Cạnh tranh và lợi nhuận

1. Gần 1 năm sau khi tiếp nhận lại toàn bộ tuyến xe buýt 2 chiều Tam Kỳ - Hiệp Đức và rồi một phần phương tiện xe buýt trên các tuyến khác, gồm Tam Kỳ - Đại Lộc, Quế Sơn - Đà Nẵng và Tam Kỳ - Đà Nẵng, Công ty CP Đầu tư phát triển hạ tầng Quảng Nam dần sàng lọc được “hạt sạn” trong hoạt động kinh doanh vận tải công cộng. Bước đầu, doanh nghiệp đã hạn chế phần nào xe chạy quá chậm nơi nội thị, phóng nhanh vượt ẩu ngoài đô thị mất an toàn giao thông (ATGT); thường xuyên bỏ phiên, bỏ chuyến; thu cước không đúng giá niêm yết… Giám đốc Nguyễn Đức Hạnh cho hay, ông và cộng sự phải mất 2 - 3 tháng để ổn định tình hình, sắp xếp và bố trí lại mọi thứ. Tuyến xe buýt Tam Kỳ - Hiệp Đức và ngược lại chấm dứt hẳn chuyện giao khoán trắng cho lái xe và nhân viên phục vụ mà hậu quả đã gây nên bao phiền toái. Tài xế và người phục vụ đều được đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn. Từ tháng 11 năm trước, vé xe bán ra và giao cho hành khách đúng theo quy định (đầu tuyến Đại Lộc - Tam Kỳ thực hiện nhiều năm qua). Mỗi xe trang bị 4 camera giám sát việc tuân thủ giờ giấc trên từng chặng, thái độ phục vụ của lái xe và nhân viên. Qua kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp nối tuyến 2 chiều nêu trên xuống tận bãi biển Tam Thanh (Tam Kỳ) nhằm phục vụ nhu cầu tắm biển, sinh hoạt dã ngoại của người dân, nhất là khu vực phía tây Thăng Bình và phía đông Hiệp Đức. Sáu tôi được biết rằng, phương tiện của công ty đang chạy ở các tuyến khác cũng chuyển biến nhưng không nhiều. Bởi khi một tuyến có quá nhiều ông chủ không ai “chiều ai” nên vẫn còn hoạt động bát nháo. Song, những thay đổi tích cực mà doanh nghiệp này tạo ra sau khi quản lý là tín hiệu vui cho vận tải hành khách bằng xe buýt của tỉnh.

2. Sáu tôi còn nhớ như in lời phân trần của một chủ doanh nghiệp vận tải hàng hóa bằng ô tô tải với lãnh đạo Ban ATGT tỉnh, rằng xe ben để nguyên thùng theo thiết kế, nếu chở bằng be sẽ bị rơi vãi. Công ty “độ” cao thêm 10cm lại bị phạt lỗi cơi nới. Rồi chủ phương tiện tiếp tục cho ý kiến, doanh nghiệp coi giáo dục đạo đức lái xe là trên hết, sau đó phải tuân thủ luật pháp. Chủ trương xử lý xe chở quá tải trọng cho phép là đúng đắn. Thế nhưng, anh nào thực hiện nghiêm túc sẽ bị thiệt thòi. Vì một lẽ, nếu cắt bỏ phần cơi nới thì chẳng thể cạnh tranh nổi với doanh nghiệp vi phạm mà không bị “tuýt còi”. Cũng bởi lý do đó, cộng thêm cước vận chuyển UBND tỉnh xây dựng quá thấp, công ty của người này bị thua trong cuộc đấu giá, đành phải chấm dứt “mối lương duyên” sau 5 năm đảm nhận vận chuyển cát cho đối tác. 9 phương tiện hoạt động ban đầu, nay có 4 ô tô tải được cho “giải nghệ” sớm. Chủ kinh doanh vận tải này đề xuất, ban ngành chức năng cần thiết lập đường dây nóng để người dân phản ánh phương tiện vi phạm cũng như có chế độ khen thưởng để khuyến khích cộng đồng chung tay xóa bỏ xe quá tải. Chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải Võ Quang Lâm bày tỏ sự đồng tình cao với đề xuất thưởng nóng nêu trên. Tuy nhiên, ông lập tức phản bác, rằng UBND tỉnh không phải căn cứ vào tình trạng quá tải để xây dựng nên giá cước. Chuyện giá cước giảm cũng do mấy doanh nghiệp tham gia “đấu” cho hạ, nhằm mục đích trúng thầu mà ra. Việc tài xế cơi nới thành, thùng cũng chỉ là lời ngụy biện. Tuy nhiên, tâm tư về sự cạnh tranh thiếu lành mạnh giữa các đơn vị vận tải đáng để các ngành chức năng suy ngẫm. Đáng nói hơn, lời ca thán của một số doanh nghiệp về “xử lý xe này, bỏ qua phương tiện kia” từ phía người thực thi công vụ phải được xem xét, làm rõ.

    SÁU CÒI