Mùa đông và mùa hè là những thời điểm thời tiết nhiều cực đoan. Vào mùa đông, chúng ta dễ bị lạnh hoặc cảm thấy uể oải, thiếu năng lượng, thiếu tỉnh táo vào buổi sáng, hay gặp các vấn đề về hô hấp do hệ miễn dịch kém. Cần thay đổi một chút chế độ ăn uống, nghỉ ngơi để nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Mùa đông và nhu cầu dinh dưỡng
Thức ăn phù hợp thời tiết có vai trò quan trọng với sức khỏe con người. Khi nhiệt độ môi trường giảm xuống, cơ thể sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để giữ ấm, dễ làm cơ thể thiếu hụt năng lượng, cảm thấy uể oải.
Do vậy, cần ưu tiên các thực phẩm giàu năng lượng, sinh nhiệt. Một bữa ăn ấm nóng, đủ thịt cá, đặc biệt giàu mỡ heo, mỡ cá sẽ giúp chúng ta có đủ đạm và cơ thể cảm thấy no lâu, ấm áp.
Những nguồn tinh bột toàn phần như các loại củ và gạo lứt sẽ cung cấp nhiều năng lượng hơn cho mùa đông. Thiên nhiên thiết kế cho vận vật, muôn loài, nếu trái cây hay nở rộ mùa hè để cung cấp sự mát mẻ thì các loại củ như khoai mỡ, khoai lang, khoai tây là phần rễ được cây tích tụ năng lượng cho cây quả mùa lạnh, phù hợp làm thực phẩm mùa đông.
Hãy nghĩ tới một tô canh khoai ấm nóng, một tô súp bí đỏ, thêm một số gia vị sinh nhiệt như tiêu, gừng, hành, ớt, bạn sẽ đỡ thấy lạnh ngay cả những ngày khắc nghiệt nhất.
Hệ miễn dịch cho mùa đông
Cơ thể chúng ta vừa phải giữ ấm, vừa phải chống chọi các tác nhân từ môi trường nên hệ miễn dịch luôn phải hoạt động hết công suất. Hệ miễn dịch luôn cần một cơ thể ấm, đủ năng lượng thông qua chế độ ăn giàu dưỡng chất.
Ngoài việc chú ý các thực phẩm giàu năng lượng như đã nói ở trên, thì cần chú ý bổ sung một số thực phẩm giàu các vi chất như vitamin C, vitamin D và kẽm.
Vitamin C và kẽm có vai trò mật thiết trong việc hình thành, tái tạo, sữa chữa hệ miễn dịch mỗi ngày. Có thể bổ sung vitamin C từ các loại trái cây, các cây rau.
Tuy vậy, cần giảm lượng vào buổi tối và tránh các loại trái cây mọng nước, vốn chỉ sinh trưởng đúng vào mùa hè. Loại trái cây này nếu được thu hoạch vào mùa đông thường sẽ không đúng vụ, nhiều hóa chất, lại dễ gây lạnh bụng, mất nhiệt, không hề phù hợp.
Trong khi đó, kẽm có nhiều trong thịt bò, hàu, hải sản và các loại rau họ cải. Gợi ý bạn một nồi lẩu riêu cua bắp bò nhúng cải, sẽ là ý tưởng tuyệt vời.
Ngoài ra, vitamin D điều hòa hệ miễn dịch, giúp cơ thể huy động lúc cần thiết và tránh các hiện tượng thái quá trong các bệnh miễn dịch như hen suyễn, viêm khớp dạng thấp.
Tuy nhiên việc đảm bảo cơ thể đủ vitamin D có thể khó hơn một chút vào mùa đông, mưa lạnh kéo dài, rất ít ánh nắng. Da cần tia UV từ mặt trời để có thể tổng hợp vitamin D cho cơ thể.
Lúc này bạn cần bổ sung một số thực phẩm giàu vitamin D để hạn chế thiếu hụt vào mùa đông. Gợi ý bổ sung thêm trứng gà ta mỗi ngày, thêm các loại cá biển vào khẩu phần hằng tuần, giúp cải thiện đáng kể các trạng thái uể oải, chán chường vào mùa đông. Những thực phẩm này có giúp cơ thể tổng hợp hormone serotonin, tạo cảm giác phấn chấn và lạc quan.
Một giấc ngủ ngon
Chúng ta thường ngủ ngon vào mùa đông do cảm giác tuyệt vời khi nằm trong chăn ấm. Tuy vậy, do thời gian ngủ trong phòng kín lâu, chăn gối hay bị lạnh, ẩm ướt. Đây là điều kiện để các tác nhân ẩm mốc, người già và các em nhỏ dễ gặp các bệnh hô hấp.
Bạn cần chú ý vệ sinh, thỉnh thoảng giặt giũ chăn mền, làm thông thoáng, sưởi ấm các góc phòng để loại bỏ những tác nhân gây bệnh. Có thể hỗ trợ thêm tinh dầu và đốt nụ trầm loại bỏ sự ẩm thấp. Chú ý tránh đốt nhang nụ trong góc kín hoặc lúc ngủ.
Khi mùa thay đổi, độ dài ngày bị rút ngắn đáng kể. Nhiệt độ ngoài trời giảm mạnh, ảnh hưởng đến nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Lúc này, cơ thể cũng cần chú ý nghỉ ngơi nhiều hơn để phù hợp với thiết kế của tự nhiên.
Chất lượng giấc ngủ sẽ được tăng cường bằng các hoạt động thể dục, thể thao ban ngày. Tập luyện vừa giúp chúng ta tăng cường trao đổi chất, vừa tạo sự cân bằng cho cơ thể, thúc đẩy cơ thể vào trạng thái nghỉ ngơi toàn diện vào ban đêm.
Bạn cũng nên hạn chế uống café vào chiều tối, đồng thời tránh sử dụng ánh sáng mạnh như lướt điện thoại, xem tivi trước giờ ngủ. Tắt bớt các bóng đèn mạnh ngay trước bữa ăn tối cũng là giải pháp để có giấc ngủ ngon.
Thay đổi chế độ ăn uống phù hợp, nghỉ ngơi hợp lý sẽ mang đến cho bạn một mùa đông khỏe mạnh.