Nguyễn Mai Thảo Trâm và Đặng Xuân Hải gần như là hai cái tên khá quen thuộc với những người quan tâm đến giáo dục khai phóng. Như một cơ duyên, họ đã về quê nhà xứ Quảng để cùng khơi mở một không gian chuyên tâm hướng đến sự phát triển tự do từ tâm hồn người, bằng một cách dạy học đặc biệt.
Đó là cách mà Senda Academy hình thành - một nơi giúp trẻ con và cả người lớn định vị được bản thân của mình từ trí tuệ, năng lực và nội lực của tâm hồn.
Tin vào chính mình
“Nhớ buổi đầu đến lớp, M. khóc 5 lần mà không hề nói cho cô biết lý do. Điều này đã khiến mình lo lắng tới mức nhờ anh cố vấn đào tạo bay từ Sài Gòn về ngay để gặp và tìm cách giúp đỡ M. tốt hơn.
Theo tinh thần của giáo dục khai phóng, mình cổ vũ M. từ những điều bạn làm tốt như vẽ tranh chứ không ép bạn lên bảng thuyết trình giống các bạn. Giáo trình lớp tự tin cũng không phải chỉ có nói, mà lồng ghép những bài học nhỏ thông qua trò chơi như quản lý cảm xúc, không bỏ cuộc, dám nghĩ dám làm… Từ đó hình thành những suy nghĩ mới, thái độ tích cực và làm động lực để các bạn tự bước ra khỏi vùng an toàn.
Mình không muốn ép một quả chín thật nhanh bằng thuốc, mình muốn từ từ chăm sóc, hiểu quả cần gì để một ngày quả thực sự chín thơm và ngọt nhất. Và lần đầu M. tự xung phong lên nói, là bởi vì bức vẽ của bạn quá đẹp và bạn muốn khoe về bức vẽ ấy tới mọi người, làm cô giáo như mình thật sự xúc động.
Thế rồi dần dần, M. từ trạng thái cực kỳ rụt rè, sau hơn một tháng, đã luôn xung phong đầu tiên lên bảng để thuyết trình. Chính sự tiến bộ của bạn đã trở thành nguồn động lực cho các bạn cùng lớp phấn đấu trong mỗi buổi bởi “Em M. làm được, mình cũng phải làm được” - Thảo Trâm kể câu chuyện đáng nhớ trong quá trình Senda vận hành tại TP.Tam Kỳ.
Senda Academy bắt đầu hành trình để những đứa trẻ thiết lập tư duy phản biện và khả năng sáng tạo - cũng là những giá trị quan trọng nhất của giáo dục khai phóng.
Và M. là một trong số rất nhiều trường hợp mà những đứa trẻ đang độ tuổi phát triển gặp phải. Thiếu tin tưởng vào bản thân mình, không đủ tự tin để bày tỏ năng lực của mình thông qua ngôn ngữ.
Và hơn hết, những bạn nhỏ không tin rằng điều chúng làm sẽ mang đến những cái nhìn tích cực từ người xung quanh. Bằng cách khơi mở và từng bước xây dựng thói quen, chỉ trong quãng thời gian ngắn, lan tỏa của Senda thông qua các học viên ngày càng rộng rãi. Những đứa trẻ từ 6 - 18 tuổi thích thú với từng buổi học.
“Tự tin là từ mà chúng ta thường rất hay dùng để cổ vũ một đứa trẻ bước ra ngoài xã hội. Vậy thì tự tin là gì? Có gì khác nhau giữa tự tin và tự cao? Ở Senda, để nuôi dưỡng sự tự tin lớn lên trong một đứa trẻ, việc hiểu đúng từ này là rất quan trọng.
Vì nếu không hiểu đúng, có thể tự tin sẽ trở thành tự cao mà mình chẳng hề hay biết. Tự tin mà Senda muốn hướng đến là giúp bạn nhỏ tin vào chính mình và tin rằng bản thân và mọi người xung quanh đều xứng đáng với những điều tốt đẹp. Ấy chính là vừa rất can đảm nhưng cũng rất khiêm nhường” - Thảo Trâm chia sẻ.
