Câu chuyện sản phẩm du lịch

Festival di sản Quảng Nam lần thứ V.2013 đánh dấu sự ra đời của hàng loạt sản phẩm du lịch mới từ đồng bằng đến miền núi. Qua gần 4 năm đưa vào hoạt động, ngoại trừ một vài tuyến điểm có khách thì một số nơi khác hiệu quả vẫn chưa cao.

Không gian nhà Việt - Vinahouse.Ảnh: V.L

Bức tranh tương phản

Trong số 13 tuyến điểm khai trương đón khách nhân dịp Festival Di sản Quảng Nam lần thứ V.2013 gồm: Không gian nhà Việt (Vinahouse); làng du lịch nhà vườn Triêm Tây; Bảo tàng Điện Bàn; bãi tắm du lịch Hạ Thanh (TP.Tam Kỳ); khu du lịch sinh thái tắm khoáng Phú Ninh; làng du lịch cộng đồng Bhơ Hôồng, Đhrôồng (Đông Giang), làng dệt thổ cẩm Zara, tái hiện 1,3km đường mòn Hồ Chí Minh (Nam Giang); Làng du lịch cộng đồng Trà Nhiêu (Duy Xuyên); du lịch cộng đồng Cẩm Thanh (Hội An); mô hình lưu trú nhà dân (homestay) thôn Mỹ Sơn (Duy Xuyên); sản phẩm lưu trú trên tàu. Ngoài các điểm như Không gian nhà Việt - Vinahouse; làng du lịch nhà vườn Triêm Tây; làng du lịch cộng đồng Bhơ Hôồng hay du lịch cộng đồng Cẩm Thanh còn hoạt động đón khách, hầu hết tour, điểm khác hiệu quả chưa cao.

Tại những điểm như “Tái hiện 1,3km đường mòn Hồ Chí Minh”; tham quan hang yến Cù Lao Chàm hay mô hình lưu trú nhà dân (homestay) thôn Mỹ Sơn qua 4 năm khai trương, khách tham quan chỉ đếm trên đầu ngón tay. Thậm chí, mô hình lưu trú nhà dân thôn Mỹ Sơn và du lịch cộng đồng Trà Nhiêu trở thành câu chuyện buồn hậu dự án. Làng du lịch cộng đồng Mỹ Sơn, sau những khai trương rầm rộ, nhất là khi dự án kết thúc (cuối năm 2015), các bên liên quan gồm ILO và Sở VH-TT&DL dường như chưa một lần quay lại. Còn công ty du lịch Trà Kiệu, đơn vị cam kết đưa khách tới làng cũng đã rút lui khiến các thành viên trong Ban điều hành Tổ du lịch cộng đồng Mỹ Sơn phải tự xoay xở. Làng du lịch cộng đồng Trà Nhiêu dù khách đông nhưng người dân hầu như không được hưởng lợi gì do chưa có cơ chế quản lý hiệu quả nhằm tạo nguồn thu. Riêng 2 tuyến điểm gồm tham quan hang yến Cù Lao Chàm và tái hiện 1,3km đường mòn Hồ Chí Minh do những yếu tố khách quan, thiếu sự đầu tư khiến 2 sản phẩm này “sống lay lắt” sau ngày khai trương.

Một vài điểm còn lại như tắm khoáng hồ Phú Ninh; Bảo tàng Điện Bàn; làng Đhrôồng; bãi tắm Hạ Thanh… tuy có hoạt động nhưng cũng chỉ dừng lại ở mức độ cầm chừng, chủ yếu phục vụ dân địa phương vào những ngày lễ hay cuối tuần.  Do hạn chế về hạ tầng, sản phẩm chưa đặc trưng, đặc biệt công tác quảng bá, kết nối với doanh nghiệp lữ hành chưa tốt nên khách du lịch rất ít.

Xác lập điểm đến mới

Tuy chưa như kỳ vọng ban đầu, nhưng vẫn có một số điểm dần xác lập được “thương hiệu” của mình như làng Zara hay Vinahouse, làng Bhơ Hôồng. Trong đó, làng du lịch Bhơ Hôồng và Zara đã trở thành một trong những mô hình du lịch cộng đồng điển hình về hiệu quả sinh kế cũng như lợi ích mang lại cho người dân tại chỗ. Đặc biệt, Không gian nhà Việt (Vinahouse) đã được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch địa phương (năm 2015), qua đó đã tạo điều kiện thuận lợi để Vinahouse phát triển đón khách tham quan trải nghiệm. Hiện tại, mỗi tháng nơi đây đón khoảng 1.000 lượt khách, doanh thu hơn 1,5 tỷ đồng, giải quyết công ăn việc làm cho gần 100 lao động địa phương. Dù vậy, theo ông Nguyễn Thế Tín Lực - Trưởng điều hành kiêm bộ phận kinh doanh Marketing Vinahouse, khó khăn vẫn còn rất nhiều do những hạn chế về hạ tầng đường sá để đưa khách từ Hội An lên, nhất là sự quan tâm hỗ trợ của địa phương và ngành du lịch vẫn còn ít ỏi. “Hiện nay hoạt động cũng chỉ mới tạm dừng ở mức thu đủ bù chi chứ chưa thể chi phí khấu hao bảo trì nên để có lợi nhuận phải cần một thời gian nữa” - ông Lực cho biết.

Đây cũng là thực trạng chung của những tuyến, điểm du lịch khai trương trong festival lần 5. Tuy nhiên, ông Trần Quý Tấn - Trưởng phòng Quản lý lữ hành (Sở VH-TT&DL) cho rằng, khó có thể đòi hỏi một điểm du lịch mới đông khách ngay chỉ sau vài năm khai trương hoạt động. “Thành công của việc đưa các tuyến, điểm này vào đón khách là dần xác định được vị trí thương hiệu trên bản đồ du lịch Quảng Nam, từ đó tạo cơ sở phát triển tốt hơn trong thời gian tới” - ông Tấn nói. Qua thực tế cho thấy, việc khai trương mỗi sản phẩm du lịch cũng mới chỉ là tiền đề cho một quá trình phát triển. Đặc biệt, nơi nào có sự vào cuộc, ủng hộ và cộng đồng trách nhiệm của doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và cơ quan nhà nước thì hiệu quả sẽ rõ nét, mà Vinahouse, làng Bhơ Hôồng hay làng Zara là một điển hình. Từ những thành công và hạn chế khi trình làng sản phẩm du lịch vừa qua là bài học quý để các ban ngành, tổ chức, đơn vị rút kinh nghiệm trong việc tiếp tục đưa ra 7 sản phẩm mới dịp festival lần này.

VĨNH LỘC