Dấu ấn 20 năm Hải quan Quảng Nam

Cục Hải quan Quảng Nam thành lập năm 2002, ban đầu chỉ có 26 người từ 2 chi cục trực thuộc Cục Hải quan Quảng Nam - Đà Nẵng và bổ sung thêm một số cán bộ chủ chốt.

Thời điểm đó, không có các phòng, ban chức năng theo quy định về tổ chức bộ máy và yêu cầu nhiệm vụ, nhưng Cục Hải quan Quảng Nam phụ trách địa bàn hoạt động rất rộng từ cảng Kỳ Hà (Núi Thành) đến cửa khẩu Nam Giang trải dài hàng trăm cây số với nhiều lĩnh vực hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh.

Gần 52 nghìn tỷ đồng đóng góp ngân sách

Ông Lê Thành Khang - Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam cho biết, từ chỗ bộn bề gian khó, Cục Hải quan Quảng Nam hiện nay có trụ sở khang trang với đầy đủ trang thiết bị đáp ứng yêu cầu phát triển và hiện đại hóa. Hệ thống công nghệ thông tin phát triển hòa nhập cùng hạ tầng chung của Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan đáp ứng cho khai báo hải quan điện tử.

Về tổ chức, từ chi bộ cơ sở với 16 đảng viên, 3 tổ đảng đến nay Đảng bộ đã có 64 đảng viên với 7 chi bộ trực thuộc. Công đoàn cơ sở từ 26 đoàn viên với 3 công đoàn bộ phận lên 86 đoàn viên với 7 công đoàn bộ phận. Chi đoàn cơ sở với 5 đoàn viên nay là Đoàn cơ sở với 6 chi đoàn trực thuộc có 49 đoàn viên.

 Cục Hải quan Quảng Nam vinh dự được Chủ tịch nước, Chính phủ, UBND tỉnh ghi nhận những thành tích với nhiều bằng khen, giấy khen, cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, UBND tỉnh, Tổng cục Hải quan. Trong đó, phần thưởng cao quý nhất là Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch nước trao tặng vào năm 2010 và Cờ thi đua của Chính phủ năm 2011.

Địa bàn hoạt động, loại hình quản lý ngày càng phát triển, từ chỗ chỉ có cảng Kỳ Hà nay thêm cảng Chu Lai, kho ngoại quan Chu Lai - Trường Hải, Khu kinh tế mở Chu Lai (Núi Thành), Khu Kinh tế cửa khẩu Nam Giang, Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc (Điện Bàn), cửa khẩu phụ Tây Giang, nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiệp…

Đặc biệt, từ khi cửa khẩu Nam Giang được nâng cấp thành cửa khẩu quốc tế đã mở ra con đường ngắn nhất cho việc thông thương hàng hóa giữa Quảng Nam và các tỉnh khu vực miền Trung Việt Nam với các tỉnh Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan và Đông Bắc Campuchia.

Nhìn lại để thấy rất nhiều dấu ấn trong hành trình 20 năm phát triển Cục Hải quan Quảng Nam. Năm 2002, kim ngạch xuất nhập khẩu chỉ có 31,86 triệu USD, đến nay đạt hơn 2,5 tỷ USD, mức tăng bình quân hằng năm 31,27%. Tờ khai làm thủ tục hải quan từ 550 tờ trong năm 2002 đến nay hơn 67.200 tờ, mức tăng bình quân hằng năm 34,15%.

Phương tiện vận tải xuất nhập cảnh năm 2002 với 18 chuyến đường biển thì đến nay có 3.070 chuyến (đường bộ 2.980 chuyến, đường biển 91 chuyến), tăng bình quân hằng năm 84%.

Số lượng doanh nghiệp làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa chỉ có khoản 20 doanh nghiệp ở năm 2002 đến nay đã có 600 doanh nghiệp, tăng bình quân hằng năm 18,6% và có đầy đủ loại hình xuất nhập khẩu (gia công, sản xuất xuất khẩu, đầu tư, kinh doanh…).

Đặc biệt, nếu năm 2002 số thu của đơn vị chỉ gần 174,9 tỷ đồng thì giai đoạn gần đây số thu hằng năm đã lên mức hàng nghìn tỷ đồng, đưa tổng số thu 20 năm qua đóng góp vào ngân sách gần 52.000 tỷ đồng.

Điểm sáng cải cách thủ tục hành chính

Mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin, chú trọng cải cách thủ tục hành chính là cách để Cục Hải quan Quảng Nam thực hiện chiến lược cải cách, hiện đại hóa hải quan trong thời gian qua, tạo tiền đề cho hải quan số.

Ông Lê Thành Khang nói, chuyển đổi phương thức quản lý hải quan từ truyền thống sang hiện đại dựa trên áp dụng quản lý rủi ro và công nghệ thông tin là xu thế tất yếu, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Năm 2014, Hải quan Quảng Nam đã triển khai, ứng dụng thành công hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Nhờ đó, giảm tối đa chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan; thủ tục kiểm tra, giám sát được rút ngắn.

“Đây là bước đột phá trong công cuộc cải cách và hiện đại hóa của Cục Hải quan Quảng Nam, được cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ và đánh giá cao” - ông Lê Thành Khang nói.

Từ tháng 3.2017, Cục Hải quan Quảng Nam đã triển khai dịch vụ công trực tuyến nhằm tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất nhập khẩu, chuyển đổi từ tư duy truyền thống xem “doanh nghiệp là đối tượng quản lý” sang tư duy đổi mới xem “doanh nghiệp là đối tác hợp tác”, cụ thể hóa chủ trương “hải quan đồng hành với doanh nghiệp”.

Thủ tục hải quan điện tử được Cục Hải quan Quảng Nam thực hiện “mọi nơi - mọi lúc - mọi phương tiện”. Hiện tại, tất cả thủ tục hành chính thông qua dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3 và 4, các thủ tục hải quan cốt yếu đạt cấp độ 4; nộp thuế điện tử và thông quan 24/7; hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng, kho bãi (VASSCM).

Cùng với việc thực thi hiệu quả thủ tục thông quan tại cửa khẩu, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, Cục Hải quan Quảng Nam đã phối hợp với các lực lượng biên phòng, cảnh sát biển, công an đạt được nhiều thành tích trong công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, phòng chống ma túy, góp phần bảo vệ sản xuất, kinh doanh nội địa, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh chân chính...

Với các nỗ lực cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan, chỉ số cải cách hành chính của Cục Hải quan Quảng Nam ghi dấu khi đứng tốp đầu trong bảng xếp hạng năm 2020 toàn ngành, liên tục xếp vị thứ cao trong nhóm các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh.