"Chìa khóa" chống bạo lực gia đình

Định kiến giới vẫn còn tồn tại trong cuộc sống, tư tưởng “trọng nam khinh nữ” chưa được loại bỏ là nguyên nhân dẫn đến những vụ bạo lực gia đình (BLGĐ). Khi BLGĐ xảy ra, hầu hết người bị tổn thương là phụ nữ và trẻ em. Xây dựng các mô hình để cánh mày râu cùng tham gia là “chìa khóa” tháo gỡ những mâu thuẫn, loại bỏ dần BLGĐ.

Tiến tới xóa bỏ định kiến giới, bảo vệ phụ nữ và trẻ em thì tuyên truyền để xây dựng mô hình vẫn là khâu then chốt. Ảnh: D.L

Nạn nhân chủ yếu là nữ giới

Theo con số nghiên cứu của Vụ Gia đình (Bộ VH-TT&DL) về thực trạng BLGĐ đối với phụ nữ, có 58% phụ nữ kết hôn từng bị ít nhất một trong 3 loại bạo lực gồm thể xác, tình dục và tinh thần. Từ năm 2011 - 2015 có 157.859 vụ BLGĐ được phát hiện, trong đó có đến 74,24% số vụ mà nạn nhân là phụ nữ 16 - 29 tuổi; hàng năm có hơn 80% số vụ ly hôn nguyên nhân từ BLGĐ. Đối với Quảng Nam, từ năm 2014 - 2017 toàn tỉnh có 907 vụ BLGĐ được phát hiện, có cả bạo lực tinh thần, thể xác, tình dục, kinh tế, trong đó nam giới gây ra bạo lực chiếm đến 87%. Tòa án nhân dân cấp huyện, tỉnh mỗi năm xét xử hơn 300 vụ án hôn nhân, gia đình thì nguyên nhân liên quan đến BLGĐ chiếm hơn 70%.

Ông Tào Viết Hải - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL cho biết: “Thời gian qua, nhiều mô hình phòng chống BLGĐ đã phát huy tác dụng, nhưng BLGĐ vẫn còn xảy ra vì nhiều nguyên nhân. Có một số địa phương vẫn xem BLGĐ là chuyện riêng của gia đình, ít áp dụng những quy định của pháp luật liên quan đến phòng chống BLGĐ để ngăn ngừa từ sớm. Trong khi đó, nạn nhân bị bạo lực thì do xấu hổ mà không dám tố cáo hành vi bạo lực. Khi các vụ việc liên quan đến BLGĐ xảy ra, cách xử lý ở địa phương chủ yếu là hòa giải”. Nạn nhân của các vụ BLGĐ phần lớn là nữ giới, và người chịu ảnh hưởng trực tiếp chính là những đứa trẻ trong gia đình. Sự phát triển của trẻ em bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ vấn nạn BLGĐ. Từ đó cho thấy định kiến giới vẫn còn rất phổ biến. Việc tuyên truyền, tư vấn pháp luật tiến tới xóa bỏ định kiến giới hiệu quả thường qua các mô hình có những người chồng, người cha tham gia.

Phát huy hiệu quả của mô hình

Tại huyện Đại Lộc, việc phòng chống BLGĐ được lồng ghép trong xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng nông thôn mới. Ban đầu, huyện xây dựng thí điểm “Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững” và nhóm phòng chống BLGĐ tại thị trấn Ái Nghĩa và xã Đại Nghĩa. Sau đó, các xã khác của Đại Lộc nhân rộng xây dựng mô hình tại địa phương mình. Đến nay, toàn huyện đã có 46 mô hình đang hoạt động hiệu quả, với hơn 1.200 thành viên tham gia. Thành viên tham gia mô hình là các cặp vợ chồng, đặc biệt là vận động những cặp vợ chồng mà gia đình có dấu hiệu BLGĐ, có mâu thuẫn gia đình cùng tham gia. Qua hoạt động của các mô hình, trên địa bàn Đại Lộc đã xây dựng được 14 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng và 120 tổ hòa giải tại khu dân cư, trợ giúp cho các nạn nhân bị BLGĐ. Từ đó mà những năm qua, các câu lạc bộ ở Đại Lộc đã tham gia hòa giải tốt 245 vụ mâu thuẫn gia đình, trong đó có 200 vụ đã xảy ra BLGĐ.

Các cấp hội trong tỉnh cũng đã vào cuộc xây dựng nhiều mô hình riêng, góp phần xây dựng gia đình văn hóa, phòng chống BLGĐ. Như Hội LHPN với phong trào xây dựng “Gia đình no ấm, tiến bộ, bình đẳng, hạnh phúc”, “Gia đình 5 không 3 sạch”; Hội Nông dân với phong trào “Gia đình nông dân hạnh phúc”; Hội Cựu chiến binh xây dựng “Gia đình hội viên gương mẫu”; Hội Người cao tuổi có phong trào “Ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền”... Các câu lạc bộ, phong trào có sự tham gia tích cực của hội viên giúp cho việc đưa chính sách pháp luật liên quan đến hôn nhân, gia đình đến người dân thuận tiện hơn. Như hội phụ nữ các cấp đã xây dựng và duy trì hoạt động hiệu quả 5 mô hình phòng chống tảo hôn, 89 câu lạc bộ giáo dục và đời sống, gia đình hạnh phúc, phòng chống BLGĐ. Hội LHPN tỉnh khi đến tuyên truyền chính sách pháp luật ở cơ sở liên quan đến hôn nhân, gia đình, ngoài hội viên là phụ nữ tham gia thì các ông chồng cũng được vận động cùng tham gia. Bởi nếu chỉ phụ nữ nói phụ nữ nghe thì chẳng có tác dụng là bao, chỉ khi người đàn ông trong gia đình nghe và hiểu thì vấn đề định kiến giới mới được giải quyết.

LÊ DIỄM