Chấn chỉnh hoạt động công chứng

Bất chấp pháp luật

Ngày 16.7.2021, Văn phòng UBND tỉnh có Thông báo số 277 về kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh – Trưởng ban Chỉ đạo thi hành án dân sự tỉnh đối với một số vụ án còn khó khăn, vướng mắc theo báo cáo của Cục Thi hành án dân sự tỉnh.

Liên quan đến vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Võ Văn Thiện (TP.Đà Nẵng) và bị đơn Công ty TNHH Chí Thành, theo thông báo kết luận, đây là nghĩa vụ liên đới giữa Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam (thuộc Sở Tư pháp) với Công ty TNHH Chí Thành. Do đó, Cục Thi hành án dân sự tỉnh thực hiện kê biên tài sản của công ty để thi hành án phần nghĩa vụ liên đới theo nội dung Bản án số 79/2019/DS-PT ngày 28.11.2019 của TAND tỉnh.

Sau khi thi hành án xong phần nghĩa vụ liên đới, Công ty TNHH Chí Thành có quyền yêu cầu Phòng Công chứng số 1 hoàn trả theo đúng nguyên tắc của nghĩa vụ liên đới được quy định tại Bộ Luật dân sự và Luật Thi hành án dân sự.

Chủ tịch UBND tỉnh giao Cục Thi hành án dân sự tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và môi trường, Sở Xây dựng và cơ quan, đơn vị liên quan rà soát lại tất cả tài sản, điều kiện để thi hành án của Công ty TNHH Chí Thành (bao gồm tài sản trong và ngoài địa bàn tỉnh).

Trong khi đó, vụ án “Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu và yêu cầu hủy quyết định cá biệt” giữa nguyên đơn là ông Huỳnh Phước Hai và bị đơn Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam đang được TAND tỉnh thụ lý giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm. 

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh khởi tố bị can về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đối với Phan Đình Tín. Do tin tưởng Tín, ông Bùi Văn Ần – Trưởng Văn phòng công chứng Bùi Ần (khối phố Viêm Trung, phường Điện Ngọc, Điện Bàn) “giúp sức” cho đối tượng này thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền 13,7 tỷ đồng. Ông Bùi Văn Ần bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh khởi tố về “Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 360, Bộ Luật hình sự năm 2015.

Từ kết quả theo dõi của Ban Nội chính Tỉnh ủy cho thấy, nhiều vụ việc, vụ án liên quan đến công chứng, có thủ tục hồ sơ không đảm bảo các điều kiện, không có mặt bên chuyển nhượng, bên ủy quyền, bên được ủy quyền, không thực hiện ký kết hợp đồng trước mặt công chứng viên đối với hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và đối với hợp đồng có ủy quyền…, song một số công chứng viên vẫn thực hiện việc công chứng, giả mạo chữ ký, làm giả các hợp đồng chuyển nhượng đất đai, tài sản và giấy ủy quyền; dùng giấy chứng nhận của người đi công chứng để thế chấp cho người khác.

Theo Ban Nội chính Tỉnh ủy, có nhiều hành vi sai phạm trong hoạt động công chứng, nếu không chấn chỉnh kịp thời, xử lý có hiệu quả sẽ dẫn đến phức tạp, gây hậu quả cho xã hội.

Tăng cường thanh tra, xử lý sai phạm

Ông Đặng Văn Đào – Giám đốc Sở Tư pháp cho biết, hiện toàn tỉnh có 21 tổ chức hành nghề công chứng, tập trung chủ yếu ở 9 huyện đồng bằng (gồm 1 phòng công chứng và 20 văn phòng công chứng), với 40 công chứng viên. Trong 4 tháng đầu năm 2021, qua thanh tra đã xử phạt 4 hành vi vi phạm của văn phòng công chứng.

Theo ông Mai Văn Tám – Phó Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy, công chứng là hoạt động có tính chất kinh doanh, dễ chạy theo lợi nhuận, dễ xảy ra tiêu cực, sai phạm, vi phạm pháp luật. Trong khi đó, công tác quản lý nhà nước hiện nay chủ yếu do Sở Tư pháp thực hiện, nhưng lực lượng mỏng, hoạt động công chứng thì đa dạng, phức tạp nên chưa đáp ứng yêu cầu.

Ông Mai Văn Tám kiến nghị Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo ngành chức năng liên quan của tỉnh tăng cường hơn nữa công tác theo dõi, thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động công chứng, việc chấp hành pháp luật của các tổ chức hành nghề công chứng, công chứng viên, người đứng tên thành lập văn phòng công chứng; kịp thời phát hiện xử lý nghiêm các sai phạm trong hoạt động công chứng nhằm răn đe, chấn chỉnh, đảm bảo hoạt động công chứng thực hiện đúng quy định pháp luật. Đồng thời tăng cường trách nhiệm pháp lý, đạo đức nghề nghiệp của công chứng viên; không để tái diễn sai phạm trên lĩnh vực công chứng như thời gian vừa qua.

Trong báo cáo công tác của ngành 6 tháng đầu năm, ông Nguyễn Văn Quang – Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh cho biết, việc công chứng hợp đồng chuyển nhượng của một số tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh và của công chứng viên không được thực hiện đúng nguyên tắc hành nghề công chứng; công chứng một cách tùy tiện, không khách quan, đã vi phạm Điều 2, Điều 4 Luật Công chứng năm 2014.

Điều này dẫn đến kéo dài thời hạn giải quyết án, án có hiệu lực pháp luật không có khả năng thi hành và dẫn đến phạm tội. Theo đó, để chấn chỉnh hoạt động công chứng, ông Nguyễn Văn Quang kiến nghị HĐND tỉnh tăng cường giám sát hoạt động công chứng tại các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh.