Cho con một chiếc đũa thần

Bạn tôi có đứa con tuổi mới lên hai, vừa nói lõm bõm được mấy tiếng mà đã rất thích cầm sách lên và bi ba bi bô như sành sỏi lắm không bằng. Có khi bé lại còn tự vẽ ngoằn ngoèo ra giấy rồi xướng lên cứ như đang đọc chữ, làm cả nhà được mấy bận cười nghiêng ngả.

Thói quen đọc sách giúp trẻ phát triển. Ảnh: Internet

Nhìn cháu ngộ nghĩnh như thế, tôi nói với bạn, lúc này mà tập cho bé thói quen đọc sách thì hay biết mấy! Bạn tôi cười, cho rằng ý định ấy liệu có viển vông, cao siêu quá không; hành động của bé chỉ là bắt chước chứ nào đã phải do ý thức đâu mà vội vàng nghĩ đến chuyện của ba, bốn năm nữa, khi trẻ con được cho đi học chữ ở trường.

Nhưng cứ thử nghĩ xem, tại sao bé bắt chước? Bởi vì điều đó mới lạ với bé, hấp dẫn trí tò mò thuộc về bản năng sinh học của mỗi con người. Nếu như người lớn quan tâm đáp ứng sự tò mò ban sơ ấy bằng hoạt động có chủ đích như là cho bé làm quen với những quyển sách thực sự dành cho lứa tuổi của bé thì quả thật không gì có thể gây phấn khích hơn. Điều đó sẽ khuyến khích, làm nảy nở vô vàn những dự định chinh phục tri thức trên từng nấc thang cuộc đời của bé. Từ việc khám phá ra rằng trang sách thật kỳ diệu như thế nào khi mở ra cả một thế giới rộng lớn xung quanh, đến lúc nào đó, bé sẽ tự tìm đến sách như một cách giải tỏa những dồn nén, kích động của trí tò mò và xem vốn tri thức mình có được từ mỗi trang sách như một phần thưởng đầy giá trị dành cho bản thân.

Thêm một lý do rất nghiêm túc nữa, đó là khoa học đã chỉ ra rằng trong khoảng thời gian 3 năm đầu đời, trẻ con có tốc độ phát triển rất nhanh về tư duy, trí não. Các em quan sát và làm theo người lớn một cách nhạy bén; tiếp thu, dung nạp một lượng lớn những thao tác, hành vi, lời nói... của mọi người ở xung quanh. Tôi cho rằng đấy là thời điểm tốt nhất để bắt đầu dạy cho trẻ thói quen đọc sách.

Nếu như bé con thích bắt chước người lớn, vậy thì sao cha mẹ không thử cùng bé đọc, làm một tấm gương tốt bên con mỗi ngày với những người bạn sách vừa vặn theo độ tuổi? Mặc dù bé không biết chữ, nhưng một đứa trẻ đang tập nói có thể hiểu được những ngôn từ đơn giản và sẽ vô cùng thích thú với những hình ảnh ngộ nghĩnh từ thân quen hàng ngày cho đến lạ lẫm hơn về những đồ dùng, cây cối, con vật lần đầu bé biết đến qua trang sách... Ban đầu chỉ là sự gọi tên, sau dần là đặc điểm và tập tính; ban đầu là hình ảnh, sau dần là sự liên tưởng, tưởng tượng. Và rồi đến lượt những câu chuyện ngày xửa ngày xưa bấy lâu được nghe kể cũng dần hiện lên qua từng trang sách. Điều đó mới nhiệm màu làm sao với những tâm hồn trong trẻo, thơ ngây!

Và cứ thế, với những gì chưa biết, cần được biết, những gì chưa hiểu, cần tìm hiểu, bé đều có thể lật trang sách ra để được thấy, được biết và lớn thêm mỗi ngày. Bên cạnh việc giao tiếp hàng ngày để thu nhận những thông tin cần thiết cho kỹ năng sống, những cá thể non nớt đang tập nhập cuộc với xã hội rất cần được làm quen với sách. Những điều mới lạ đến từ trang sách sẽ mở rộng dần thế giới nhỏ bé của con. Nhiều cái khác thuộc về giá trị phẩm chất cũng sẽ đến với các bé say mê đọc. Đó là tính kiên trì, siêng năng học tập, lao động, cẩn thận, ngăn nắp, yêu thích khoa học, khám phá và hướng mỹ, hướng thiện... Tôi cho rằng, sách không chỉ quan trọng như món ăn hàng ngày, mà là “món ăn” bổ dưỡng không thể thiếu đối với mọi đứa trẻ đang đà lớn. Nếu có thể làm một phép so sánh, thì những gì sách ban cho tinh thần của trẻ cũng hảo hạng ví như sữa mẹ nuôi lớn hình hài.

Đọc sách cùng con tuy là một hành động giản đơn mà giá trị hạnh phúc thì thật không ngờ tới. Hãy để cháu được ngồi trong lòng bạn mỗi ngày bên trang sách mở. Lý do lớn nhất của việc này là vì các thiên thần bé nhỏ đặc biệt thích được chơi cùng cha mẹ. Hơi ấm từ nguồn tình cảm mãnh liệt của những người thân yêu nhất giúp trí não bé hoàn toàn được thả lỏng, bé cảm nhận được một bầu không khí an toàn tuyệt đối, dễ chịu nhất cho việc đọc và ghi nhớ. Với các bé, ngoài những giờ hòa đồng cùng bạn bè trang lứa thì hạnh phúc nào hơn là được ngồi khám phá thế giới ngay trong lòng “thế giới” của mình?

Các bậc phụ huynh sớm dạy con thói quen đọc sách ngay từ độ tuổi tập nói sẽ đỡ vất vả hơn nhiều trong những năm về sau. Khi con bạn bước chân đến trường, các bé đã được biết rằng thế giới của người bạn sách đầy hấp dẫn và thật vô cùng. Bạn không cần phải nhắc nhở cầm canh hoặc giục giã bằng đủ mọi biện pháp, chỉ cần giữ thói quen tốt đó trong sinh hoạt hằng ngày, con sẽ noi theo gương cha mẹ mà ham mê đọc. Điều đó cũng giống như cho con một chiếc đũa thần: bạn tạo cho con sự hứng thú, giúp con phát triển sở thích khám phá để chúng không hề thấy mệt mỏi trên con đường chinh phục những đỉnh cao tri thức. Và rồi, thay vì phải tìm đủ mọi cách bắt con đọc sách, bạn chỉ việc hướng dẫn giúp chúng nên đi những con đường chính yếu nào trong vô vàn ngả nẻo của khu rừng kỳ thú là thế giới sách.

THÁI THỊ LIỄU CHI