Chính phủ Mỹ ngừng hoạt động

Vào lúc 11 giờ trưa 1.10 (theo giờ Việt Nam), Nhà Trắng đã ra lệnh cho một số cơ quan chính phủ liên bang ngừng hoạt động, sau khi Thượng viện nước này bác dự luật tài chính khẩn cấp vừa được Hạ viện thông qua trước đó.

“Các cơ quan phải thực hiện ngay kế hoạch đóng cửa theo lệnh do thiếu ngân sách”, Sylvia Mathews Burwell - Giám đốc Văn phòng quản lý và ngân sách Nhà Trắng nói hôm qua, sau khi Thượng viện bác dự luật ngân sách. Điều này đồng nghĩa với việc chính phủ Mỹ đã không có kinh phí để hoạt động, buộc phải đóng cửa một số cơ quan liên bang. Theo đó,  sẽ có khoảng từ 800 nghìn đến 1 triệu trong tổng số gần 3 triệu nhân viên làm việc cho chính phủ liên bang sẽ buộc phải nghỉ việc hay không được hưởng lương kể từ ngày 1.10 do các bộ ngành không có ngân sách để hoạt động và trả lương. Như vậy, đây là lần đầu tiên Chính phủ Mỹ bắt đầu ngừng hoạt động trong vòng 17 năm kể từ năm 1995-1996 sau khi  Quốc hội bị chia rẽ sâu sắc về kế hoạch ngân sách cho chính phủ.

Theo các chuyên gia phân tích kinh tế, khi Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần kể từ ngày 1.10, nền kinh tế số một thế giới sẽ bị thiệt hại ít nhất khoảng 300 triệu USD mỗi ngày do sản lượng kinh tế sụt giảm hay GDP sẽ giảm 0,15% cho mỗi tuần. Dù đây chỉ là một phần nhỏ của nền kinh tế 15.700 tỷ USD nhưng ảnh hưởng của nó sẽ gia tăng nếu tình trạng đóng cửa kéo dài, khiến niềm tin và chi tiêu của các doanh nghiệp, người tiêu dùng suy giảm. Theo Cục Nghiên cứu Quốc hội, hai lần ngừng hoạt động vào năm 1995 (một trong 2 lần kéo dài sang năm 1996) đã ngốn của người đóng thuế 1,4 tỷ USD. Tổng thống Obama đã chỉ trích những người thuộc Đảng Cộng hòa vì việc đóng cửa lần này sẽ cản trở đà phục hồi cho nền kinh tế Mỹ cũng như tác động tiêu cực đến cuộc sống người dân. Ông Obama phát biểu: “Việc đe dọa những tiến bộ mà phải khó khăn lắm người dân Mỹ mới đạt được là đỉnh cao của sự vô trách nhiệm”. Còn Thượng nghị sĩ Harry Reid của tiểu bang Nevada đã gọi các đồng nghiệp của ông bên Đảng Cộng hòa là “những kẻ bắt nạt”.

Như vậy, ngoài hàng trăm nghìn nhân viên phải nghỉ việc không lương kể từ ngày 1.10, hiện vẫn còn 1,4 triệu binh lính sẽ tiếp tục thi hành nhiệm vụ nhưng có thể phải lĩnh lương chậm; Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) sẽ cho nghỉ việc gần như toàn bộ nhân viên. Các công viên quốc gia, thư viện và viện bảo tàng sẽ đóng cửa.

Còn nhớ lần đóng cửa của Chính phủ Mỹ vào năm 1995, khoảng 368 điểm tham quan phải đóng cửa tạm thời, mất khoảng 9 triệu lượt khách và thiệt hại khoảng 14,2 triệu USD. Mỗi ngày có khoảng 20 nghìn - 30 nghìn đơn xin cấp thị thực và khoảng 200 nghìn đơn xin cấp hộ chiếu không được duyệt, ảnh hưởng nặng đến ngành du lịch và vận tải của nền kinh tế. Các giấy phép sở hữu súng liên bang sẽ không được duyệt và cấp trong thời gian chính phủ ngưng hoạt động… Tuy nhiên, các ngành và cơ quan làm nhiệm vụ thiết yếu như kiểm soát không lưu, kiểm tra hành khách, các tòa án liên bang, cơ quan bưu chính, phần lớn nhân viên của Bộ An ninh nội địa sẽ tiếp tục làm việc.

Tổng thống Obama cho biết chính phủ sẽ hoạt động trở lại ngay khi vấn đề ngân sách được quốc hội thống nhất. Ông Obama cam kết: “Tôi sẽ tiếp tục tìm cách để hối thúc quốc hội tái mở cửa chính phủ và đưa các bạn trở lại làm việc càng sớm càng tốt”.

QUỐC HƯNG (tổng hợp)