ mới thực hiện được nội dung khởi kiện đơn vị nợ BHXH. Tôi nghĩ chỉ tổ chức công đoàn cấp trên khởi kiện mới đảm bảo, chứ để CĐCS khởi kiện chính chủ doanh nghiệp nợ, sẽ khó khả thi” - ông Dương Tấn Ó nói.

DIỄM LỆ