Báo điện tử Chính phủ đưa tin Bộ Khoa học và công nghệ đang tuyển chọn hồ sơ đối với giải pháp chỉnh trị sông Trường Giang. Thời hạn cuối nhận hồ sơ là ngày 11.3.2019. Đây là danh mục nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặt hàng “Nghiên cứu đề xuất các giải pháp chỉnh trị sông Trường Giang, phục vụ phát triển bền vững kinh tế khu vực và vùng lân cận” thuộc Chương trình hợp tác nghiên cứu song phương và đa phương về khoa học và công nghệ đến năm 2020.
Có thể coi đây là tín hiệu vui. Bởi lẽ, chỉnh trị sông Trường Giang không phải là bây giờ mới được đề cập. Còn nhớ, tròn 10 năm trước, Quảng Nam đã có các cuộc hội thảo khoa học liên quan đến việc chỉnh trị sông Trường Giang, bắt đầu từ cửa Đại (Hội An) đến cửa An Hòa (Núi Thành). Sau đó, một dự án nạo vét thoát lũ khẩn cấp sông Trường Giang với tổng mức đầu tư hơn 900 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu chính phủ cũng đã từng được phê duyệt.
Con sông dài gần 70km qua các huyện Duy Xuyên, Thăng Bình, Núi Thành và 2 thành phố Tam Kỳ, Hội An bị bồi lấp, lấn chiếm nghiêm trọng. Do vậy, việc nạo vét sông, đảm bảo giao thông thông suốt toàn tuyến, phục vụ dân sinh, đặc biệt là tăng cường khả năng thoát lũ, giảm ngập úng cho vùng ven sông càng trở nên cấp thiết.
Dù dự án nạo vét con sông chạy dọc ven biển vùng đông Quảng Nam này nằm trong Dự án tổng thể sắp xếp dân cư ven biển nhưng mọi thứ không hề dễ dàng triển khai trên thực tế. Viễn cảnh về một ngày nào đó xuôi ngược trên Trường Giang là các tàu chở hàng 50 tấn, tàu du lịch cứ trôi đi theo năm tháng.
Tôi từng ngược dòng sông Thu Bồn lên Hòn Kẽm Đá Dừng trong mùa trăng, nên đã mơ nghĩ đến một ngày được thả mình lênh đênh trên thuyền theo dòng Trường Giang, vẩn vơ cảnh đẹp giữa một bên phố một bên làng. Nhưng đó chỉ là “giấc mơ con” của những người có đầu óc mơ mộng. Một giấc mơ lớn hơn, khi dòng Trường Giang được chỉnh trị trên toàn tuyến, kinh tế vùng cửa sông ven biển được đánh thức. Những cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, những dự án phát triển du lịch biển, du lịch văn hóa sông nước sẽ khớp nối, ầm ầm sôi động.
Cùng với dự án “Nạo vét, thoát lũ khẩn cấp và chống xâm nhập mặn sông Cổ Cò” đang được các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện, từ phía Đà Nẵng thông vào đến bên tê cầu Cửa Đại; nếu việc chỉnh trị sông Trường Giang được triển khai sớm, thì từ bên ni cầu Cửa Đại sẽ thẳng ra đến tận cửa Lở. Khi đó, vai trò huyết mạch giao thông của con sông không đầu không cuối ở xứ Quảng hàng chục thế kỷ trước sẽ tiếp nối câu chuyện lịch sử.
Người ven bờ Trường Giang đang chờ đợi một giải pháp tối ưu chỉnh trị sông được chọn. Cũng như chờ một ngày không xa, Trường Giang được khơi dòng.
C.B.L