Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Còn hơn một năm nữa người dân khu vực miền núi kết thúc giai đoạn hưởng lợi rừng theo Nghị định 75 của Chính phủ về cơ chế, chính sách bảo vệ và phát triển rừng, gắn với chính sách giảm nghèo nhanh, bền vững và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2020. Tuy nhiên, thời điểm này nhiều nơi người dân vẫn chưa hưởng lợi vì đất rừng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ).
Thiệt thòi vì không có bìa đỏ
Theo Nghị định 75, Nhà nước sẽ hỗ trợ khoán bảo vệ rừng là 400 nghìn đồng/ha/năm với diện tích tối đa 30ha một hộ gia đình. Hỗ trợ khoanh nuôi tái sinh có trồng rừng bổ sung tối đa không quá 1,6 triệu đồng/ha/năm trong 3 năm đầu và 600 nghìn đồng/ha/năm cho 3 năm tiếp theo. Ngoài ra, trợ cấp gạo trồng rừng thay thế nương rẫy với định mức 15kg gạo/khẩu/tháng và tối đa không quá 7 năm.
Nhưng, điều kiện để người dân nhận được những mức hỗ trợ nói trên là bắt buộc phải có bìa đỏ đất rừng. Trong khi đó, phần lớn các huyện miền núi chưa được cấp bìa đỏ, hoặc đã có bìa đỏ nhưng chưa bàn giao cho dân do sai lệch giữa hồ sơ và thực tế, do trước đây đơn vị tư vấn đã có nhiều sai sót trong đo đạc bản đồ đất lâm nghiệp theo tỷ lệ 1/10.000.
Ông Hồ Văn Việt (xã Trà Leng, huyện Nam Trà My) cho biết, gia đình canh tác nhiều héc ta rừng, kể cả trồng cây quế bản địa nhưng đến nay vẫn chưa được cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp nên khó tiếp cận các nguồn vốn vay ngân hàng. Ngoài ra, việc bán gỗ keo thủ tục hồ sơ rườm rà gây phiền phức vì không có bìa đỏ. Theo số liệu, toàn huyện Nam Trà My có 1.695 hồ sơ, nhưng số bìa đỏ đã cấp cho người dân mới chỉ 731.
Theo giải thích của UBND huyện Nam Trà My, việc chậm đo đạc, chỉnh lý và đăng ký, cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp là do thiếu kinh phí. Tương tự, UBND xã Phước Xuân (Phước Sơn) xác nhận, trên địa bàn xã chỉ có 107 hộ được cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp từ năm 2011 về trước và 8 năm nay hầu như không có trường hợp nào của xã được cấp giấy trên đất rừng mình quản lý, sử dụng.
Tại huyện vùng cao Đông Giang, năm 2017 đến nay chỉ có các xã A Rooih, Ma Cooih và thị trấn P´rao được cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp; các xã còn lại hầu như “treo bìa đỏ”. Theo UBND huyện Đông Giang, riêng xã A Rooih và thị trấn P´rao, địa phương cấp được 2.321 bìa đỏ đất lâm nghiệp tỷ lệ 1/10.000 và đang họp xét gần 1.000 hồ sơ tại xã Ma Cooih với diện tích đo đạc chỉnh lý hơn 1.212ha. Chủ tịch UBND huyện Đông Giang - Đinh Văn Hươm cho rằng, sở dĩ các xã còn lại chưa tiến hành đo đạc, chỉnh lý và đăng ký, cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp vì thiếu kinh phí ít nhất 17 tỷ đồng.
Không những nhiều người dân chưa được hỗ trợ tiền từ chính sách rừng theo Nghị định 75, mà nhiều chủ rừng lớn cũng nằm trong hoàn cảnh tương tự. Như Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voi, trong số diện tích 8.172ha tiếp nhận từ UBND cấp xã bàn giao theo Nghị định 75, hiện nay chỉ có hơn 4.942ha có hồ sơ pháp lý, diện tích còn lại chưa đảm bảo hồ sơ để hưởng lợi chính sách.
Cần đẩy nhanh tiến độ dự án
Theo tìm hiểu, một số địa phương còn nhiều bìa đỏ đã ký từ những năm 2008 - 2011, nhưng chưa cấp cho người dân. Thời gian đó đến nay có nhiều biến động nhưng không được địa phương chỉnh lý nên khi rà soát lại có sự sai sót về tên chủ sử dụng, vị trí và ranh giới sử dụng đất.
Quảng Nam có hơn 700.000ha diện tích đất lâm nghiệp (chiếm 69,9% diện tích tự nhiên của tỉnh), trong đó diện tích có rừng trong quy hoạch 3 loại rừng là 559.658ha. Tỉnh đang triển khai bảo vệ rừng theo nhiều chính sách với tổng diện tích 366.475ha, chiếm 81,4% diện tích rừng tự nhiên hiện có. Trong đó, diện tích rừng thực hiện theo Nghị định 75/2015/NĐ-CP là 64.410ha.
Theo các huyện Nam Giang, Nam Trà My, Đông Giang, Phước Sơn, ngoài khó khăn thiếu kinh phí thực hiện đo đạc, tính pháp lý khi đăng ký, kê khai lập hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp còn gặp trở ngại lớn là ranh giới giữa thực tế quản lý và trong hồ sơ không thống nhất, đặc biệt là quy hoạch 3 loại rừng. Theo Sở Tài nguyên - môi trường, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo giao chính quyền các huyện tổng hợp lại nhu cầu cần cấp bìa đỏ đất lâm nghiệp cho người dân và lên kế hoạch thực hiện hàng năm gửi về đơn vị.
Để giải quyết các vướng mắc, bất cập đất lâm nghiệp, UBND tỉnh quyết định trích lại 10% từ nguồn thu tiền sử dụng đất phát sinh trên địa bàn tỉnh để chuyển về cho các địa phương thực hiện việc đo đạc, chỉnh lý. Trong đó, ưu tiên ở các khu vực đo đạc cấp bìa đỏ đất rừng sản xuất của người dân nhưng giáp với các khu rừng phòng hộ, rừng đặc dụng của Nhà nước để phân định rạch ròi đất được cấp bìa đỏ của người dân với đất được cấp bìa đỏ của Nhà nước; khu vực có liên kết trồng cây cao su giữa doanh nghiệp với người dân góp đất để trồng cây cao su.
Theo quy hoạch 3 loại rừng (Quyết định 120/QĐ-UBND ngày 11.1.2017 của UBND tỉnh), toàn tỉnh có hơn 14.646ha chuyển từ đất rừng phòng hộ sang đất rừng sản xuất và 10.566ha đất rừng sản xuất chuyển sang đất rừng phòng hộ, phải lập thủ tục chuyển đổi theo quy định để có cơ sở giao đất cho dân. Theo tính toán, để thực hiện việc chuyển đổi này cần khoảng 14,5 tỷ đồng phục vụ việc đo đạc, cấp giấy và tỉnh đã phân bổ nguồn vốn này về cho các địa phương.