Trau dồi nội lực
Và triết lý giáo dục khai phóng được hiện thực hóa thông qua rèn luyện ý chí, tư duy tích cực và kích thích người học biểu hiện nhiều góc nhìn hơn bằng chính sự phản biện đối với từng tình huống cụ thể. Điều này có nghĩa rằng, một sự tự tin có được cần phải trau dồi nội lực đủ lớn để bản thân mỗi người tin rằng họ có khả năng làm được điều mình muốn.
“Cùng với trí thông minh cảm xúc (EQ) và biết cảm thông, thấu hiểu, sẻ chia, khả năng giao tiếp và làm việc với người khác, khả năng phản biện, phân biệt điều gì đúng, điều gì sai trong một vấn đề được đưa ra thì đích đến của một bạn nhỏ tự tin tại Senda là bạn được cất lên tiếng nói tự do bên trong lòng mình. Và tiếng nói đó phải có hồn, có thông điệp và có tính thuyết phục cả về lý lẫn về tình” - Thảo Trâm chia sẻ.
Senda có nghĩa là sen đá. Thảo Trâm nói, đặc tính của sen đá là nếu được để ngoài nắng càng lâu sẽ càng lên màu rực rỡ. Ngược lại, nếu để trong phòng kín tối tăm lâu ngày, nó sẽ bị mất màu và chết dần. Một sự thực học được mài giũa hằng ngày chính là điều mà những người mang tâm huyết với giáo dục mong muốn.
Chúng tôi lại hình dung về một Châm Garden - dự án khởi nghiệp từ thời còn học THPT của Thảo Trâm từng mang về cho cô gái này rất nhiều danh hiệu. Trâm nói, điều tự hào nhất của dự án khởi nghiệp lúc 15 tuổi này chính là khu vườn xanh được mọi người xem như một “cửa tiệm hạnh phúc”. Lúc ấy và ngay cả bây giờ, Trâm muốn mình là người trao gửi khoảnh khắc hạnh phúc, dù ở vai trò công việc nào.
Đồng hành với Senda còn có một chàng trai xứ Quảng với mong ước mang lại những thay đổi từng ngày ở lớp thế hệ trẻ của quê nhà. Đặng Xuân Hải (SN 1996), vẫn thường đi đi về về giữa TP.Hồ Chí Minh và Tam Kỳ để từng ngày gầy dựng và định vị nên Senda - một trung tâm khai mở tâm trí và năng lực tư duy. Anh cũng là người vừa hoàn thành chương trình IPL - học bổng “lãnh đạo khai phóng”.
Được biết, IPL không chỉ là tên của một mô hình giáo dục, mà còn là tên của một “nền văn hóa”. Đó là nền văn hóa “Thực học, khai phóng, chuyên sâu; tự do, trách nhiệm, ưu tú”.
Hải gần như nhận lãnh những tốt đẹp từ mô hình giáo dục này, cộng với tố chất của một người hoạt động xã hội, tâm huyết của chàng trai nhiệt thành đã cộng hưởng để cùng Thảo Trâm thành lập Senda Academy với triết lý giáo dục để tạo nên con người có tầm vóc.
Họ đã bắt đầu hành trình để những đứa trẻ thiết lập tư duy phản biện và khả năng sáng tạo - cũng là những giá trị quan trọng nhất của giáo dục khai phóng. Học cách để học, để liên tục tái tạo và học hỏi những kỹ năng mới. Người học nhưng cũng đồng thời là người khai mở những giá trị mới. Và người dạy cũng đồng thời học lại ở con trẻ những cách tư duy mới lạ.
Làm sao để cho người biết tư duy, tư duy một cách logic, có lý tính nhưng cũng phải là người biết chịu trách nhiệm với hành vi của mình, biết chia sẻ với cộng đồng với một tâm thức bình an. Thấu hiểu sự phức tạp trong tư duy con người chưa bao giờ là điều dễ dàng.
Và bước đầu tiên để đi cùng nhau, phải bắt đầu bằng lòng chân thành và tử tế vì những tâm hồn tự do. Với những hạt mầm đầu tiên đã gieo xuống, hai bạn trẻ Thảo Trâm và Xuân Hải tin rằng mô hình giáo dục mà Senda Academy đang vận hành sẽ từng bước chinh phục được những bậc cha mẹ đang trong hành trình nuôi dạy con trưởng thành.
Yêu thương trẻ con là bản năng của người lớn nhưng chăm và dạy trẻ phải có phương cách làm chủ giữa cảm xúc và lý tính.