Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Chưa đảm bảo tiến độ

Dù có nhiều nỗ lực trong thực hiện Chỉ thị 05/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhưng nhiều địa phương trong tỉnh vẫn chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ). Đáng nói, một số nơi còn xảy ra tình trạng cấp sai hạn mức đất, giao sử dụng đất trái thẩm quyền…

Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất nông nghiệp ở các địa phương vẫn còn chậm. Ảnh: H.PHÚC

Nhiều vướng mắc

Qua rà soát, thống kê các trường hợp tồn đọng chưa cấp giấy QSDĐ của Sở Tài nguyên và môi trường, rào cản lớn nhất là do nguồn gốc sử dụng đất phức tạp, phần lớn vi phạm pháp luật về đất đai. Hầu như địa phương nào cũng có tình trạng lấn chiếm, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, không phù hợp với quy hoạch, giao sử dụng đất trái thẩm quyền... Năm 2013, ngân sách tỉnh chỉ phân bổ hơn 2,5 tỷ đồng cho 16 huyện, thành phố cấp giấy QSDĐ (trừ TP.Tam Kỳ và huyện Núi Thành đang thực hiện dự án xây dựng hồ sơ địa chính). Nhiều địa phương như Đại Lộc, Điện Bàn, Duy Xuyên và các huyện miền núi cho rằng, việc Nhà nước không bố trí kinh phí để đo đạc đất đai cũng là nguyên nhân dẫn đến chưa thể đạt chỉ tiêu cấp giấy QSDĐ được giao, nhất là loại đất ở, đất chuyên dùng của gia đình, cá nhân. Trong khi đó, theo tinh thần Chỉ thị 1474/CT-TTg ngày 24.8.2011 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách chấn chỉnh việc cấp giấy QSDĐ, quyền sử dụng nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, yêu cầu địa phương dành tối thiểu 10% từ tổng số thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để đầu tư cấp giấy QSDĐ. Tuy nhiên, do khó khăn về ngân sách, nhiều địa phương không phân bổ kinh phí theo quy định.

Ông Hồ Văn Tre - Trưởng phòng Tài nguyên và môi trường huyện Phước Sơn khẳng định, vì thiếu kinh phí đầu tư nên địa phương không thể triển khai đúng tiến độ chỉ tiêu giao cấp giấy QSDĐ, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và đăng ký biến động, chỉnh lý hồ sơ địa chính thường xuyên. Còn ông Đỗ Tài - Chủ tịch UBND huyện Đông Giang kiến nghị, UBND tỉnh nên miễn giảm tiền sử dụng đất đối với đồng bào dân tộc thiểu số, hỗ trợ thêm chi phí cho công tác đo đạc, cấp giấy QSDĐ. Trong khi đó, ở các huyện đồng bằng, việc quản lý, sử dụng đất đai cũng gặp nhiều vướng mắc. Theo ông Trần Nam Hưng - Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ, việc thu hồi đất, cấp giấy QSDĐ ở vùng đông gặp khó khăn do chồng lấn lên các dự án trồng rừng phòng hộ ven biển PACSA.

Chậm tiến độ

Năm 2013, toàn tỉnh cấp 20.507 giấy QSDĐ lần đầu (tăng 1,5 lần so với năm 2012), nâng tổng số giấy QSDĐ hiện nay lên 731.428 với tổng diện tích 440.203ha. Các huyện Điện Bàn, Duy Xuyên, Thăng Bình, Đại Lộc, Phú Ninh, Tiên Phước, Bắc Trà My, Nông Sơn, Hiệp Đức và TP.Hội An đã cấp giấy QSDĐ hơn 85% diện tích các loại đất. Ở khu vực miền núi, các huyện Nam Giang, Đông Giang, Phước Sơn và Nam Trà My tỷ lệ cấp giấy QSDĐ đạt thấp, dưới 70% diện tích cần cấp. Riêng loại đất sản xuất nông nghiệp, các huyện Quế Sơn, Đông Giang và TP.Tam Kỳ cấp giấy QSDĐ dưới 70% diện tích cần cấp. Các huyện Phước Sơn, Nam Giang, Nam Trà My tiến độ cấp còn thấp hơn, đạt dưới 50%.

Ông Nguyễn Viễn - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường đánh giá, việc thực hiện Chỉ thị 05/CT-TTg ở nhiều địa phương còn chậm, chưa đồng bộ và đảm bảo tiến độ thời gian. Thủ tục cấp giấy QSDĐ một số nơi còn rườm rà, chưa thực hiện đúng quy định, có biểu hiện gây phiền hà, nhũng nhiễu. Diện tích chưa được cấp giấy QSDĐ còn khá nhiều, nhất là đất quốc phòng do quân đội quản lý, đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp và đất ở nông thôn, tập trung ở các huyện Phước Sơn, Nam Giang, Đông Giang, Tây Giang, Nam Trà My, Quế Sơn và Hiệp Đức. Thời gian qua, nhiều địa phương triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới cùng với việc quy hoạch lại đồng ruộng, dồn điền đổi thửa nên phải tạm dừng cấp giấy QSDĐ. Thêm nữa, một số quy định của pháp luật hiện hành chưa khuyến khích người sử dụng đất làm thủ tục đăng ký theo quy định. Đơn cử, quy định thu lệ phí trước bạ 0,5% giá trị; thu 40% tiền sử dụng đất ở đối với trường hợp được tổ chức giao trái thẩm quyền từ trước 15.10.1993. Quy định tiền sử dụng đất theo giá thực tế trên thị trường đối với đất ở vượt hạn mức làm cho thủ tục rườm rà, kéo dài dễ phát sinh tiêu cực khi xác định nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất. Chế tài xử phạt với các trường hợp sử dụng đất không đăng ký theo quy định tại Nghị định 105/2009/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai chưa xử lý rốt ráo.

TRẦN HỮU