(QNO) - Tạo 18 nghìn việc làm, đóng góp hơn 7% vào GRDP tỉnh mỗi năm..., du lịch được xem là ngành kinh tế quan trọng của Quảng Nam trong vài năm trở lại đây, tuy nhiên phát triển du lịch Quảng Nam 5 năm qua vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần được điều chỉnh, khắc phục.
Dấu ấn hạ tầng
Ngày 27.3.2016, cầu Cửa Đại khánh thành thông xe, chính thức kết nối TP.Hội An với khu vực phía nam của tỉnh. Việc cầu Cửa Đại và tuyến đường ven biển hoàn thành không chỉ phục vụ giao thông, phòng tránh bão lụt, phục vụ an ninh - quốc phòng mà còn đóng vai trò kết nối du lịch Hội An với các địa phương, cụ thể là vùng đông các huyện Duy Xuyên, Thăng Bình tới Tam Kỳ, Núi Thành.
Đến nay, khu vực phía đông đã có 12 dự án đầu tư đô thị, thương mại, dịch vụ, du lịch, vui chơi giải trí được cấp phép, phần lớn thuộc Thăng Bình và Duy Xuyên. Nổi bật có thể kể đến dự án Khu du lịch Vinpearl Nam Hội An và Hoiana… Trong đó, dự án Khu phức hợp du lịch nghỉ dưỡng Vinpearl Nam Hội An đã đi vào hoạt động, bước đầu tạo sức hấp dẫn với khách. Riêng dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An (diện tích 985ha, tổng vốn đăng ký 4 tỷ USD) hiện trong quá trình hoàn thành giai đoạn 1, dự kiến đưa vào hoạt động trong thời gian tới.
Có thể khẳng định, hạ tầng giao thông đóng vai trò rất quan trọng trong phát triển du lịch. Ngoài cầu Cửa Đại và tuyến đường ven biển, giai đoạn 2016 - 2019 hàng loạt công trình giao thông đã được nâng cấp, mở rộng trên địa địa bàn tỉnh như: quốc lộ 1, 14G, 14B, 14D, 14E, 40B, cầu Giao Thủy, đường Võ Chí Công, đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đường Mỹ Sơn - Trung Phước - Tây Viên… Qua đó tạo sự chuyển biến tích cực cho hoạt động du lịch Quảng Nam những năm nay. Điều này cũng phù hợp với Nghị quyết 08-NQ/TU ngày 27.12.2016 của Tỉnh ủy đề ra là phấn đấu đến năm 2020 nâng cấp, hoàn chỉnh một số tuyến đường kết nối theo hướng đông - tây và nam - bắc, tạo liên kết đồng bộ các tuyến, điểm du lịch trong tỉnh.
Ông Phan Xuân Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Nam chia sẻ, mặc dù các công trình giao thông phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhưng không phủ nhận ngành du lịch được hưởng lợi rất nhiều, nhất là trong việc kết nối các điểm đến. “Hiệu quả mà hệ thống hạ tầng giao thông mang lại thì không bàn cãi, chỉ mong một số tuyến đường vào Hội An như ĐT608 nhanh chóng hoàn thành, đáp ứng nhu cầu đưa đón khách của doanh nghiệp du lịch” - ông Thanh nói.
Khắc phục tồn tại
Có thể thấy, du lịch ngày càng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thống kê giai đoạn 2015 - 2019, tốc độ tăng bình quân về lượt khách đạt 19,27%/năm, thu nhập xã hội từ du lịch tăng bình quân đạt 24,53%/năm. Riêng năm 2019 Quảng Nam đón 7,79 triệu lượt khách, doanh thu từ tham quan, lưu trú du lịch đạt 6.200 tỷ đồng, thu nhập xã hội đạt 14.570 tỷ đồng, đóng góp của du lịch vào GRDP tỉnh ước đạt 7,1%, bước đầu “tiệm cận” dần với tiêu chí của ngành kinh tế mũi nhọn.
Một số nơi du lịch phát triển đã tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người dân, góp phần tạo diện mạo mới cho nông thôn, đô thị. Tính đến năm 2019, ngành du lịch đã giải quyết việc làm cho khoảng 18 nghìn lao động, bao gồm 14 nghìn lao động trực tiếp. Các khu du lịch trọng điểm được chú trọng đầu tư, một số khu nghỉ dưỡng, cơ sở lưu trú quy mô lớn và đẳng cấp được xây dựng. Thông qua du lịch các ngành nghề truyền thống như may mặc, lồng đèn, tranh tre, dừa nước, dệt thổ cẩm… cũng được phục hồi phát triển.
Tuy nhiên, phát triển du lịch thời gian qua vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế như: quy hoạch và quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập, chủ trương ưu tiên phát triển Cù Lao Chàm thành đảo du lịch tổng hợp cao cấp chưa được triển khai cụ thể. Một số dự án đầu tư du lịch tiến độ triển khai chậm hoặc không triển khai, nhất là các dự án du lịch ven biển. Việc đầu tư hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, nhiều hạ tầng thiết yếu tại các khu, điểm còn thiếu như: cầu cảng, bãi đỗ xe, nhà vệ sinh, nhà đón tiếp khách… Một số điểm du lịch được xác định có tiềm năng ở phía nam và phía tây của tỉnh vẫn chưa được đầu tư đúng mức, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh vốn có...
Sức cạnh tranh của ngành kinh tế du lịch bộc lộ nhiều điểm yếu. Phần lớn doanh nghiệp du lịch Quảng Nam quy mô nhỏ; thiếu sản phẩm du lịch mới; ít điểm tham quan mang tính nổi trội; môi trường du lịch còn nhiều bất cập. Hoạt động lữ hành chưa chủ động được nguồn khách. Chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng còn chậm. Đặc biệt, nguồn nhân lực du lịch hạn chế về số lượng và chất lượng, thiếu về chuyên môn, trình độ quản lý, tay nghề nên chưa đáp ứng được yêu cầu, nhất là lao động quản lý trong các doanh nghiệp lớn. Lao động trong các bộ máy quản lý nhà nước cấp huyện còn khá mỏng, phần lớn kiêm nhiệm...
Theo ông Lê Ngọc Tường - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL, những hạn chế trên có nhiều nguyên nhân và đang dần từng bước được khắc phục để hướng tới sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, đó là vấn đề khó khăn vì còn phụ thuộc vào các yếu tố khác. “Phát triển bền vững có nhiều ý nghĩa khác nhau nhưng phải dựa trên 3 trụ cột: kinh tế, văn hóa - xã hội, môi trường. Tất cả cũng phải bền vững. Đôi khi để đánh đổi sự phát triển bền vững phải chấp nhận tăng trưởng thấp lại. Sắp tới chúng tôi sẽ tham mưu tỉnh ban hành chiến lược phát triển du lịch trong tình hình mới” - ông Tường cho biết.
Ngoài ra, cũng theo ông Tường, việc chưa dự lường trước các yếu tố bất lợi về thời tiết, thiên tai, dịch bệnh, tình hình suy thoái kinh tế thế giới, bất ổn chính trị trong khu vực và vấn đề Biển Đông cũng khiến phát triển du lịch Quảng Nam cần có sự nhìn nhận và điều chỉnh trong thời gian tới.